Tradycyjnym, istotnym obciążeniem biurokratycznym firm leasingowych jest konieczność zbierania protokołów odbioru przedmiotu leasingu. W przypadku leasingu operacyjnego (najczęściej występującego w obrocie) to finansujący jest bowiem uprawniony do amortyzowania przedmiotu leasingu, a co za tym idzie, to on dochowuje wszystkich formalności w tym zakresie. Aby przyjąć przedmiot leasingu do używania i rozpocząć jego amortyzację, firmy leasingowe zwykle oczekiwały na moment, w którym wpływa do nich co najmniej skan protokołu. Zazwyczaj jednak przedmiot odbierany jest przez korzystającego w imieniu finansującego na podstawie udzielonego mu pełnomocnictwa i dopiero w następnej kolejności protokół trafia do firmy leasingowej. W praktyce może to odwlekać się w czasie i prowadzić do opóźnienia w rozpoczęciu amortyzacji.
Podobny problem, związany z protokołami odbioru, pojawia się w zakresie VAT. Otóż w praktyce dealerów samochodowych zdarzają się sytuacje, w których między dniem wystawienia faktury z tytułu dostawy samochodu a dniem jego odbioru, względnie dniem zapłaty ceny, mija więcej niż 30 dni. Zachodzi wówczas obawa zakwestionowania takiej faktury jako wystawionej niezgodnie z przepisami ustawy o VAT i jako takiej — niedającej prawa do odliczenia (takie stanowisko zajął np. Dyrektor IS w Poznaniu w interpretacji z 2 grudnia 2016, 3063-ILPP1-3.4512.102.2016.2.IL, dotyczącej zaliczki otrzymanej po 30 dniach od wystawienia faktury zaliczkowej).
Najpierw aktywacja umowy, później odbiór
Przedmiotem interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9 sierpnia 2017 r. (0114-KDIP2-2.4010.93.2017.1.SO) było pytanie podatnika o moment rozpoczęcia amortyzacji, gdy aktywacja umowy (tj. rozpoczęcie naliczania rat leasingowych zgodnie z umową) następuje jeszcze przed fizycznym odbiorem przedmiotu leasingu. Wnioskodawca wskazał, że po dokonaniu płatności na rzecz dostawcy i wystawieniu przez niego faktury, nabywa własność przedmiotu. W tym momencie przedmiot umowy stawiany jest do dyspozycji wnioskodawcy (i korzystającego) i może być w każdej chwili odebrany. Po dokonaniu płatności wnioskodawca aktywuje umowę (i zacznie naliczać raty leasingowe).
Wnioskodawca wskazał, że już w momencie aktywacji umowy korzystający nabywa prawo do korzystania z przedmiotu leasingu. Z uwagi na fakt, że od tej chwili korzystający jest uprawniony do odbioru i używania przedmiotu, należy uznać przedmiot umowy za „oddany do używania". W przypadku bowiem stosunków prawnych takich jak leasing czy najem, prawo do używania rzeczy nie zależy od wejścia w jej fizyczne posiadanie. Wobec powyższego wnioskodawca uznał, że ma prawo amortyzować przedmiot leasingu od miesiąca następującego po miesiącu, w którym doszło do aktywacji umowy, bez względu na moment fizycznego odbioru przedmiotu leasingu. Dyrektor KIS podzielił stanowisko wnioskodawcy w całości.
Co z prawem do odliczenia VAT
Z kolei w interpretacji z 14 sierpnia 2017 r. (0114-KDIP4.4012.252.2017.1.BS) Dyrektor KIS zajmował się kwestią odliczenia VAT z faktury za dostawę samochodu. Wnioskodawca, będący firmą leasingową uważał, że w chwili wystawienia faktury przed dealera i zarejestrowania samochodu firma leasingowa lub działający w jej imieniu klient nabywają prawo do rozporządzania towarem (autem) jak właściciel. Skoro tak, to u dealera powstał obowiązek podatkowy z tytułu dostawy, niezależnie od płatności i fizycznego odbioru. Wnioskodawca argumentował, że po wystawieniu faktury dealer nie ma już prawa używać pojazdu, np. do prezentowania go klientom. Tymczasem już po wystawieniu faktury wnioskodawca może zlecić doposażenie pojazdu. Ponadto, z chwilą rejestracji wnioskodawca nabywa prawo do poruszania się pojazdem po drogach publicznych na podstawie dowodu rejestracyjnego i ponosi wszelkie konsekwencje prawne faktu, że w dowodzie rejestracyjnym uwidoczniony jest jako jego właściciel. Wreszcie, to wnioskodawca jest zobowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia pojazdu.
