- Czy sprzedaż towarów używanych (np. samochodów) przejętych od osoby fizycznej przez pożyczkodawcę tytułem niespłaconej pożyczki (przewłaszczonych na zabezpieczenie udzielonego kredytu lub pożyczki) może podlegać opodatkowaniu w procedurze VAT marża? – pyta czytelnik.
Procedura VAT marża może być stosowana do sprzedaży sprzedawanych towarów przewłaszczonych na zabezpieczenie udzielonej pożyczki (kredytu). Muszą jednak zostać spełnione warunki określone w art. 120 ust. 10 ustawy o VAT, a przewłaszczone towary muszą spełniać definicję towaru używanego, dzieła sztuki, przedmiotu kolekcjonerskiego lub antyku. Na przykładzie przewłaszczonych pojazdów (tytułem zabezpieczenia / zastawu) udzielonej pożyczki pogląd taki podzielają organy podatkowe (interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 kwietnia 2017 r., 0114-KDIP1-3.4012.83.2017.1.JG; interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 5 czerwca 2015 r., ILPP2/4512-1-206/15-2/MR; interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 11 grudnia 2014 r., IPPP2/443-926/14-2/AO; interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 12 marca 2014 r., IPPP2/443-1330/13-4/KBr).
Zabezpieczenie wierzytelności
Istotą przewłaszczenia jest to, że dłużnik (może to być również osoba trzecia) – na podstawie umowy z wierzycielem – w celu zabezpieczenia spłaty należności, przenosi na rzecz wierzyciela, do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnościami ubocznymi (odsetkami, kosztami itp.), prawo własności określonego składnika swojego majątku, np. samochodu. Przy czym umowy takie w praktyce zawierają różne zapisy w zakresie przeniesienia własności.
Przewłaszczenie na zabezpieczenie jest jedną z powszechnie stosowanych w praktyce form zabezpieczenia wierzytelności. Umowa o przewłaszczenie rzeczy na zabezpieczenie jest sposobem na zapewnienie wierzycielowi realizacji pieniężnego zobowiązania dłużnika. Jej istotą jest przeniesienie na wierzyciela własności rzeczy w celu jego zaspokojenia w razie niewykonania przez dłużnika zobowiązania oraz zobowiązanie się wierzyciela do zwrotnego przeniesienia własności, jeżeli dłużnik zobowiązanie wykona. Umowa ta stwarza podstawy do żądania wydania rzeczy i zależy od istnienia wierzytelności pieniężnej, którą zabezpiecza. Przenosi własność ze skutkiem w postaci wyłączenia przedmiotu zabezpieczenia z majątku dłużnika, ale jej przyczyną nie jest przysporzenie wierzycielowi prawa własności, lecz danie mu zabezpieczenia wyegzekwowania wierzytelności. Dopóki zaspokojenie wierzytelności nie nastąpi, wierzyciel występuje w podwójnej roli wierzyciela i właściciela rzeczy, a po bezskutecznym upływie terminu spłaty długu i zrealizowaniu roszczenia windykacyjnego także w roli posiadacza rzeczy.
Umowa nienazwana
Umowa o przewłaszczenie na zabezpieczenie należy do umów nienazwanych, czyli bezpośrednio nieuregulowanych w przepisach. Możliwość zawierania umów przewłaszczenia na zabezpieczenie, wynika z zasady swobody umów, wyrażonej w art. 3531 kodeksu cywilnego.