Rz: Napisała do redakcji czytelniczka z następującym problemem: „Nie prowadzę działalności gospodarczej (jestem zatrudniona na umowę o pracę). Po zawarciu związku małżeńskiego przeprowadziłam się do mieszkania męża, swoje natomiast wynajmuję (od około dwóch lat, średnioroczna kwota czynszu wynosi 40 000 zł; czynsz pobieram miesięcznie). Mieszkanie zawsze wynajmuję studentom. Czy mam obowiązek dokumentować w jakiś szczególny sposób otrzymane kwoty czynszu? Czy muszę kupować kasę rejestrującą? Przecież nie prowadzę działalności gospodarczej, a kasy fiskalne oraz faktury są dla firm".
EWA SOKOŁOWSKA-STRUG: Dla części czytelników odpowiedź może być zaskakująca. Należy bowiem wskazać, że osoba (nawet ta, która z założenia nie prowadzi działalności gospodarczej i jest zatrudniona na umowę o pracę), w sytuacji, gdy stale wynajmuje mieszkanie za odpłatnością – zgodnie z ustawą o VAT – uznawana jest za przedsiębiorcę (a więc dalej: za podatnika VAT). Wykorzystuje bowiem towar (tutaj mieszkanie) w sposób ciągły do celów zarobkowych. Podatnikiem VAT jest natomiast podmiot, który prowadzi działalność gospodarczą. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych. Wynika to z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT. Zatem czytelniczka – w świetle ustawy o VAT – prowadzi działalność gospodarczą. W sposób ciągły do celów zarobkowych wykorzystuje posiadany majątek (mieszkanie).
Przy czym w sytuacji, gdy w roku kalendarzowym nie osiągnie wynagrodzenia w kwocie 150 000 zł, nie ma obowiązku rejestracji jako podatnik VAT czynny (może, ale nie musi). W konsekwencji nie ma również obowiązku rozliczania VAT, posiadania rejestrów, składania deklaracji itp. Gdy najem rozpoczyna się w ciągu roku kalendarzowego, wówczas kwota ta jest liczona proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności (polegającej na wynajmowaniu mieszkania).
Czyli czytelniczka nie ma się czego obawiać. Nie dotyczą jej żadne obowiązki związane z rozliczaniem i dokumentowaniem sprzedaży z tytułu najmu mieszkania?
Niestety, nie. Jak już powiedziałam, czytelniczka jest przedsiębiorcą, a więc i podatnikiem VAT. To zaś oznacza, że musi znać przepisy związane z dokumentowaniem sprzedaży. A w szczególności powinna poznać obowiązki i zwolnienia związane ze sprzedażą na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.
