Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy muszą wymienić w zeznaniu podatkowym rzeczy i prawa nabyte w tym okresie.
Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania (czystej wartości) ponad kwotę wolną od podatku, według skali. Dla podatników z I grupy wynosi on odpowiednio 3 proc. do kwoty 10 278 zł, a potem do 20 556 zł jest to 308,30 zł plus 5 proc. nadwyżki ponad 10 278 zł. Od 20 556 zł wzwyż fiskus może zaś liczyć na 822,20 zł plus 7 proc. nadwyżki ponad 20 556 zł.
Do skorzystania ze zwolnienia dla zerowej grupy konieczne jest spełnienie jeszcze kilku warunków. Jeden z najistotniejszych, którego niedotrzymanie jest jedną z najczęstszych przyczyn utraty preferencji, jest termin zgłoszenia nabycia majątku fiskusowi.
Czas jak pieniądz
Pełne zwolnienie przysługuje, jeśli podatnik zgłosi nabycie fiskusowi w ciągu sześciu miesięcy od powstania obowiązku podatkowego. Np. przy darowiźnie powstaje on z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego. A gdy ta forma nie została zachowana, a umowa ma zwykłą formę pisemną czy ustną, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Półroczny termin biegnie tu więc od przekazania darowizny.
Gdy nabycie następuje w drodze dziedziczenia, termin ten liczy się od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Jeżeli dokumentem potwierdzającym nabycie jest akt poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie spadkowe, termin sześciu miesięcy, liczy się od chwili ich zarejestrowania.
Może się też zdarzyć, że nabywca nie ma świadomości, że coś dostał. Ustawodawca to przewidział. Jeżeli dowiedział się o nabyciu po upływie terminów, nie straci ulgi, jeśli zgłosi to fiskusowi najpóźniej w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu. Dodatkowo musi jednak uprawdopodobnić późniejsze powzięcie wiadomości o nabyciu.
