Gmina zapytała, czy w przedstawionym stanie faktycznym występuje jako podatnik VAT, w konsekwencji czy jest zobowiązana do naliczania podatku VAT od opłat pobieranych od kadry dydaktycznej tytułem korzystania z wyżywienia w stołówkach. Sama stanęła na stanowisku, że tego typu opłaty opodatkowaniu VAT nie podlegają, a to ze względu na fakt, że z tytułu ich poboru gmina nie występuje w charakterze podatnika VAT. Zapewniając wyżywienie kadrze pedagogicznej gmina realizuje bowiem zadanie własne obejmujące edukację publiczną.
Stanowisko organu podatkowego
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 6 września 2018 r., sygn. 0115-KDIT1-1.4012.504.2018.1.MM, uznał stanowisko gminy za nieprawidłowe. W uzasadnieniu wskazał, że funkcjonowanie stołówek szkolnych, przedszkolnych oraz tych działających przy bursach służy zapewnieniu prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych oraz kształcenia i wychowania, ale jedynie w stosunku do dzieci. Nie można uznać, że opieką taką objęci są również nauczyciele i inna karda pedagogiczna i na tej podstawie twierdzić, że czynności w zakresie wyżywienia nauczycieli są wykonywane w ramach władztwa publicznego w zakresie realizacji zadań związanych z edukacją publiczną. Nie ma przy tym znaczenia podnoszona przez gminę okoliczność, że opłata pobierana z tego tytułu przez placówki nie odzwierciedla w całości wydatków jakie byłyby uwzględnione w rachunku ekonomicznym przez przedsiębiorcę, w sytuacji profesjonalnego prowadzenia działalności gospodarczej w tym zakresie.
Z ustawy Prawo oświatowe wynika, że tylko w odniesieniu do uczniów korzystających z posiłku w stołówce do opłat nie wolno wliczać wynagrodzeń pracowników i kosztów utrzymania stołówki. Takiego ustawowego zastrzeżenia nie ma natomiast w odniesieniu do innych podmiotów lub osób korzystających z posiłku w tych stołówkach. Oznacza to, że w zakresie ustalenia wysokości opłat za posiłki pozostałych osób gmina nie jest ograniczona ustawą i może pobierać opłatę ustaloną przez dyrektora jednostki działającego w porozumieniu z gminą jako organem prowadzącym.
Zdaniem organu podatkowego powyższe oznacza, że odpłatne usługi wyżywienia świadczone na rzecz kadry pedagogicznej wypełniają definicję działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym podlegają opodatkowaniu VAT. Usługi te jednak stanowią usługi ściśle związane z usługami opieki nad dziećmi i młodzieżą, wobec czego korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a) ustawy o VAT.
Wyrok WSA
Na powyższą interpretację gmina wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, który zgodził się ze stanowiskiem organu i skargę gminy oddalił. W ustnym uzasadnieniu wskazał, że nie budzi wątpliwości, że w przypadku wyżywienia uczniów gmina będzie rzeczywiście działać jako organ władzy publicznej i nie będzie podatnikiem VAT.
Podejścia takiego nie można jednak zastosować w odniesieniu do wyżywienia kadry pedagogicznej. Trudno bowiem przyjąć, że wyżywienie kadry pedagogicznej mieści się w ramach funkcji opiekuńczej realizowanej przez przedszkola, szkoły czy bursy. Jednostki te nie wykonują żadnych funkcji opiekuńczych w stosunku do nauczycieli. Nie można zatem zgodzić się z gminą, że zapewnienie wyżywienia kadrze pedagogicznej również stanowi zadanie własne jednostki samorządu terytorialnego. Działalność tego rodzaju stanowi przejaw działalności gospodarczej i jako taka podlega opodatkowaniu VAT. Wyrok nie jest prawomocny.