VAT: samorząd ma prawo do korekty rozliczeń - wyrok NSA

Nabywając towary i usługi z przeznaczeniem na budowę infrastruktury, tj. placu rekreacyjnego, choć stanowiło to przejaw realizacji zadań własnych, gmina działała w charakterze podatnika VAT.

Publikacja: 20.02.2019 04:50

VAT: samorząd ma prawo do korekty rozliczeń - wyrok NSA

Foto: 123RF

Gmina przekazała inwestycję – plac zabaw – w czerwcu 2013 r. do bezpłatnego użytkowania, a nie była i nie jest wykorzystywana do czynności opodatkowanych ze względu na swój charakter. Gmina rozważa przekazanie wybudowanej infrastruktury w dzierżawę ośrodkowi kultury, ale nadal byłaby ona wykorzystywana zgodnie ze swoim przeznaczeniem. Planuje jednak obciążanie dzierżawcy czynszem. Samorządowcy zapytali czy mają prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z inwestycją proporcjonalnie do pozostałego okresu korekty (art. 90 i następne ustawy o VAT).

Gmina uważała, że tak. Infrastruktura stanowi bowiem nieruchomość i korekta podatku naliczonego powinna być rozliczona w ciągu 10 kolejnych lat, licząc od roku, w którym została oddana do użytkowania. Będzie więc możliwa w deklaracji za styczeń po roku, w którym nastąpi zmiana przeznaczenia, w wysokości 1/10 podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z inwestycją.

Czytaj także: Jak wystawiając weksel uniknąć korekty VAT

Fiskus nie potwierdził tego stanowiska. Zauważył, że gmina – realizując inwestycję – nie nabywała towarów i usług z nią związanych do działalności gospodarczej, więc nie działała w charakterze podatnika VAT. Inwestycja ta służy bowiem realizacji jej zadań własnych. Skoro po oddaniu inwestycji do użytkowania nie była ona i nie jest wykorzystywana do działalności gospodarczej, to od rozpoczęcia inwestycji, aż do planowanej dzierżawy gmina wyłączyła ją całkowicie z systemu VAT. W ocenie urzędników, budując plac gmina nie nabyła prawa do odliczenia podatku naliczonego. Jeżeli w momencie nabycia towarów ktoś nie działał w charakterze podatnika VAT, to nie przysługuje mu w żadnym momencie prawo do odliczenia. Późniejsza zmiana przeznaczenia towarów z działalności niedającej prawa do odliczenia na działalność dającą takie prawo, nie będzie skutkowała nabyciem prawa do odliczenia.

Gmina zaskarżyła interpretację, a WSA w Olsztynie uwzględnił jej skargę. Uznał, że fiskus w swojej interpretacji nie uwzględnia zasady neutralności VAT, a jednocześnie narusza art. 91 ustawy o VAT.

Korzystną dla samorządowców wykładnię potwierdził NSA. Sąd przypomniał, że kluczowe dla rozstrzygnięcia jest to, czy gmina, będąca w istocie podmiotem prawa publicznego, w chwili nabycia dóbr inwestycyjnych działała w charakterze podatnika. Oceny tej należy dokonać z uwzględnieniem wskazówek zawartych w wyroku TSUE w sprawie C-140/17, tj. mając na uwadze przede wszystkim charakter dóbr oraz okres, który upłynął pomiędzy ich nabyciem i wykorzystaniem do celów działalności gospodarczej. Za przyznaniem gminie przymiotu podatnika w chwili nabycia towarów i usług, z którym związane jest prawo do odliczenia, przemawia m.in. okres, który upłynął pomiędzy oddaniem inwestycji do użytkowania a zamiarem jej przeznaczenia dla celów działalności gospodarczej. Nastąpiło to po upływie ok. 1,5 roku od rozpoczęcia wykorzystywania nieruchomości przez ośrodek, po jej nieodpłatnym przekazaniu. W przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów korekty dokonuje się w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Budowa infrastruktury w postaci placu rekreacyjnego to przejaw realizacji zadań własnych gminy. Nabywając towary i usługi z przeznaczeniem na budowę działała ona w charakterze podatnika VAT. Przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w kwocie poniesionych wydatków. Jeśli gmina dotychczas nie zrealizowała tego prawa, to może z niego skorzystać w drodze korekty, o której mowa w art. 91 ust. 2 i 7 ustawy o VAT.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 stycznia 2019 r.

Sygnatura akt: I FSK 1477/16

Michał Wojtas doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii EOL

Komentowany wyrok NSA należy uznać za jak najbardziej słuszny, a upór organu wręcz za represyjny wobec podatnika-gminy. W uzasadnieniu wyroku przywołano wyraźnie ugruntowaną linię orzeczniczą, którą organ interpretacyjny zapewne dobrze zna – a która jest korzystna dla gmin. Potwierdza reguły wynikające wprost z przepisów ustawy o VAT – dające gminom prawo do odliczenia podatku po przeznaczeniu inwestycji do czynności opodatkowanych, nawet jeśli odbywa się to już w okresie korekty (najczęściej 10-letniej, bo dotyczącej zmiany sposobu wykorzystania nieruchomości dla celów VAT). Przy wydawaniu interpretacji organ powinien kierować się orzecznictwem sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jednak faktem powszechnie znanym jest walka resortu z gminami o ograniczenie prawa do odliczenia VAT od wydatków inwestycyjnych i wydatków bieżących. W tym celu wprowadzono przepisy dotyczące prewspółczynnika.

Jak długo jeszcze podatnicy i sądy będą musieli znosić instrumentalne i jednostronne wykorzystywanie procedury przez fiskusa, aby choć trochę odroczyć w czasie uzyskanie interpretacji potwierdzającej w istocie oczywiste kwestie – jak w niniejszej sprawie – prawa do odliczenia VAT w okresie korekty przy zmianie przeznaczenia nieruchomości do czynności opodatkowanych? Fiskus za pośrednictwem organu interpretacyjnego zalewa NSA skargami kasacyjnymi, wydłużając w ten sposób czas oczekiwania także innym sprawom, które czekają na rozstrzygnięcie. Nie tylko lawinowo wnosi kasacje w sprawach o ugruntowanych liniach orzeczniczych, lecz także wykorzystuje procedurę sądową, wnioskując w większości przypadków o wyznaczenie rozprawy, co ewidentnie obciąża sąd i wydłuża termin załatwienia sprawy. To powód do odebrania organowi interpretującemu prawa do wnoszenia kasacji – interpretacje mogłyby być uzyskiwane szybciej, a większość mogłaby być rozstrzygnięta na poziomie sądów wojewódzkich.

Gmina przekazała inwestycję – plac zabaw – w czerwcu 2013 r. do bezpłatnego użytkowania, a nie była i nie jest wykorzystywana do czynności opodatkowanych ze względu na swój charakter. Gmina rozważa przekazanie wybudowanej infrastruktury w dzierżawę ośrodkowi kultury, ale nadal byłaby ona wykorzystywana zgodnie ze swoim przeznaczeniem. Planuje jednak obciążanie dzierżawcy czynszem. Samorządowcy zapytali czy mają prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z inwestycją proporcjonalnie do pozostałego okresu korekty (art. 90 i następne ustawy o VAT).

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe