Tym razem Gawkowski poświęcił książkę sportowi akademickiemu, który wbrew pozorom nie jest związany tylko z Akademią Wychowania Fizycznego na Bielanach.
Akademicki Związek Sportowy powstał najpierw na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, w roku 1909. W Warszawie studenci zakładali swoje kluby na uczelniach kilka lat później, a AZS Warszawa to owoc połączenia klubów Politechniki, UW, Wyższej Szkoły Handlowej, Towarzystwa Kursów Naukowych oraz Wyższej Szkoły Rolniczej. Powołany został do życia w roku 1916, czyli już po opuszczeniu miasta przez Rosjan. Po 33 latach – w 1949 r. – powstał klub uczelniany AZS-AWF.
Niemal każda polityczna zmiana wpływała na losy uczelnianych klubów. Jedno jest niezmienne: powstałe w roku 1922 godło przedstawiające białego gryfa na zielonym tle i litery AZS. Jak zauważa autor, jest to bodaj jedyne godło klubu sportowego w Polsce, które nie zmieniło się od blisko stu lat. Wprawdzie po drugiej wojnie światowej zamieniono w nazwie słowo „związek" na „zrzeszenie", ale „Z" pozostało. Mimo że w roku 1929 oddano do użytku obiekty Akademii Wychowania Fizycznego, AZS korzystał z nich rzadko. Miał swój stadion w parku Skaryszewskim (dzisiejszy stadion RKS Drukarz), basen w domu akademickim przy placu Narutowicza, przystanie, korty, a nawet schroniska w górach.
Stuletnia historia sportu akademickiego w Warszawie to nie tylko sukcesy sportowe klubów uczelnianych, na czele z AZS-AWF, ale setki nazwisk, znanych nie tylko kibicom. Barwy AZS Warszawa reprezentowała pierwsza polska mistrzyni olimpijska Halina Konopacka. Pierwszym szefem Komitetu Organizacyjnego AZS (1916) został Jan Gebethner ze znanej rodziny księgarzy i wydawców. Pionierami byli piłkarze Polonii: Jerzy Grabowski i Marian Strzelecki – później znani dziennikarze.
Funkcję prezesa AZS w latach 20. pełnił Edward Wittig, twórca pomnika Lotnika, stojącego dziś u zbiegu Trasy Łazienkowskiej oraz alei Żwirki i Wigury. Piłkarzem AZS UW był publicysta Karol Zbyszewski, szermierzem – medalista olimpijski z Los Angeles Władysław Dobrowolski, sprinterem – Jan Żabiński, wieloletni dyrektor warszawskiego ZOO, siatkarzem i tenisistą stołowym – karykaturzysta Eryk Lipiński.
