Budowlanka rozliczy VAT tuż po robocie

Protokół odbiorczy nie decyduje o momencie wykonania usługi budowlanej – uznał Naczelny Sąd Administracyjny.

Aktualizacja: 06.04.2017 20:02 Publikacja: 06.04.2017 16:56

Budowlanka rozliczy VAT tuż po robocie

Foto: Adobe Stock

Branża budowlana nie ma ostatnio dobrej passy, jeśli chodzi o rozliczanie VAT. Od nowego roku zmaga się z wątpliwościami, jak ma stosować odwrotne obciążenie. Ale to niejedyny problem. Od prawie dwóch lat trwa spór o to, co decyduje o momencie opodatkowania usług budowlanych. Naczelny Sąd Administracyjny właśnie wydał pierwszy merytoryczny wyrok w tej sprawie. Niestety, nie ucieszy on firm. Zdaniem NSA to nie protokół odbiorczy przesądza, kiedy mają rozliczać VAT.

Protokół czy fakty

Sprawa dotyczyła spółki. We wniosku o interpretację wyjaśniła ona, że świadczy na rzecz innych firm usługi budowlane i budowlano-montażowe, co do których obowiązek podatkowy powstaje w momencie szczególnym, tj. z art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a ustawy o VAT.

Odbywa się to na podstawie zawartej z odbiorcą umowy i zgodnie z ustalonym przez strony harmonogramem prac. Wykonanie ostatniej czynności przewidzianej harmonogramem prac jest jednoznaczne z zakończeniem usługi. Podatniczka podkreśliła, że każdorazowo potwierdzane jest to protokołem odbioru usługi. W praktyce zdarza się też, że data odbioru nie jest tożsama z datą ostatniej czynności wykonanej przez spółkę.

Zapytała, czy w odniesieniu do usług budowlanych i budowlano-montażowych właściwe będzie powiązanie daty wykonania usługi z datą protokolarnego odbioru prac. Sama uważała, że tak. Ale fiskus nie potwierdził tego stanowiska. Przypomniał, że obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury z tytułu wykonania całości lub części prac budowlanych lub budowlano-montażowych. Faktura powinna być wystawiona najpóźniej 30. dnia od wykonania usługi. Jeżeli podatnik nie wystawi jej w tym terminie lub wystawi z opóźnieniem, obowiązek powstanie z chwilą upływu terminu na jej wystawienie. Z tym że w ocenie urzędników o wykonaniu spornych usług decyduje faktyczne ich wykonanie.

Spółka zaskarżyła interpretację. Podkreślała, że w dotychczasowej praktyce organów podatkowych niejednokrotnie łączono moment wykonania usługi budowlanej (budowlano-montażowej) z datą sporządzenia protokołu odbioru robót.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oddalił skargę. Jego zdaniem nie można uznać, że usługa budowlana lub budowlano-montażowa zostaje wykonana w momencie podpisania protokołu odbioru. Potwierdził stanowisko fiskusa, że wykonanie usługi następuje w momencie faktycznego zakończenia prac. Co prawda może być to stwierdzone w drodze zgłoszenia usługodawcy (inwestorowi) z wezwaniem go do odbioru prac. W ocenie WSA samo sporządzenie protokołu stanowi jedynie potwierdzenie wykonania usługi i nie ma wpływu na moment jej wykonania. A w konsekwencji nie ma znaczenia dla początku biegu terminu wystawienia faktury i momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT.

Tak samo uznał NSA. Podkreślił, że na rozwiązanie spornego problemu nie mogą mieć wypływu ani zasada swobody gospodarczej, ani zapisy kodeksu cywilnego czy regulacje prawa budowlanego. Wskazał na autonomię prawa podatkowego. Jak podkreślała sędzia sprawozdawca Mirella Łent, protokół odbioru dokumentuje wykonanie usługi, a nie jest jej wykonaniem.

Rozstrzygnięcie NSA ma konkretny wymiar praktyczny.

– Gdy pomimo braku akceptacji protokołu wykonawca usług budowlanych musi uznać, że usługa została wykonana, oznacza to, że najpóźniej 30 dnia od jej wykonania powinien rozpoznać obowiązek podatkowy na gruncie VAT oraz wystawić fakturę – wyjaśnia Dawid Milczarek, partner w kancelarii LTCA.

Teoria a praktyka

Tymczasem, jak tłumaczy ekspert, najczęściej dopóki nie jest podpisany protokół, sprzedawca nie wie jeszcze, jaki zakres prac zostanie zaakceptowany, jaka będzie wartość transakcji i na jaką kwotę faktura. Często sprzedawca nie może wystawić faktury, póki druga strona nie zaakceptuje wykonanych prac.

– W konsekwencji sprzedawca albo odprowadza VAT bez zapłaty od kontrahenta, szacując jego wysokość, albo też zwleka z zapłatą VAT do urzędu skarbowego, ale wtedy popada w zaległość podatkową, musi robić korektę deklaracji oraz płacić odsetki – konstatuje Milczarek. Wyrok jest prawomocny.

Jerzy Martini - doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii Martini i Wspólnicy

Niestety, wyrok NSA to bardzo zła informacja dla branży budowlanej, która ostatnio ma złą passę, jeśli chodzi o VAT, m.in. ze względu na wprowadzone od nowego roku odwrotne obciążenie. Przy kierowaniu się konkluzjami sądu prawidłowe określenie momentu wykonania usługi budowlanej staje się bardzo problematyczne. W praktyce podpisany protokół zdawczo-odbiorczy to łatwa i jednoznaczna wskazówka dla przedsiębiorców dotycząca wykonania usługi. Warto podkreślić, że wyrok dotyczy konkretnego stanu faktycznego. Natomiast często między zakończeniem etapu prac a podpisaniem protokołu wykonawca pozostaje w gotowości do wykonania poprawek etc. W takim przypadku należałoby uznać, że faktycznie usługi są cały czas wykonywane aż do podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego i dopiero ten moment wyznacza wykonanie usługi dla celów VAT.

Sygn. akt: I FSK 1482/15

Branża budowlana nie ma ostatnio dobrej passy, jeśli chodzi o rozliczanie VAT. Od nowego roku zmaga się z wątpliwościami, jak ma stosować odwrotne obciążenie. Ale to niejedyny problem. Od prawie dwóch lat trwa spór o to, co decyduje o momencie opodatkowania usług budowlanych. Naczelny Sąd Administracyjny właśnie wydał pierwszy merytoryczny wyrok w tej sprawie. Niestety, nie ucieszy on firm. Zdaniem NSA to nie protokół odbiorczy przesądza, kiedy mają rozliczać VAT.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe