Przekształcenie działalności a prawo do ulgi na zakup kas fiskalnych

Spółce kapitałowej powstałej w wyniku przekształcenia działalności gospodarczej prowadzonej przez osobą fizyczną nie przysługuje prawo do ulgi z tytułu zakupu nowych kas rejestrujących.

Publikacja: 14.01.2016 01:00

Przekształcenie działalności a prawo do ulgi na zakup kas fiskalnych

Foto: Fotorzepa, Seweryn Sołtys

Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z 30 listopada 2015 r. (I SA/Ke 686/15).

Stan faktyczny

Spór w sprawie dotyczył wykładni ustawy o VAT w zakresie zwrotu kwot wydatkowanych na zakup nowych kas rejestrujących przez spółkę powstałą z przekształcenia jednoosobowej działalności.

Z wniosku o interpretację wynikało, że przekształcenie nastąpiło w październiku 2014 r. na podstawie art. 551 w zw. z art. 584 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.). Zmiana formy prawnej, a w konsekwencji nazwy, nie miała wpływu na kontynuację działalności. Zgodnie z k.s.h. spółka jest prawnym następcą przekształcanego przedsiębiorcy, wchodzi w jego prawa i obowiązki oraz przejmuje wszelkie jego zobowiązania (sukcesja generalna).

Z wniosku wynikało, że jako osoba fizyczna podatnik prowadził w ramach działalności około 90 sklepów, w których zgodnie z art. 111 ustawy o VAT używane były kasy rejestrujące. Z chwilą przekształcenia kasy były wykorzystywane w spółce. W grudniu 2014 r. spółka wprowadziła we wszystkich miejscach prowadzenia działalności nowe kasy, zaprzestając jednocześnie wykorzystywania starych.

Spółka spytała, czy na podstawie art. 111 ust. 4 ustawy o VAT przysługuje jej zwrot kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących zgłoszonych na dzień rozpoczęcia (powstania obowiązku) ewidencjonowania w wysokości 90 proc. ceny zakupu (bez podatku), nie więcej niż 700 zł.

Fiskus odpowiedział, że nie. Jego zdaniem z art. 111 ust. 4 ustawy o VAT wynika, że odliczenie (ulga) przysługuje tylko przy zakupie kas w związku z wypełnieniem powstającego po raz pierwszy u danego podatnika obowiązku ewidencjonowania. Przepis ten stanowi bowiem o ulgach przysługujących przy zakupie kas rejestrujących zgłoszonych na dzień powstania obowiązku ewidencjonowania. Odnosi się więc do podatników, którzy wcześniej nie byli obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotów i kwot podatku należnego za pomocą kas rejestrujących.

W opisanym przypadku, w ocenie urzędników, w istocie nie występuje likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną, ale zmiana formy prawnej prowadzonej działalności. Oznacza to, że wnioskodawca „przejął" istniejący już obowiązek prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Z tych względów fiskus uznał, że spółce kapitałowej powstałej w wyniku przekształcenia działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną zgodnie z art. 551 § 5 k.s.h., nie przysługuje prawo do ulgi z tytułu zakupu nowych kas rejestrujących.

Rozstrzygnięcie

Podatnik zaskarżył tę interpretację, ale przegrał. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach zgodził się, że odliczenie (ulga) przysługuje tylko przy zakupie kas w związku z wypełnieniem powstającego po raz pierwszy u danego podatnika obowiązku ewidencjonowania. Kolejne kasy, nabyte po dacie powstania obowiązku ewidencjonowania, nie uprawniają podatnika do skorzystania z ustanowionej ulgi. Zasada ta wynika wprost z przepisu, który stanowi o ulgach przysługujących przy zakupie kas fiskalnych zgłoszonych na dzień powstania obowiązku ewidencjonowania. A to zdaniem WSA oznacza, że nabycie kolejnych kas rejestrujących, które zostaną zakupione po dacie powstania obowiązku, nie daje uprawnienia podatnikowi do skorzystania z ulgi. Sąd nie miał wątpliwości, że ustawodawca w art. 111 ust. 4 ustawy o VAT uzależnił przyznanie ulgi z tytułu zakupu kas od ich zgłoszenia na dzień rozpoczęcia ewidencjonowania.

W ocenie WSA w spornej sprawie skutkiem sukcesji praw będzie „wejście" przez spółkę w ukształtowaną prawnie sytuację przedsiębiorcy w zakresie istniejącego już obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących, w której przekształcony w spółkę przedsiębiorca skorzystał z ulgi z tytułu zakupu kas rejestrujących.

Sąd podzielił stanowisko fiskusa, że w rozpatrywanym przypadku nie mamy do czynienia z likwidacją jednoosobowej działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną, ale z procesem polegającym na zmianie formy prawnej prowadzonej działalności, a więc podmiot ten powinien być traktowany, jakby to był ten sam podatnik. Oznacza to, że wnioskodawca „przejął" istniejący już obowiązek prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Dlatego nie ma ona podstawy prawnej do odliczenia od podatku kwoty wydatkowanej na zakup kas rejestrujących, ponieważ nie jest podatnikiem, który rozpoczyna ewidencjonowanie.

—oprac. Aleksandra Tarka

Zdaniem eksperta

Krzysztof Modzelewski, doradca podatkowy, senior partner w kancelarii Modzelewski & Partners Audit Tax Accounting

Sąd nie uwzględnił specyfiki przekształcenia na podstawie art. 551 § 5 k.s.h., a także szczególnej regulacji art. 93a § 4 ordynacji podatkowej (o.p.) odnośnie do sukcesji podatkowej w takim przypadku. W rezultacie niesłusznie uznał, że spółka powstała z przekształcenia jest sukcesorem również obowiązków podatkowych osoby fizycznej. Tymczasem z literalnego brzmienia art. 93a § 4 o.p. wynika tylko sukcesja praw. Należy podkreślić, że przejęcie wyłącznie praw przewidziano jedynie w przypadku ww. przekształcenia (dla wszystkich innych form przekształceń ustanowiono, w art. 93a § 1 i 2 o.p., sukcesję zarówno praw, jak i obowiązków). Uważam, że jest to świadome zamierzenie prawodawcy, który wziął pod uwagę, że w przypadku przekształcenia działalności osoby fizycznej w spółkę z o.o., na podstawie art. 551 § 5 k.s.h., osoba ta nie przestaje istnieć, a spółka nie jest z nią tożsama. Natomiast w przypadku innych przekształceń podmiot przekształcany ulega prawnemu unicestwieniu, a jego obowiązki podatkowe muszą być przejęte (kontynuowane) przez następcę prawnego, bo inaczej nie można byłoby ich od nikogo wyegzekwować.

Nie do przyjęcia jest założenie, które legło u podstaw wyroku, że przy przekształceniu na podstawie art. 551 § 5 k.s.h. o sukcesji obowiązków podatkowych decyduje art. 112b o.p. Przepis ten statuuje bowiem jedynie odpowiedzialność spółki, jako osoby trzeciej, za zaległości podatkowe osoby fizycznej powstałe w okresie, kiedy prowadziła ona przekształcone przedsiębiorstwo. Z brzmienia tego przepisu nie wynika natomiast, że na spółkę przechodzą obowiązki podatkowe, jakie posiadała osoba fizyczna, w tym obowiązek ewidencjonowania za pomocą kas fiskalnych. Obowiązek ten w spółce powstaje w sposób pierwotny. Jest ona zobowiązana do rozpoczęcia ewidencji, dopiero gdy sama utraci prawo do zwolnienia, i jako podatnik, który po raz pierwszy rozpoczyna ewidencjonowanie, ma prawo do skorzystania z ulgi.

Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z 30 listopada 2015 r. (I SA/Ke 686/15).

Stan faktyczny

Pozostało 98% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów