Od nowej kadencji do utworzenia klubu radnych będą potrzebne co najmniej trzy osoby

Kluby radnych będą miały uprzywilejowaną pozycję nie tylko przy ustalaniu składu komisji rewizyjnej, ale także komisji skarg, wniosków i petycji. Klubom będą przysługiwać również nowe uprawnienia dotyczące inicjatywy uchwałodawczej.

Publikacja: 16.10.2018 05:40

Od nowej kadencji do utworzenia klubu radnych będą potrzebne co najmniej trzy osoby

Foto: 123RF

Osoby kandydujące w wyborach na radnych gminy, po uzyskaniu mandatów, chcą utworzyć klub radnych. Czy klubowi będą przysługiwać uprawnienia, których nie mają poszczególni radni?

Tak.

Zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.) radni mogą tworzyć kluby radnych, które działają na zasadach określonych w statucie gminy. Od nowej kadencji będzie miał zastosowanie przepis przewidujący, że klub radnych tworzy co najmniej 3 radnych (art. 23 ust. 3 u.s.g.). Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 maja 2017 r. (sygn. II OSK 2216/15, LEX nr 2321536) kluby radnych powinny być instrumentami pomagającymi radnemu kierować się dobrem wspólnoty samorządowej.

Czytaj także: Zmiany w ustawach samorządowych i w prawie wyborczym od 2018 r.

Radny nie ma obowiązku tworzenia i należenia do klubu, ale gdyby wyraził taką wolę, statut gminy powinien zapewnić mu tę możliwość. We wcześniejszym orzecznictwie, gdy u.s.g. nie określała jeszcze progu liczbowego uprawniającego do utworzenia klubu, przyjmowano, że rada może ustalić taki próg w statucie gminy, ale z uwzględnieniem prawa radnych do zrzeszania się w dowolnie tworzonych klubach (por. np. wyrok NSA z 14 listopada 2017 r., sygn. II OSK 427/16, LEX nr 2469400). Od nowej kadencji liczba radnych potrzebna do utworzenia klubu będzie wynikać z u.s.g.

W u.s.g. określono także uprawnienia przysługujące klubom radnych, których nie mają poszczególni radni. Zgodnie z art. 18a ust. 2 u.s.g. w skład komisji rewizyjnej wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów, z wyjątkiem radnych pełniących funkcje przewodniczącego i wiceprzewodniczących rady gminy. Powoduje to, że choć w skład komisji rewizyjnej mogą wchodzić także radni niezrzeszeni, to kluby mają uprzywilejowaną pozycję przy ustalaniu jej składu.

Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi np. w wyroku NSA z 10 stycznia 2012 r. (sygn. II OSK 2351/11, LEX nr 1113780), skład ilościowy komisji rewizyjnej zależy od uznania rady gminy, ale nie może być odmienny od uregulowanego w statucie, a ponadto liczba członków komisji musi być tak ukształtowana, aby każdy z klubów był reprezentowany przez co najmniej jednego radnego. Rada gminy nie jest przy tym związana kandydaturą przedstawioną przez klub.

Jeżeli na danej sesji rady nie można podjąć uchwały w sprawie wyboru członków komisji rewizyjnej, to próbę wyboru trzeba ponowić na kolejnej sesji, a organy gminy i kluby radnych powinny dążyć do wypracowania konsensusu. Od nowej kadencji kluby radnych będą miały uprzywilejowaną pozycję także przy ustalaniu składu komisji skarg, wniosków i petycji (por. art. 18b u.s.g.). Również w skład tej komisji wejdą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów, z wyjątkiem radnych pełniących funkcje przewodniczącego i wiceprzewodniczących rady gminy.

Zasady i tryb działania komisji skarg, wniosków i petycji trzeba określić w statucie gminy. Od nowej kadencji kluby radnych będą miały ponadto szczególne uprawnienia w zakresie inicjatywy uchwałodawczej. Zgodnie z art. 20 ust. 6 u.s.g. na wniosek klubu przewodniczący rady gminy będzie musiał wprowadzić do porządku obrad najbliższej sesji rady projekt uchwały, zgłoszony przez klub, jeżeli wpłynął on do rady co najmniej 7 dni przed dniem rozpoczęcia sesji. W tym trybie każdy klub będzie mógł zgłosić nie więcej niż jeden projekt uchwały na każdą kolejną sesję rady gminy.

—Anna Puszkarska, radca prawny

podstawa prawna: art. 18a, art. 18b, art. 20 ust. 6, art. 23 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 994 ze zm.)

podstawa prawna: art. 15 ustawy z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (DzU z 2018 r. poz. 130 ze zm.)

Osoby kandydujące w wyborach na radnych gminy, po uzyskaniu mandatów, chcą utworzyć klub radnych. Czy klubowi będą przysługiwać uprawnienia, których nie mają poszczególni radni?

Tak.

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami