W oparach opium

Na aukcje Desa Unicum w Warszawie 6 czerwca będzie licytowany obraz Franciszka Żmurki „W oparach opium”. Na rynku sztuki pojawia się po raz pierwszy.

Aktualizacja: 06.06.2019 11:58 Publikacja: 06.06.2019 11:51

Foto: Franciszek Żmurko

W 1893 roku monumentalne płótno (1,4 na 2,8 metra) prezentowane było na World's Columbian Exposition w Chicago, jednej z najważniejszych wystaw powszechnych końca XIX wieku, a następnie zakupione przez Konsulat Polski w Chicago. Kolejnym jego jeszcze przedwojennym nabywcą był dyrektor kopalni ropy naftowej w Borysławiu. Obraz wrócił do Polski, ale przez lata nic o jego losach nie było wiadomo.

Dzieło  przedstawia dwie kobiety w orientalno-buduarowej scenerii w narkotycznym półśnie. Lekko obnażone, w sukniach spływających z ramion, emanują zmysłowością. Na niewielkim mauretańskim stoliku leży fajka do palenia opium. 

W XIX wieku opium było najpopularniejszym narkotykiem. Eksportowano go z Indii do Chin. A handel nim wywołał dwie wojny między Wielką Brytanią i Chinami, gdy chiński władca  Daoguang nakazał zniszczyć zapasy składowane w placówkach brytyjskich i zabronił dalszego dostarczania tej substancji. 

Franciszek Żmurko namalował obraz w 1887 roku w charakterystycznym akademicko-salonowym stylu. Jego temat i kompozycja ujawnia wiele podobieństw z powstałym wcześniej płótnem „Z rozkazu Padyszacha”, Szacunkowa cena aukcyjna  „W oparach opium” wynosi 500-700 tys. zł.

Żmurko (1859-19100 był czołowym przedstawicielem akademizmu - studiował u Jana Matejki w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, w Wiedniu, Rzymie i monachijskiej Akademii - cieszącym się wielką popularnością. Malował kompozycje o tematyce antycznej, alegoryczno-symbolicznej, historycznej, a także portrety. Odnosił sukcesy w kraju i zagranicą, miał zamówienia z Europy i Stanów Zjednoczonych.

Na piątkowej aukcji sztuki dawnej kolekcjonerzy mają do wyboru i inne atrakcyjne dzieła. Najwyżej wyceniona została „Dziewczynka z kapeluszem i kwiatami” Tadeusza Makowskiego z 1925 roku. Estymacja- 900 tys. zł – 1,4 mln zł. Obraz pochodzi z czasu, gdy artysta, po kontakcie z kubizmem Henriego Le Fauconniera oraz fascynacji bretońskim folklorem i mistrzami niderlandzkimi, zwrócił się ku neoromantycznej sztuce intymnego wejrzenia w psychikę dziecka. Obraz był w 1927 roku prezentowany na wystawie w Paryżu i od tej pory pozostawał w rękach prywatnych. Prace Makowskiego cieszą się ogromnym powodzeniem na rynku; w ubiegłym roku jego „Latawce” sprzedano za ponad 2 miliony złotych. 

Uwagę przyciąga również portret Heleny Karczewskiej, najmłodszej siostry Jacka Malczewskiego. Artysta ukazuje w nim pełnię artystycznego kunsztu, prezentując modelkę na wzór XVII-wiecznych holenderskich mistrzów. Estymacja 80-120 tys. zł. Artysta często bywał w Lusławicach pod Zakliczynem, gdzie mieszkała Helena wraz z drugą siostrą, Bronisławą Malczewską. Znajdował tam przystań, w której mógł tworzyć prace przepełnione spokojem rodzinnej atmosfery.

Z kolei „Dwie głowy” Henryka Siemiradzkiego pochodzą z przełomu lat 70. i 80. XIX wieku, najlepszego okresu twórczości malarza, gdy powstały jego „Pochodnie Nerona”. Odczytywane symbolicznie mogą egzemplifikować męskość i kobiecość, starość i młodość naturę i kulturę. Estymacja  100-140 tys. zł. Siemiradzki to jeden z najbardziej cenionych twórców. Jego „Rozbitek” był przez 13 lat rekordzistą na polskim rynku sztuki, a następnie w Londynie sprzedano go za ponad 1,7 mln dolarów.

Aukcja „ Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie” w  DESA Unicum przy ul. Pięknej 1A odbędzie się 6 czerwca o godz. 19.

W 1893 roku monumentalne płótno (1,4 na 2,8 metra) prezentowane było na World's Columbian Exposition w Chicago, jednej z najważniejszych wystaw powszechnych końca XIX wieku, a następnie zakupione przez Konsulat Polski w Chicago. Kolejnym jego jeszcze przedwojennym nabywcą był dyrektor kopalni ropy naftowej w Borysławiu. Obraz wrócił do Polski, ale przez lata nic o jego losach nie było wiadomo.

Dzieło  przedstawia dwie kobiety w orientalno-buduarowej scenerii w narkotycznym półśnie. Lekko obnażone, w sukniach spływających z ramion, emanują zmysłowością. Na niewielkim mauretańskim stoliku leży fajka do palenia opium. 

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie
Rzeźba
Rzeźby, które przeczą prawom grawitacji. Wystawa w Centrum Olimpijskim PKOl
Rzeźba
Trzy skradzione XVI-wieczne alabastrowe rzeźby powróciły do kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
Rzeźba
Nagroda Europa Nostra 2023 za konserwację Ołtarza Wita Stwosza
Rzeźba
Tony Cragg, światowy wizjoner rzeźby, na dwóch wystawach w Polsce