Od dłuższego czasu w wielu krajach obserwujemy wzmożony proces stanowienia prawa. Stale przyspieszające zmiany otaczającego nas świata odczytywane są przez władze wykonawcze i ustawodawcze jako uzasadnienie wprowadzania coraz to nowych regulacji. Traktowane są wręcz jako wyzwanie wobec każdego istotniejszego przejawu nowości w życiu społecznym lub gospodarczym.
Stabilność to przeszłość
Proces zmian regulacji prawnych ma obecnie charakter permanentny, więc jedynym stałym elementem systemu prawa jest jego zmienność. Uznawana niegdyś za jeden z fundamentów rządów prawa zasada względnej stałości systemu prawa odeszła chyba w bezpowrotnie minioną przeszłość. Umiejętność dostosowywania wykładni obowiązujących reguł do wymogów zmieniającego się świata, stanowiącą podstawę rządów prawa, zastąpiła przemożna i nieograniczona tendencja do wprowadzenia zmian.
Choć polski system prawny w tym kontekście nie jest niczym wyjątkowym, to w ciągu ostatnich ponad dwóch lat proces zmian obowiązujących regulacji przybrał postać skrajnej inflacji. Nie tylko obywatele jako podstawowi adresaci określonych w prawie reguł, ale także specjaliści mają coraz większe trudności nie tylko ze zrozumieniem istoty wprowadzanych modyfikacji, ale wręcz z odnotowaniem tego, iż zostały wprowadzone do systemu.
Nie trzeba odwoływać się do głębszego uzasadniania tezy, iż taki stan rzeczy nie służy idei rządów prawa, prowadzi do jego erozji oraz dysfunkcjonalności. Nikt w świecie, w którym nawet profesjonaliści mają trudność ze zorientowaniem się w aktualnym kształcie określonych regulacji, nie może liczyć na pełnienie przez prawo funkcji porządkującej i organizującej zasady funkcjonowania społeczności. To zjawisko w Polsce jest jednak specyficzne z tego względu, że proces zmian w systemie prawa prowadzony jest w niewyobrażalnym wręcz tempie, z wykorzystaniem czterozmianowego systemu pracy legislatywy przez 24 godziny na dobę, z rozchwianiem modelu przygotowywania projektów przez kompetentnych przedstawicieli władzy wykonawczej przedstawiających we właściwej procedurze propozycje nowelizacji.
Legislatorzy idą na rekord
Cechą charakterystyczną sposobu stanowienia prawa jest także pomijanie niezbędnego w każdym społeczeństwie obywatelskim procesu konsultacji, zarówno profesjonalnych, jak i społecznych, czemu służy nadużywanie instytucji tzw. projektów poselskich. Niezależnie od tych niepokojących zjawisk, w dramatyczny sposób obniżył się poziom techniki legislacyjnej, a w konsekwencji komunikatywność i klarowność tekstów prawnych.