Czy odszkodowanie ma wystarczyć na remont - odpowie Sąd Najwyższy

Firmy ubezpieczeniowe uzależniają wypłatę odszkodowania od stanu zużycia budynku, choć prawo wyraźnie na to nie pozwala.

Aktualizacja: 20.08.2015 18:11 Publikacja: 20.08.2015 17:56

Czy odszkodowanie ma wystarczyć na remont - odpowie Sąd Najwyższy

Foto: 123RF

Sąd Najwyższy będzie musiał rozstrzygnąć tę ważną w praktyce kwestię. Teraz poszkodowani dostają pieniądze, które nie wystarczają na remont.

Ile za stary dach

Taki problem ma Mariusz Ż. spod Kraśnika, któremu 21 czerwca 2013 r. wichura zerwała dach z obórki. Biegli wyliczyli szkodę na 16,5 tys. zł, ale PZU SA wypłaciło mu tylko 2,2 tys. zł. Pomniejszyło szkodę o ponad 80 proc. zużycia technicznego budynku, które było uwzględnione przy wykupie polisy, zresztą obowiązkowej.

Sąd rejonowy nakazał PZU zapłacenie różnicy, czyli 14,3 tys. zł, uznając, że wysokość szkody to koszt przywrócenia stanu poprzedniego, tj. odbudowania dachu, a można to osiągnąć, tylko używając pełnowartościowych materiałów i usługi. Stopień zużycia został uwzględniony przy ustalaniu sumy ubezpieczenia, a szkoda i odszkodowanie się w niej mieszczą.

PZU złożyło apelację, argumentując, że odszkodowanie powinno być zmniejszone nie tylko o zużycie budynku po wykupieniu polisy, o czym mówi art. 68 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, ale także zużycie istniejące w dniu zawarcia umowy.

I co do tej ostatniej kwestii Sąd Okręgowy w Lublinie (sędziowie Iwona Tchórzewska, Anna Ścibor-Kozak i Joanna Misztal-Konecka) powziął wątpliwości.

Dwa podejścia

W pytaniu prawnym do SN SO wskazał, że choć ustawa przewiduje dwie metody ustalania wysokości szkody: jedną, gdy budynek nie jest odbudowywany, i nieco inną, gdy to ma nastąpić, przepisy nie mówią, jaki wpływ ma zużycie ubezpieczonego budynku na wysokość odszkodowania.

W przypadku pomniejszania odszkodowania o procent zużycia właściciel musiałby dopłacać do remontu, ale ogólna zasada prawa cywilnego (a ubezpieczenia są jego elementem) jest taka, że naprawienie szkody obejmuje całą stratę, ale nic więcej.

Prof. Marcin Orlicki z Katedry Prawa Cywilnego, Handlowego i Ubezpieczeniowego Uniwersytetu Adama Mickiewicza mówi „Rzeczpospolitej", że kwestia ustalenia odszkodowania z obowiązkowego ubezpieczenia budynków od lat budzi wątpliwości. Przepisy są bardzo niejasne i trudno z nich wywnioskować, czy przy ustaleniu wysokości szkody na podstawie cenników stosowanych przez zakład ubezpieczeń można uwzględniać faktyczne zużycie budynku i poszczególnych jego części. Podobną kwestią, tyle że dotyczącą obowiązkowych ubezpieczeń komunikacyjnych, zajmował się SN, podejmując 12 kwietnia 2012 r. uchwałę w siedmioosobowym składzie, że ubezpieczyciel ma wypłacać odszkodowania obejmujące celowe koszty nowych części, ale gdy wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, może obniżyć wypłatę o ten wzrost.

Sygnatura akt III CZP 71/15

Opinia dla „Rz"

Ewa Kiziewicz, radca prawny z Biura Rzecznika Ubezpieczonych

Mimo że przepisy regulujące kwestię ustalania odszkodowania za zniszczony budynek, gdy nie zostanie podjęta odbudowa, naprawa lub remont budynku, nie przewidują pomniejszenia odszkodowania o jego zużycie techniczne, to jednak zakłady ubezpieczeń dokonują tych pomniejszeń o zużycie powstałe od posadowienia budynku, a więc wskazane na polisie. Zdaniem rzecznika ubezpieczonych postępują one niewłaściwie. Przedstawienie Sądowi Najwyższemu tego zagadnienia prawnego pozwoli rozstrzygnąć problem, szczególnie że orzecznictwo w tej kwestii wykazuje rozbieżności.

Sąd Najwyższy będzie musiał rozstrzygnąć tę ważną w praktyce kwestię. Teraz poszkodowani dostają pieniądze, które nie wystarczają na remont.

Ile za stary dach

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawnicy
Awans prokuratora szykanowanego za Ziobry i Święczkowskiego
Prawo karne
Prokuratura przeszukała dom Zbigniewa Ziobry. "Okien nie wybijano"
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe