W jaki sposób rozliczyć VAT, gdy usługa została wykonana wadliwie

Publikacja: 02.03.2017 01:00

W jaki sposób rozliczyć VAT, gdy usługa została wykonana wadliwie

Foto: 123RF

Rz: Jak potraktować w VAT sytuację, w której pojawia się potrzeba rozliczenia z kontrahentem nieprawidłowego wykonania świadczenia?

Dawid Milczarek, partner w LTCA Adwokaci i Doradcy Podatkowi: Różne rozwiązania mogą wchodzić w grę. Jedno z nich, to obniżenie pierwotnie umówionego wynagrodzenia. Najczęściej jest ono stosowane, gdy nabywca ostatecznie akceptuje świadczenie wykonane niezgodnie z pierwotną umową, ale pod warunkiem zmiany ceny. Jeżeli renegocjacja zakresu wykonanego świadczenia oraz finalnej ceny odbywa się już po wystawieniu faktury przez sprzedawcę, to pojawia się często potrzeba wystawienia faktury korygującej.

A jak należy rozliczyć tzw. wykonawstwo zastępcze?

Gdy niezadowolony świadczeniobiorca we własnym zakresie nabywa od innego kontrahenta usługę wykonawstwa zastępczego, a następnie przerzuca jej koszt na pierwotnego świadczeniodawcę, może pojawić się dylemat, czy to przerzucenie kosztów powinno być udokumentowane fakturą VAT. W tej kwestii wypowiedział się niedawno Naczelny Sąd Administracyjny (I FSK 262/15), który wskazał, że obciążenie nierzetelnego podwykonawcy kosztami wykonawstwa zastępczego nie podlega VAT. Jak zauważył sąd, opodatkowanie tego typu sytuacji prowadziłoby de facto do podwójnego opodatkowania, gdyż pierwotna, nieprawidłowo wykonana usługa została już raz opodatkowana. Co istotne, w ocenie NSA, poza VAT pozostaje wykonawstwo zastępcze realizowane zarówno przez podmiot trzeci, jak i własnym sumptem przez niezadowolonego nabywcę usługi. W obu tych sytuacjach koszty wykonania zastępczego mają charakter odszkodowawczy i są w istocie rekompensatą za niewywiązanie się z zobowiązania.

Skoro obciążenie kosztami wykonawstwa zastępczego nie podlega VAT, to czy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przez wykonawcę zastępczego?

Wydaje się, że należy stosować tutaj zasady ogólne, a więc nic nie powinno stać na przeszkodzie odliczaniu VAT, jeżeli tylko zakup jest związany z działalnością gospodarczą dającą prawo do odliczenia. Wyobraźmy sobie sytuację firmy budowlanej, która nabywa usługę projektową od architekta. Jeżeli zleceniobiorca wykonał usługę częściowo wadliwie, w związku z czym firma budowlana korzysta w jakimś zakresie z wykonawstwa zastępczego, to zarówno pierwotna usługa projektowa (wadliwa), jak i usługa wykonawstwa zastępczego, są w tym samym stopniu związane z działalnością gospodarczą polegającą na świadczeniu usług budowlanych, a więc z działalnością generującą prawo do odliczania VAT. Niestety pogląd ten nie zawsze podzielają organy podatkowe i sądy administracyjne. Przykładowo, WSA w Szczecinie w dość kontrowersyjnym wyroku I SA/Sz 781/15 stwierdził, że skoro wykonanie zastępcze ma na celu naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, tj. ma charakter odszkodowawczy, to podatek naliczony wskazany na fakturze wystawionej przez wykonawcę zastępczego nie jest związany z czynnościami opodatkowanymi skarżącej. Wydaje się, że doszło tutaj do nieporozumienia i nie należy aż tak wąsko postrzegać konieczności związku VAT naliczonego z działalnością opodatkowaną. W przeciwnym razie doszlibyśmy do absurdu. Musielibyśmy np. konsekwentnie uznać, że skoro zużywanie w restauracji przez klientów wody nie podlega opodatkowaniu, to właściciel restauracji nie ma prawa do odliczania VAT od zakupu wody. Cała nadzieja w tym, że wskazany wyrok WSA w Szczecinie nie jest prawomocny.

—rozmawiała Aleksandra Tarka

VAT

Rz: Jak potraktować w VAT sytuację, w której pojawia się potrzeba rozliczenia z kontrahentem nieprawidłowego wykonania świadczenia?

Dawid Milczarek, partner w LTCA Adwokaci i Doradcy Podatkowi: Różne rozwiązania mogą wchodzić w grę. Jedno z nich, to obniżenie pierwotnie umówionego wynagrodzenia. Najczęściej jest ono stosowane, gdy nabywca ostatecznie akceptuje świadczenie wykonane niezgodnie z pierwotną umową, ale pod warunkiem zmiany ceny. Jeżeli renegocjacja zakresu wykonanego świadczenia oraz finalnej ceny odbywa się już po wystawieniu faktury przez sprzedawcę, to pojawia się często potrzeba wystawienia faktury korygującej.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?
Prawo w Firmie
Trudny państwowy egzamin zakończony. Zdało tylko 6 osób
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Reforma TK w Sejmie. Możliwe zmiany w planie Bodnara