We wniosku o interpretację miasto wskazało, że w celu realizacji polityki społecznej utworzyło żłobki. Zakładanie i utrzymanie żłobków należy do zadań własnych gminy. Miasto uważało, że żłobki będące jednostkami budżetowymi gminy, wykonując zadania własne gminy w zakresie polityki społecznej, nie podlegają VAT. Zapytało jednak, czy opodatkowaniu podlegają opłaty za pobyt i wyżywienie dzieci uczęszczających do żłobka gminnego. Zdaniem miasta – nie. Tłumaczyło ono, że opłaty za pobyt dzieci w żłóbku pobierane są zgodnie z uchwałą rady miasta. Nie jest w nią wkalkulowany zysk, bo pieniądze, jakie wnoszą rodzice, nie pokrywają kosztów związanych z pobytem, a część za wyżywienie pokrywa tylko koszt produktów żywnościowych.
Fiskus nie potwierdził tego stanowiska. Jego zdaniem wyżywienie oraz pobyt dzieci w żłobkach są odpłatne, nawet jeśli wysokość opłaty jest narzucana ustawowo i nie jest rynkowa. Poza tym istnieje bezpośredni związek pomiędzy płatnością, a świadczoną przez żłobek usługą. W konsekwencji, czynności wykonywane przez miasto spełniają definicję świadczenia usług, a miasto jest podatnikiem VAT.
Rację samorządowcom przyznały dopiero sądy administracyjne: najpierw Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, a ostatecznie Naczelny Sąd Administracyjny.
Sąd kasacyjny przypomniał, że w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT ustawodawca wyłączył z grona podatników m.in. organy władzy publicznej w zakresie wykonywanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności podejmowanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Z przepisu tego wynika, że organy oraz urzędy administracji publicznej działają w charakterze podatników, tylko gdy wykonują czynności inne niż te, które mieszczą się w ich zadaniach, a także wówczas, gdy wykonują czynności mieszczące się w tych zadaniach, ale robią to na podstawie umów cywilnoprawnych.
W ocenie NSA takie uregulowanie jest wynikiem tego, że często podmioty te działają na styku prawa publicznego i prywatnego. Podstawową przesłanką wyłączenia organów władzy i podmiotów prawa publicznego z kręgu podatników VAT jest jednak publicznoprawny charakter czynności. Sąd zauważył, że w praktyce uregulowania sytuacji prawnej tych podmiotów budzą jednak wiele wątpliwości. Niekiedy istnieją trudności z odróżnieniem działań tych podmiotów w sferze publicznoprawnej od prywatnoprawnej. Takim odróżnieniem nie jest bowiem odpłatność, ponieważ podmioty te także w sferze publicznoprawnej mogą pobierać należności, opłaty, składki lub płatności.
