Szwecja: Łatwiej o monitoring w walce z przestępczością

Policja, Policja Bezpieczeństwa, Straż Graniczna i Urząd Celny nie będą musiały ubiegać się o zezwolenie na monitoring –wynika z projektu rządowego. Jest to jednak uwarunkowane: jeżeli korzyść z monitorowania będzie większa niż interes jednostki, by nie znajdować się w jego zasięgu. O tym mają zadecydować wewnętrznie same władze ścigające przestępstwo. Jeżeli tego nie uwzględnią, może się to skończyć sankcjami w formie wysokich grzywien.

Aktualizacja: 28.10.2018 12:50 Publikacja: 28.10.2018 07:48

Szwecja: Łatwiej o monitoring w walce z przestępczością

Foto: Adobe Stock

Zapotrzebowanie na instalowanie kamer ciągle rośnie i ze względu na zagrożenie terrorystyczne, i ze względu na przestępczość w dzielnicach i na obszarach, na których większość mieszkańców stanowią migranci. Na konferencji prasowej minister sprawiedliwości i spraw wewnętrznych Morgan Johansson wymienia dzielnice, w których zainstalowano w czasie rządów Socjaldemokracji i Zielonych wiele nowych kamer. Należą do nich m.in. sztokholmskie; Rinkeby, Tensta i Husby, Rosengard w Malmö, Hammarkullen,Tynnered i Hjällbo w Göteborgu. I monitoring wciąż się zakłada na wielu innych tzw. zagrożonych obszarach. Jest on niezbędny z powodu rosnącego handlu narkotykami, jak również w ściganiu sprawców przestępstw.

Na konferencji prasowej autor rządowego raportu „Monitorowanie w walce z przestępczością – prostsza procedura" Johan Sjöö podkreślał, że wnioski o zezwolenie na monitoring składane przez organy ścigające przestępstwa to znaczny problem w Szwecji. Policja, która wykorzystuje nadzór kamer, najczęściej mówi o zmaganiu się z biurokracją, o kłopotliwym, skomplikowanym i długotrwałym procedowaniu i w razie odwoływania się przeciąganiu się całego procesu. To „hamuje walkę z przestępczością" –zaznaczał. Nie sprzyja też ani woli posługiwania się monitoringiem, ani intencji rozwijania metod jego używania w przyszłości.

Poza tym wymóg zezwolenia jest takim problemem w innych krajach europejskich. Na przykład w Danii (tu obowiązuje zasada proporcjonalności; środki powinny być przedsięwzięte w proporcji do celu), Finlandii (nie ma procedury zezwolenia, tylko władze decydują o wykorzystaniu monitoringu, administrowaniu systemu i upoważnieniu posługiwania się nim. Za przetwarzanie danych osobowych zgodnie z prawem odpowiada Biuro Agencji Ochrony Danych), i Norwegii (obowiązuje równowaga między celem a środkami), policja nie ma obowiązku prosić o zgodę na instalowanie kamer. We Francji z kolei monitorowanie przestrzeni publicznej jest regulowane prawem o narodowym bezpieczeństwie. Może ono być jednak inicjowane po otrzymaniu zezwolenia z ministerstwa spraw wewnętrznych, w regionie poprzez wojewodę, a w Paryżu przez szefa policji.

W opinii autora raportu ubieganie się o zezwolenie na monitoring „hamuje także współpracę międzynarodową" z krajami, w których procedura akceptacji nie stanowi głównej reguły. Z tego względu rząd postuluje likwidację wymogu pozwolenia.

Co będzie zatem obowiązywać? Otóż kwestię należy rozpatrywać w aspekcie tutejszej reformy o ochronie danych osobowych. Prawo to uwzględnia wiele reguł dotyczących ochrony tożsamości. Należą do nich bezpieczeństwo, logowanie, autoryzacja, czas przechowywania danych itd.

Niezależnie jednak od tego, co zakłada szwedzka legislacja, organy ścigające przestępczość są zobowiązane przestrzegać konwencji europejskiej, zasad RODO i innych regulacji.

Nakładają one na władze zainteresowane zainstalowaniem nadzoru kamer obowiązek konsultacji z Rządową Agencją Ochrony Danych (Datainspektionen), zanim zaczną monitoring. Konsultacje powinny być prowadzone, gdy istnieje wysokie ryzyko naruszenia dóbr osobistych. Może być też tak, że tego ryzyka nie da się ograniczyć, zważywszy np. na koszty przeciwdziałań. Jeżeli agencja oceni, że operowanie danymi osobowymi koliduje z rozporządzeniem, to wnioskodawca otrzyma instrukcję, jak postępować dalej. Instytucja nadzorująca może jednak zabronić dalszego procedowania sprawy.

Mimo zatem zniesienia wnioskowania o zezwolenie policja, Policja Bezpieczeństwa , Straż Graniczna i Urząd Celny będą zobligowane pozyskiwać wsparcie Agencji Ochrony Danych. Procedura ta nie będzie tak wymagająca i rozbudowana jak legitymizowanie monitoringu przez zarząd wojewódzki. Będzie jednak obligatoryjna w niektórych sytuacjach, a może nawet wielu.

Co ciekawe, według raportu ochrona dóbr osobistych „nie zawsze jest sprzeczna z korzyścią z monitoringu, wręcz przeciwnie, może ją zwiększyć". Regulacje UE o ochronie danych osobowych mogą bowiem „działać prewencyjnie i korygująco na ochronę dóbr osobistych".

W Szwecji będzie też kontynuowana analiza wprowadzenia wyjątków od zasady zezwoleń przy korzystaniu z kamer w komunikacji publicznej i na stacjach. Raport w tej sprawie eksperci przedstawią w styczniu przyszłego roku. ?

Autorka jest dziennikarką, wieloletnią korespondentką „Rzeczpospolitej" w Szwecji

Zapotrzebowanie na instalowanie kamer ciągle rośnie i ze względu na zagrożenie terrorystyczne, i ze względu na przestępczość w dzielnicach i na obszarach, na których większość mieszkańców stanowią migranci. Na konferencji prasowej minister sprawiedliwości i spraw wewnętrznych Morgan Johansson wymienia dzielnice, w których zainstalowano w czasie rządów Socjaldemokracji i Zielonych wiele nowych kamer. Należą do nich m.in. sztokholmskie; Rinkeby, Tensta i Husby, Rosengard w Malmö, Hammarkullen,Tynnered i Hjällbo w Göteborgu. I monitoring wciąż się zakłada na wielu innych tzw. zagrożonych obszarach. Jest on niezbędny z powodu rosnącego handlu narkotykami, jak również w ściganiu sprawców przestępstw.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Opinie Prawne
Prof. Pecyna o komisji ds. Pegasusa: jedni mogą korzystać z telefonu inni nie
Opinie Prawne
Joanna Kalinowska o składce zdrowotnej: tak się kończy zabawa populistów w podatki
Opinie Prawne
Robert Gwiazdowski: Przywracanie, ale czego – praworządności czy władzy PO?
Opinie Prawne
Ewa Szadkowska: Bieg z przeszkodami fundacji rodzinnych
Opinie Prawne
Isański: O co sąd administracyjny pytał Trybunał Konstytucyjny?