Podatniczka jest przedsiębiorcą zwolnionym z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Zamierza poszerzyć prowadzoną działalność gospodarczą i nabywać wierzytelności trudne, po ustalonej cenie. Z wniosku o wydanie interpretacji wynikało, że wierzytelności będą dotyczyć roszczeń odszkodowawczych, przede wszystkim majątkowych, transportowych, zdrowotnych. Będą wymagalne w dacie ich nabycia. Transakcje będą zawierane głównie z osobami fizycznymi, ale podatniczka nie wykluczyła sporadycznych transakcji zakupu wierzytelności od przedsiębiorców. Nabycie wierzytelności będzie następować w drodze umowy sprzedaży, na podstawie której będzie dochodziło do cesji wierzytelności. Cena wierzytelności będzie ustalona poniżej jej wartości nominalnej i uzależniona od ryzyka oraz ewentualnych kosztów odzyskania odszkodowań od ubezpieczycieli. Cesja będzie miała charakter definitywny, cedent pozbędzie się prawa do dysponowania tą wierzytelnością, nie będzie już mógł dochodzić tego odszkodowania we własnym imieniu i na własną rzecz.
Czyta także: Zmiany w VAT: przedsiębiorca będzie musiał sprawdzić konto bankowe kontrahenta
Podatniczka podkreślała, że świadczone przez nią czynności nie będą nosić cech usług doradczych, a ona nie świadczy i nie zamierza świadczyć usług prawniczych oraz nie wykonuje i nie zamierza wykonywać czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT. Uważała, że nabycie przez nią wierzytelności nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT. Dotyczy to zarówno otrzymania przelewu od cedenta zgodnie z umową cesji, jak i ewentualnego późniejszego odzyskania przez nią odszkodowania od ubezpieczyciela. Była też przekonana, że nabywane przez nią wierzytelności (zarówno przelew od cedenta, jak i ewentualne późniejsze odzyskanie odszkodowania) nie wpływają na zwolnienie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.
Fiskus nie potwierdził tego stanowiska. Wskazał, że zakup wierzytelności to usługa polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej, na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. Usługa ta podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie.
W ocenie fiskusa, czynność nabycia wierzytelności przez podatniczkę należy uznać za świadczenie usług podlegające VAT. Uznał też, że nie będzie nabywała wierzytelności „trudnych", o których mowa w wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-93/10. W związku z tym ich nabycie będzie stanowiło odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym będzie podlegało opodatkowaniu. Urzędnicy wskazali, że opisana usługa nie została wskazana w wyłączeniach z art. 113 ust. 13 ustawy o VAT. Skoro więc wnioskodawczyni będzie świadczyć we własnym imieniu i na własny rachunek usługi nabycia wierzytelności, to będzie działała w charakterze podatnika, ponieważ czynność nabycia (cesji) wierzytelności stanowi czynność opodatkowaną VAT i wpisuje się w zakres działalności gospodarczej. Kwoty uzyskane z tytułu wykonywania tych czynności będą więc wliczane do limitu wartości sprzedaży z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.
