Ochrona różnorodności biologicznej to ważna sprawa!

Dobre życie, a wręcz samo istnienie każdej ludzkiej społeczności zależą od ekosystemów – układów przyrodniczych, w których rośliny, zwierzęta, grzyby i mikroorganizmy wraz ze swoim środowiskiem nieożywionym tworzą funkcjonalną całość.

Publikacja: 04.06.2020 08:00

Spada liczebność gatunków pospolitych, np. pliszki żółtej

Spada liczebność gatunków pospolitych, np. pliszki żółtej

Foto: shutterstock

Akcja „Rzeczpospolitej" we współpracy z UNEP/GRID Warszawa

Różnorodność biologiczna to bogactwo i zmienność życia na Ziemi na wszystkich poziomach organizacji: w obrębie gatunku (zmienność genetyczna), między gatunkami oraz ekosystemami.

To zarówno rzadkie gatunki, takie jak orzeł przedni, ryś czy sekwoja olbrzymia, jak i te pospolite, na które często nie zwracamy uwagi – podobny do jaskółek jerzyk czy mniszek lekarski zwany mleczem.

To również całe mnóstwo stworzeń, o których na co dzień nie myślimy wcale – ot, choćby tych odpowiedzialnych za obieg materii organicznej, dzięki którym istnieje gleba.

Znikające perły natury

Polska uznawana jest za kraj o stosunkowo dużej różnorodności biologicznej. Wynika to zarówno z położenia geograficznego, ukształtowania powierzchni i klimatu, jak i z uwarunkowań historycznych. W skali Europy nasz kraj jest jedną z najważniejszych ostoi różnorodności biologicznej terenów rolniczych.

Czy to oznacza, że problem spadku różnorodności biologicznej nas nie dotyczy? Jak podaje raport Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska na rok 2018, niemal 2000 gatunków występujących w naszym kraju objętych jest ochroną prawną. Ponad 200 gatunków zwierząt i roślin już niestety wyginęło. Nie spotkamy więcej tura ani tarpana. Spada liczebność gatunków pospolitych, np. ptaków krajobrazu rolniczego, takich jak świergotek polny czy pliszka żółta, oraz tych związanych z mokradłami, które na całym świecie należą do ekosystemów szczególnie cennych i zagrożonych.

Dlaczego ochrona różnorodności biologicznej jest taka ważna? Bo bez niej nie zaspokoimy ani naszych potrzeb, ani tym bardziej zachcianek.

Dzięki niej mamy tlen, którym oddychamy, żywność, którą spożywamy, substancje lecznicze i kosmetyczne, czystą wodę i powietrze. Lasy i torfowiska są naturalnymi magazynami dwutlenku węgla. Obcowanie z przyrodą relaksuje i zapewnia nam dobre samopoczucie.

Wyzwanie dla ludzkości

Co jest przyczyną dramatycznego spadku różnorodności biologicznej w skali zarówno kraju, jak i świata? Spójrzmy prawdzie w oczy: w głównej mierze odpowiadamy za to my sami.

Swoje potrzeby zaspokajamy, obciążając ponad miarę naszą planetę intensywną eksploatacją zasobów naturalnych, produkcją przemysłową, rolną, postępującą urbanizacją i rozwojem infrastruktury.

W tym roku kończy się Dekada Różnorodności Biologicznej ONZ 2011–2020. Przygotowany na tę okazję raport IPBES rozlicza nas z działań podejmowanych w ostatnich 50 latach i wskazuje, jak dużo jest jeszcze do zrobienia. Jesteśmy u progu nowej dekady, której hasłem przewodnim jest odtwarzanie ekosystemów.

Stojące przed nami wyzwania wymagają zaangażowania nas wszystkich: polityków, naukowców, przedstawicieli biznesu, a także zwykłych obywateli. Niezbędne są rzetelna wiedza, dobre procesy decyzyjne, optymalizacja działalności gospodarczej, nowe inicjatywy i partnerstwa wspierające ochronę różnorodności biologicznej czy wreszcie solidna edukacja i kształtowanie przyjaznych przyrodzie postaw w społeczeństwie.

Ochrona różnorodności biologicznej to nasza wspólna sprawa – zbyt wiele od niej zależy!

Ochrona środowiska i rozwój – w poszukiwaniu równowagi

Z zeszłorocznego raportu Międzyrządowego Zespołu ds. Bioróżnorodności i Usług Ekosystemowych (IPBES) dowiemy się m.in., że:

- 75 proc. dostępnej na świecie słodkiej wody przeznacza się na potrzeby rolnictwa i zwierząt gospodarskich.

- Ok. 60 miliardów ton zasobów jest co roku wydobywanych na świecie.

- Obszary miejskie powiększyły się (kosztem lasów i mokradeł) od 1992 r. ponaddwukrotnie.

- Spływ szkodliwych substancji wytworzył w oceanach ponad 400 martwych stref o powierzchni większej niż Wielka Brytania.

Więcej na temat raportu IPBES przeczytać można na stronie kampanii Zielona Wstążka #DlaPlanety: www.DlaPlanety.pl

- Autorzy są ekspertami Centrum UNEP/GRID-Warszawa

- Akcja „Rzeczpospolitej" we współpracy z UNEP/GRID Warszawa

Akcja „Rzeczpospolitej" we współpracy z UNEP/GRID Warszawa

Różnorodność biologiczna to bogactwo i zmienność życia na Ziemi na wszystkich poziomach organizacji: w obrębie gatunku (zmienność genetyczna), między gatunkami oraz ekosystemami.

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Materiał partnera
Najważniejsza jest idea demokracji. Także dla gospodarki
Wydarzenia Gospodarcze
Polacy szczęśliwsi – nie tylko na swoim
Materiał partnera
Dezinformacja łatwo zmienia cel
Materiał partnera
Miasta idą w kierunku inteligentnego zarządzania
Materiał partnera
Ciągle szukamy nowych rozwiązań