Zmysłowe fotele i seksbomby w Muzeum Narodowym

Muzeum Narodowe w Warszawie otwiera w czwartek nową galerię stałą, jakiej nie miało.

Aktualizacja: 14.12.2017 06:30 Publikacja: 13.12.2017 16:49

Foto: materiały prasowe

Jest to Galeria Wzornictwa Polskiego, która przybliży widzom jego rozwój w ciągu stu lat, od początku XX wieku do dzisiaj. Zbiory do niej powstawały 40 lat, ale dotychczas były przechowywane w magazynach w Otwocku.

Walka o stałą ekspozycję toczyła się latami. W 2011 roku udało się zorganizować w gmachu głównym głośną wystawę, która przyciągnęła tłumy: „Chcemy być nowocześni. Polski design 1959–1968”. A teraz w staraniach o miejsce dla niezwykłej kolekcji mebli, ceramiki, szkła, tkanin, ubiorów, zabawek, codziennych sprzętów i produktów przemysłowych, zaprojektowanych przez najlepszych twórców, nastąpił wreszcie przełom.

Galeria Wzornictwa Polskiego zajęła reprezentacyjne, choć niezbyt rozległe miejsce, na piętrze Muzeum Narodowego. – Kolekcja liczy obecnie 25 tysięcy obiektów, a oddana nam powierzchnia galerii, mającą 300 mkw., pozwala nam na pokazanie obecnie 600 z nich – mówi „Rzeczpospolitej” Anna Maga z zespołu kuratorskiego. – Mieliśmy trudne zadanie, należało wybrać obiekty najbardziej charakterystyczne dla wszystkich okresów rozwoju polskiego wzornictwa. W przestrzeni, w której w 2011 roku zmieściliśmy tylko jedną dekadę, obecnie prezentujemy całe stulecie.

– W galerii używamy wymiennie słów „wzornictwo” i „design”, ale w jej nazwie zdecydowaliśmy się na pierwsze z nich. To efekt ankiety przeprowadzonej wśród osób zajmujących się tą dziedziną – tłumaczy też kuratorka. – W naszej opowieści staramy się wyjść poza stereotypy i nie ograniczać do modnych ikon designu, chociaż są i one. Przede wszystkim pokazujemy przedmioty dobrze zaprojektowane, niekoniecznie dobrze znane.

Galerię zaaranżowali Paulina Tyro-Matosek i Piotr Niezgoda. Pod ścianami w gablotach rozmieszczono przedmioty zgodnie z podziałem chronologicznym etapów polskiego wzornictwa, a pośrodku sali zestawiono większe obiekty. Nawiązują do wyodrębnionych okresów, ale możliwe są dialogi ponad czasem. Słynny awangardowy poliestrowo-szklany fotel RM 58 Romana Modzelewskiego (wersja czarna) z drugiej połowy lat 50., który był pionierskim dziełem w skali światowej, znalazł się obok tapicerowanego czerwonego fotela „Tulipan” Teresy Kruszewskiej z lat 70., kuszącego zmysłowo miękkimi kształtami.

Jest też sporo multimediów – tabletów i ekranów, które prezentują zdjęcia i filmy. Kroniki z przełomu lat 50. i 60. przypominają ówczesną modę. Modelki prezentują ją na warszawskiej ulicy. W innym filmie Wanda Telakowska, założycielka Instytutu Wzornictwa Przemysłowego, podziwia pierwszą serię jedwabnych tkanin produkowanych w Milanówku. Te same tkaniny zobaczymy wśród eksponatów galerii, a obok nich biżuterię z naturalnych materiałów: z drewna i nasion, zaprojektowaną zgodnie z hasłem Telakowskiej: „Piękno niewiele kosztuje”.

Ośrodek Wzornictwa Nowoczesnego powstał w Muzeum Narodowym w 1978 roku, gdy dyrektor Stanisław Lorentz przejął wzorcownię Instytutu Wzornictwa Przemysłowego.

A przegląd stulecia wzornictwa polskiego w nowej galerii zaczyna się od stylu zakopiańskiego, pierwszej próby stworzenia stylu narodowego, inspirowanego ludową sztuką Podhala. Jego inicjatorem był Stanisław Witkiewicz. Można tu zobaczyć projekty willi jego autorstwa, a także serwis śniadaniowy wykonany według jego rysunków.

Dalej przechodzimy do Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana, powstałego w 1901 roku, które dążyło do rozwoju rodzimej twórczości opartej na tradycji i sztuce ludowej, oraz do Warsztatów Krakowskich (1913).

Polski udział w wystawie paryskiej z 1925 roku dokumentują zdjęcia. Był to wielki sukces naszych twórców, potwierdzony nagrodami, m.in. dla Józefa Czajkowskiego, Zofii Stryjeńskiej, Wojciecha Jastrzębowskiego. Ta wystawa dała początek polskiej odmianie art déco, łączącej geometrię z motywami ludowymi.

Kiedy twórcy Warsztatów Krakowskich przenieśli się do Warszawy, założyli w 1926 roku Spółdzielnię Artystów Ład, która w następnej dekadzie zyskała mocną pozycję. To w niej powstały znakomite autorskie projekty, takie jak prezentowane krzesło „Piórko” Jana Kurzątkowskiego czy porcelanowy serwis kawowy Kula Bogdana Wendorfa, produkowany w Ćmielowie. Ład reaktywowano po wojnie i przetrwał do lat 70.

Z powojennych lat 40. pochodzi tkanina zaprojektowana przez Władysława Strzemińskiego we wzór unistyczny. Najwszechstronniej i kolorowo pokazano przełom lat 50. i 60. poprzez ceramikę, szkło, tkaniny, modę. Lata 70. i 80., były ubogie w materiały, także zdarzały się ciekawe pomysły, choćby kolekcje Barbary Hoff. Z czasów najnowszych pochodzą m.in. stołek Plop Oskara Zięty, fotel Mula Piotra Kuchcińskiego czy krzesło gnu Tomka Rygalika.

– Druga część Galerii Wzornictwa Polskiego ma charakter problemowy – opowiada nam kuratorka Anna Demska. – Mówimy w niej o projektowaniu dla przemysłu, dla dzieci, o etnoprojektowaniu inspirowanym folklorem. Mamy tu też filmy opowiadające, na czym polega proces projektowania.

Nowa galeria będzie dostępna dla publiczności od 15 grudnia.

Jest to Galeria Wzornictwa Polskiego, która przybliży widzom jego rozwój w ciągu stu lat, od początku XX wieku do dzisiaj. Zbiory do niej powstawały 40 lat, ale dotychczas były przechowywane w magazynach w Otwocku.

Walka o stałą ekspozycję toczyła się latami. W 2011 roku udało się zorganizować w gmachu głównym głośną wystawę, która przyciągnęła tłumy: „Chcemy być nowocześni. Polski design 1959–1968”. A teraz w staraniach o miejsce dla niezwykłej kolekcji mebli, ceramiki, szkła, tkanin, ubiorów, zabawek, codziennych sprzętów i produktów przemysłowych, zaprojektowanych przez najlepszych twórców, nastąpił wreszcie przełom.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie
Rzeźba
Rzeźby, które przeczą prawom grawitacji. Wystawa w Centrum Olimpijskim PKOl
Rzeźba
Trzy skradzione XVI-wieczne alabastrowe rzeźby powróciły do kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
Rzeźba
Nagroda Europa Nostra 2023 za konserwację Ołtarza Wita Stwosza
Rzeźba
Tony Cragg, światowy wizjoner rzeźby, na dwóch wystawach w Polsce