VAT: prywatny użytek samochodów firmowych a pełne odliczenie

Firma, która prowadzi ewidencję użytkowanych pojazdów, wykorzystuje monitoring, ma regulamin wewnętrzny i przewidziała odpowiedzialność finansową za prywatny użytek samochodów firmowych, ma prawo do pełnego odliczenia.

Publikacja: 08.03.2017 02:00

VAT: prywatny użytek samochodów firmowych a pełne odliczenie

Foto: 123RF

Podstawowym profilem działalności spółki jest sprzedaż detaliczna i hurtowa sprzętu i artykułów gospodarstwa domowego. W działalności wykorzystuje – na podstawie umów leasingu lub najmu długoterminowego – samochody użytkowane przez jej pracowników. Sporadycznie zdarza się, że pracownik wykorzystuje samochód prywatnie. Jest wtedy obciążany fakturą VAT, z której spółka rozpoznaje przychód. Firma tłumaczyła, że obecnie odlicza 50 proc. VAT od rat leasingowych albo czynszu najmu, a od lipca 2015 r. także z faktur za paliwo wykorzystywane w tych samochodach.

Zapytała o prawo do pełnego odliczenia VAT. Wskazała m.in., że okolicznościami obiektywnie potwierdzającymi brak wykorzystania pojazdów do użytku prywatnego jest prowadzenie szczegółowej ewidencji użytkowania, konieczność wypisywania delegacji przez pracowników oraz ich monitorowanie w systemie „Yanosik". Ponadto, w spółce obowiązuje wewnętrzne zarządzenie, w którym szczegółowo określono zasady użytkowania samochodów, w tym również odpowiedzialności pracowników w razie używania pojazdów do celów prywatnych (wystawienie faktury VAT obciążającej pracownika) oraz w razie nieprawidłowo prowadzonej ewidencji.

Fiskus odmówił podatniczce 100-proc. odliczenia VAT. Jego zdaniem wskazany przez spółkę zakres wykorzystania osobowych samochodów służbowych powoduje, że wymogi warunkujących prawo do odliczenia pełnej kwoty VAT nie będą spełnione.

Rację spółce przyznał dopiero WSA w Poznaniu. Zauważył, że spółka wskazała na obiektywne okoliczności potwierdzające brak wykorzystywania pojazdów do użytku prywatnego. Są to: prowadzenie szczegółowej ewidencji użytkowania pojazdów, konieczność wypisywania delegacji przez pracowników oraz ich monitorowanie w systemie "Yanosik". Dodatkowo wydała wewnętrzne zarządzenie, w którym szczegółowo określiła zasady użytkowania samochodów, w tym odpowiedzialności pracowników w razie używania pojazdów do celów prywatnych. Fiskus nie miał podstaw do przyjęcia, że skarżąca odpłatnie udostępnia pracownikom samochód służbowy na ich prywatny użytek.

Skarżąca w zarządzeniu wewnętrznym określiła odpowiedzialność na wypadek użycia przez pracownika samochodu służbowego do celów prywatnych. Takiej sytuacji, zdaniem sądu, nie można uznać za „odpłatne udostępnianie pracownikowi spółki samochodu osobowego na jego prywatny użytek", nawet jeśli za użycie auta brew zakazowi pracodawca obciąży pracownika kosztami, wystawiając fakturę VAT i ujmując ją w przychodach. WSA podkreślił, że przepisy o VAT nie określają sposobu, w jaki podatnik ma zapewnić w swojej firmie wyeliminowanie użytku prywatnego używanych aut. W orzecznictwie przyjmuje się, że może to zrobić za pomocą wprowadzonych regulaminów, umów lub zarządzeń, wraz z podjęciem dodatkowych działań zabezpieczających ich wykonanie. Działania te muszą być dostosowane do specyfiki działalności przedsiębiorstwa i sposobu używania w nim pojazdów. Określone przez podatnika zasady używania pojazdów muszą obiektywnie potwierdzać, że pojazd jest wykorzystywany wyłącznie w działalności gospodarczej i nie ma możliwości jego prywatnego użytku.

Sąd uznał, że spółka podjęła działania zmierzające do wyeliminowania możliwości używania samochodów służbowych na potrzeby inne niż związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przedstawione przez nią zasady należy uznać za obiektywnie wykluczające użycie pojazdów do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Organ podatkowy przypisał nadmierne znaczenie obawie możliwości wykorzystania samochodu do tych celów. Wykładnia dokonana przez urzędników w praktyce uniemożliwiłaby skorzystanie z pełnego odliczenia VAT. Sąd podkreślił bowiem, że możliwość zastosowania art. 86a ustawy o VAT nie może być uzależniona od jedynie potencjalnej możliwości wykorzystania samochodu dla celów niezwiązanych z prowadzoną działalnością podatnika.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 2 lutego 2017 r. (I SA/Po 580/16).

Komentarz eksperta

Urszula Płusa-Szpadzik, doradca podatkowy, starszy konsultant w Accreo

Stan faktyczny w komentowanej sprawie jest o tyle szczególny, że podatnik dopuszcza możliwość wykorzystywania samochodów osobowych przez pracowników do celów prywatnych, jednak pobiera za to odrębne opłaty, traktując czynność jako opodatkowaną VAT. Podatnik prowadzi ewidencję przebiegu pojazdów, a wewnętrzna polityka użytkowania firmowych aut szczegółowo reguluje zasady korzystania z nich.

W stanie faktycznym wskazano dwie możliwości wykorzystywania samochodu osobowego:

- do celów prowadzenia podstawowej działalność gospodarczej, oraz

- działalności gospodarczej polegającej na okazjo- nalnym oddawaniu samochodu do użytkowania. Obie sytuacje należy traktować jako działalność opodatkowaną VAT. Problem polega na tym, że jedynymi użytkownikami tych samochodów są pracownicy podatnika, a profil jego głównej działalności nie obejmuje wynajmu samochodów. Organy podatkowe w takiej sytuacji stoją na stanowisku, że nie można obiektywnie stwierdzić czy samochód nie będzie używany również do celów prywatnych (np. interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 14 czerwca 2016 r. IBPP2/4512-211/16/WN) i kwestionują prawo do odliczenia 100 proc. VAT. Podobnie było w opisywanym przypadku.

Jednak sąd słusznie zauważył, że obie działalności podlegają opodatkowaniu VAT. Tym samym, nie można ograniczać prawa do pełnego odliczenia podatku, co naruszyłoby zasadę neutralności VAT. W wyroku zwrócono uwagę na warunki jakie muszą być spełnione aby uznać, że samochód jest wykorzys- tywany wyłącznie do działalności gospodarczej. Są to: wewnętrzne zasady używania samochodów przez pracowników oraz ewidencja przebiegu pojazdu. Podatnik spełnił te warunki, tym samym nie ma podstaw do ograniczania jego prawa.

Wyrok wpisuje się w powstającą linię orzeczniczą dotyczącą odliczenia VAT od wydatków związanych z samochodami osobowymi. Możliwość wykorzystywania takich pojazdów przez pracowników na potrzeby prywatne, ale na podstawie odpłatnej umowy najmu, nie jest równoznaczna z wykorzystaniem prywatnym samego podatnika (wyrok WSA w Warszawie z 22 września 2016 r., III SA/Wa 2346/15).

Należy w pełni zgodzić się ze stanowiskiem sądu, że nie można wywodzić z przepisów podatkowych obowiązków większych niż wynikają z literalnego brzmienia przepisu. Również z perspektywy wykładni celowościowej nie doszło w opisanej sprawie do nadużycia. Prowadzona ewidencja oparta o monitoring GPS pozwala weryfikować sposób wykorzystania pojazdu. Nie ma więc podstaw do kwestionowania prawa do pełnego odliczenia VAT, szczególnie że organ nie przeanalizował szczegółowo zasad prowadzenia tej ewidencji.

Podstawowym profilem działalności spółki jest sprzedaż detaliczna i hurtowa sprzętu i artykułów gospodarstwa domowego. W działalności wykorzystuje – na podstawie umów leasingu lub najmu długoterminowego – samochody użytkowane przez jej pracowników. Sporadycznie zdarza się, że pracownik wykorzystuje samochód prywatnie. Jest wtedy obciążany fakturą VAT, z której spółka rozpoznaje przychód. Firma tłumaczyła, że obecnie odlicza 50 proc. VAT od rat leasingowych albo czynszu najmu, a od lipca 2015 r. także z faktur za paliwo wykorzystywane w tych samochodach.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Prawo w Firmie
Trudny państwowy egzamin zakończony. Zdało tylko 6 osób
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Reforma TK w Sejmie. Możliwe zmiany w planie Bodnara