Czy pracownik służby cywilnej może należeć do partii lub strajkować?

Czy można aktywnie prowadzić działalność partyjną? Czy pracownicy sc mogą zorganizować akcję protestacyjną?

Publikacja: 07.11.2017 05:20

Czy można aktywnie prowadzić działalność partyjną?

- Pracownik służby cywilnej od kilku lat jest członkiem partii politycznej, do której zapisał się jeszcze prze zatrudnieniem w służbie cywilnej. Ustawa pragmatyczna nie zabrania tworzenia partii politycznej i uczestnictwa w niej pracownikom tej służby. Czy to oznacza, że może on działać w partii bez żadnych ograniczeń? A co działalnością związkową?

Nie. Choć faktycznie zakaz tworzenia partii politycznych i uczestnictwa w nich dotyczy wprost tylko urzędników służby cywilnej i osób zajmujących wyższe stanowiska w tej służbie co mogłoby oznaczać, że pozostali członkowie korpus sc a więc pracownicy mogą działać w tego typu strukturach bez żadnych ograniczeń, tak jednak nie jest. Trudno, bowiem pogodzić możliwość bycia wśród założycieli partii polityczne czy przystąpienie do niej (aktywne w niej działanie) z obowiązkiem powstrzymania się od publicznego manifestowania swoich poglądów politycznych czy też z zakazem kierowania się członka korpus sc interesem jednostkowym lub grupowym. W tym zakresie ustawa o sc jest, zatem niekonsekwentna. I choć formalnie przyznaje pracownikom większe w porównaniu z innymi członkami korpusu sc prawa polityczne, faktycznie nie pozwala z nich w pełni korzystać.

W przypadku przynależności do związków zawodowych ustawa o służbie cywilnej ograniczenia wprowadza wyłącznie wobec osób zajmujących wyższe stanowiska w tej służbie (nie dotyczą one, zatem pracowników sc), które nie mogą pełnić funkcji w związkach zawodowych. Ustawa nie precyzuje, o jakie funkcje chodzi. Przyjmuje się, zatem, że o wszystkie a nie tylko przewodniczącego, jego zastępców oraz sekretarza związku. Tym samym osoby zajmujące wyższe stanowiska w sc nie mogą być także członkami ciał kolegialnych (np. zarządu, komisji rewizyjnej) czy pełnić funkcje z ramienia związku poza urzędem. Przy czym o strukturze związkowej a tym samym o rodzajach jej wewnętrznych organów i innych ciał przesądza statut związku.

Oczywiście zakaz pełnienia funkcji związkowych obowiązuje tak długo jak długo członek korpusu sc powołany jest na wyższe stanowisko w sc. Oznacza to, że z chwilą odwołania i powrotu do poprzedniego statusu (urzędnika lub pracownika tej służby) może rozwinąć działalność związkową w pełnym zakresie. Natomiast w sytuacji odwrotnej, a więc wówczas, gdy członek korpusu sc (np. pracownik sc) pełniący funkcje w związku zawodowym awansuje na wyższe stanowisko w służbie cywilnej przyjąć trzeba, że z chwilą objęcia nowego stanowiska traci on tytuł do dalszego pełnienia funkcji związkowej.

podstawa prawna: Art.78 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1889)

Czy pracownicy sc mogą zorganizować akcję protestacyjną?

- Członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno uczestniczyć w strajku lub akcji protestacyjnej zakłócającej normalne funkcjonowanie urzędu. Czy to oznacza, że pracownicy tej służby nie mogą np. prowadzić także strajku włoskiego?

Tak. Strajk zgodnie z ustawą o rozwiązywaniu sporów zbiorowych polega na zbiorowym powstrzymywaniu się pracowników od wykonywania pracy w celu rozwiązania sporu dotyczącego interesów dotyczących warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych. Zakaz udziału w nim lub w innej akcji zakłócającej normalne funkcjonowanie urzędu dotyczy wszystkich członków korpusu służby cywilnej, bez względu na to, jakie stanowiska pełnią. Dotyczy też wszystkich rodzajów strajku a zatem także strajków ostrzegawczych i solidarnościowych. Należy też przyjąć, że tzw. strajk włoski, który polega na bardzo dokładnym i powolnym wykonywaniu obowiązków, zakłócać będzie normalne funkcjonowanie urzędu a zatem i jego prowadzenie przez członków korpusu sc nie jest dozwolone.

Członkowie korpusu sc w obronie swoich interesów mogą natomiast prowadzić innego rodzaju akcje protestacyjne (oflagowanie budynku, oplakatowanie, akcja ulotkowa itp.). Możliwość taką daję im art. 25 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych zgodnie, z którym w obronie praw i interesów określonych w art. 1 tej ustawy mogą być stosowane, po wyczerpaniu trybu postępowania określonego w rozdziale 2 (zgłoszenia sporu i przeprowadzenie rokowań), inne niż strajk formy akcji protestacyjnej, niezagrażające życiu lub zdrowiu ludzkiemu, bez przerywania pracy, z zastrzeżeniem przestrzegania obowiązującego porządku prawnego. Przy czym z prawa tego mogą korzystać także pracownicy niemający prawa do strajku a więc także członkowie korpusu sc.

—Małgorzata Jankowska

podstawa prawna: Art. 78 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1889)

podstawa prawna: ustawa z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (tekst jedn. DzU z 2015 r. poz. 295 ze zm.)

Czy można aktywnie prowadzić działalność partyjną?

- Pracownik służby cywilnej od kilku lat jest członkiem partii politycznej, do której zapisał się jeszcze prze zatrudnieniem w służbie cywilnej. Ustawa pragmatyczna nie zabrania tworzenia partii politycznej i uczestnictwa w niej pracownikom tej służby. Czy to oznacza, że może on działać w partii bez żadnych ograniczeń? A co działalnością związkową?

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami