"Lot": Wrak samolotu, który ma nieść nadzieję

Na jednym z najważniejszych wydarzeń tego roku, 58. Biennale w Wenecji, rzeźbiarz Roman Stańczak zaprezentuje w Pawilonie Polskim „Lot”.

Aktualizacja: 04.02.2019 17:57 Publikacja: 04.02.2019 17:42

Foto: mat.pras

Wystawę artysta przygotowuje razem z kuratorami Łukaszem Mojsakiem i Łukaszem Rondudą. Ich wspólny projekt wygrał konkurs ogłoszony przez Zachętę i wspierany przez Ministerstwo Kultury.

Głównym elementem „Lotu” będzie samolot pasażerski poddany przez rzeźbiarza dekonstrukcji. Roman Stańczak znany jest z prac stworzonych z przedmiotów zdekonstruowanych czy przenicowanych na drugą stronę, takich jak różne warianty „Misquic” jeszcze z lat 90. Artysta tworzył wówczas własne obiekty, odwracając na lewą stronę np. prawdziwą wannę czy czajnik i nadając im nowe znaczenia.

– Jako rzeźbiarz nie działam w kamieniu, tylko posługuję się przedmiotami dotyczącymi człowieka – mówi „Rzeczpospolitej” Roman Stańczak. – Teraz będzie to samolot, który przy użyciu prostych narzędzi, jak młoty, dłuta, przekształcę w rzeźbę. Skrzydła będzie miał zwinięte w spirale, przypominające kokony i umieszczone wewnątrz. Nos, płaty tylne i ogon będą falowały. A siedzenia pasażerów i wyposażenie wnętrza, elementy kokpitu znajdą się na zewnątrz. Do widzów, zaglądających do wraku, będą dobiegać dźwięki i światło, bo nie chciałbym, żeby ta rzeźba zgasła do końca. Ma nieść nadzieję, że wszystko można jeszcze odwrócić w każdą stronę.

Niewielki pasażerski samolot typu jet został kupiony w Szwajcarii i jest obecnie w drodze do Polski. Autorzy projektu tłumaczą, że samolot to dla nich wieloznaczna metafora. Można ją odnieść do procesu gwałtownej społecznej transformacji. Tej dzikiej z lat 90., jak i obecnej, modernistycznej, zdominowanej przez pęd do nowoczesności. Jeżeli mowa o aspekcie społecznym, jest to również metafora wolności w eksperymencie demokratycznym.

Roman Stańczak podkreśla, że nie mniej ważna jest dla niego refleksja egzystencjalna, dotycząca każdego człowieka. Wpisuje w nią i osobiste wspomnienia wypadku samochodowego, który wstrząsnął nim w dzieciństwie. Ta praca dotyczy więc zarówno pojedynczego człowieka, jak i wspólnoty. Dla artysty ważny jest przy tym nie tylko kontekst polski, ale i globalny.

Mimo wszystko trudno pozbyć się natrętnego skojarzenia z tragedią smoleńską. Czy to ma być jeszcze jeden pomnik smoleński?

– Kiedy się mówi o czymkolwiek związanym z samolotem, natychmiast pojmujemy, jak bardzo zbiorowa wyobraźnia jest zdominowana przez katastrofę smoleńską – odpowiada na to pytanie Łukasz Ronduda. – Nie wypieramy się tego kontekstu, ale nasz projekt z założenia ma o wiele więcej znaczeń. Samolot jest zresztą inny. Mniejszy, luksusowy, używany przez najbogatszą klasę społeczną. A to kieruje uwagę ku współczesnym rozwarstwieniom i nierównościom. Adresujemy nasz projekt do polskiej wspólnoty, jak i do międzynarodowej społeczności. Myślę, że dobrze współgra także z hasłem przewodnim tegorocznego, międzynarodowego La Biennale di Venezia: „Obyś żył w ciekawych czasach”.

Wystawa w Pawilonie Polskim będzie czynna podczas Biennale od 11 maja do 24 listopada.

Wystawę artysta przygotowuje razem z kuratorami Łukaszem Mojsakiem i Łukaszem Rondudą. Ich wspólny projekt wygrał konkurs ogłoszony przez Zachętę i wspierany przez Ministerstwo Kultury.

Głównym elementem „Lotu” będzie samolot pasażerski poddany przez rzeźbiarza dekonstrukcji. Roman Stańczak znany jest z prac stworzonych z przedmiotów zdekonstruowanych czy przenicowanych na drugą stronę, takich jak różne warianty „Misquic” jeszcze z lat 90. Artysta tworzył wówczas własne obiekty, odwracając na lewą stronę np. prawdziwą wannę czy czajnik i nadając im nowe znaczenia.

Pozostało 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Rzeźba
Rzeźby, które przeczą prawom grawitacji. Wystawa w Centrum Olimpijskim PKOl
Rzeźba
Trzy skradzione XVI-wieczne alabastrowe rzeźby powróciły do kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
Rzeźba
Nagroda Europa Nostra 2023 za konserwację Ołtarza Wita Stwosza
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Rzeźba
Tony Cragg, światowy wizjoner rzeźby, na dwóch wystawach w Polsce