System wylosuje sędziego i oceni sprawę

Wpływające do sądów sprawy będą dzielone na trudniejsze i łatwiejsze. Dzięki temu sędziowie mają pracować tyle samo.

Aktualizacja: 18.09.2017 10:00 Publikacja: 18.09.2017 07:04

System wylosuje sędziego i oceni sprawę

Foto: Fotolia.com

Od 1 stycznia 2018 r. wpływające do sądów sprawy będą ważone. Zrobi to ta sama maszyna (system komputerowy), która będzie losowała sędziów do konkretnych spraw. Pod uwagę brany ma być stopień skomplikowania i czasochłonności spraw. Z czasem, jak zapewnia Łukasz Piebiak, wiceminister sprawiedliwości, system do ważenia spraw zostanie rozbudowywany. Podobne mechanizmy są stosowane w prawie całej Europie.

Zważy i przydzieli

– System ważenia spraw to po prostu trochę bardziej zaawansowana wersja systemu losowania – zdradza wiceminister. Ten ostatni system ma być rozwijany w taki sposób, by uwzględniał wagę spraw.

Nie będzie więc tak, że jest wydział, który rozpoznaje drobne i poważne sprawy, i każdy sędzia tam orzekający dostaje losowo sprawę niezależnie od jej rodzaju, a więc stopnia trudności i obszerności materiału dowodowego. Gdyby tak było, w krótszej perspektywie czasu jeden sędzia mógłby mieć szczęście i dostać drobne sprawy, a drugi nie i zostać obdarowany przez los sprawami skomplikowanymi. Dlatego już od samego początku w systemie losowania funkcjonować ma podział na kategorie. W każdej z nich sprawy będą odrębnie losowane. Przykład?

– Powiedzmy w wydziale karnym odrębnie będą losowane wykroczenia, odrębnie przestępstwa, a w ich ramach mogą być tworzone dalsze podkategorie. W wydziale gospodarczym odrębnie losowane będą np. sprawy o czynsz najmu, roszczenia z tytułu umowy sprzedaży czy umowy o roboty budowlane itd. Tak zaprojektowany system już realizuje funkcję ważenia, tj. uwzględniania stopnia skomplikowania i czasochłonności spraw – tłumaczy wiceminister Piebiak.

Jak zapowiedzi i obietnice wiceministra oceniają sędziowie?

– Czekamy na szczegóły, jakie będą kategoryzacje spraw – mówi sędzia Krystian Markiewicz z Sądu Okręgowego w Katowicach. Uważa, że w ramach jednego sądu wyrównanie obciążenia może się udać. Gorzej będzie z wyrównaniem obciążenia między sądami w całym kraju. Na pomysł i zapowiedzi patrzy jednak z optymizmem. – Do tej pory nie udało się tego zrobić, ale to nie oznacza, że nie należy takich prób podejmować – podsumowuje sędzia Markiewicz.

– Zamiast prowadzenia drobiazgowych statystyk lepiej skupić się na pożytecznym programie, który pokaże prawdziwe, faktyczne obciążenie sędziów. Kolejnym krokiem powinno być ustalenie pensum. Ponad ustalone limity nie można by było przydzielać spraw – mówi inny sędzia.

Jest co robić

Z najnowszych statystyk Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że w sądach apelacyjnych na jednego sędziego cywilnego przypada 227 spraw rocznie, z których załatwia 199. Spraw gospodarczych jest mniej, średnio 70 na sędziego, ale i tak nie radzą sobie oni z opanowaniem wpływu.

Szczebel niżej – w sądach okręgowych – jest jeszcze gorzej. Sędzia cywilny ma do załatwienia 390 spraw w roku, a kończy 251. Najgorsze wyniki mają sądy rejonowe. W pionie cywilnym na sędziego przypada 2600 spraw, a w ciągu roku jest w stanie zakończyć 2200. Pozostałe przechodzą na kolejny rok. Referat sędziego karnego obejmuje ponad tysiąc spraw. W wydziale rodzinnym i nieletnich spraw na sędziego jest ponad 800. Do tego dołożyć trzeba 26 tys. spraw wieczystoksięgowych i blisko 20 tys. w Krajowym Rejestrze Sądowym (na sędziego).

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: a.lukaszewicz@rp.pl

Od 1 stycznia 2018 r. wpływające do sądów sprawy będą ważone. Zrobi to ta sama maszyna (system komputerowy), która będzie losowała sędziów do konkretnych spraw. Pod uwagę brany ma być stopień skomplikowania i czasochłonności spraw. Z czasem, jak zapewnia Łukasz Piebiak, wiceminister sprawiedliwości, system do ważenia spraw zostanie rozbudowywany. Podobne mechanizmy są stosowane w prawie całej Europie.

Zważy i przydzieli

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe