Kto dysponuje bronią atomową?

6 sierpnia o godzinie 8.15 w Hiroszimie oraz 9 sierpnia o 11.02 w Nagasaki lotnictwo amerykańskie dokonało pierwszego i jak dotąd jedynego ataku atomowego w historii.

Aktualizacja: 12.08.2017 18:00 Publikacja: 10.08.2017 17:43

Kto dysponuje bronią atomową?

Foto: AFP

W tych dniach świat rozpadł się na dwa wrogie obozy, które podzieliła żelazna kurtyna. Obecnie istnieje przynajmniej pięć mocarstw nuklearnych, które nie są jednak sobie równe. Rosja posiada więcej głowic jądrowych niż reszta świata razem wzięta.

Siły nuklearne podobnie jak broń niekonwencjonalna podlegają systematycznej modernizacji. Amerykanie zakończyli w tym roku program unowocześnienia taktycznej oraz strategicznej termojądrowej bomby lotniczej B61. Pocisk ten zaliczany jest do grupy bomb wodorowych (bomba H), których głównym źródłem eksplozji jest reakcja termojądrowa zachodząca podczas samej detonacji. Ciekawostką jest, że bombę tę skonstruował zespół amerykańskich fizyków pod kierownictwem Edwarda Tellera i polskiego matematyka prof. Stanisława Ulama, przedstawiciela lwowskiej szkoły matematycznej. To dzięki nim 1 listopada 1952 r. na atolu Eniwetok przeprowadzono pierwszy test bomby termojądrowej Mike. Siła wybuchu wywołała u naukowców przerażenie. Wstępnie oszacowano ją na 10,4 megatony (Mt), co było odpowiednikiem 700 bomb atomowych zrzuconych na Hiroszimę. Bomba wodorowa o tej sile zniszczyłaby całkowicie metropolię warszawską. Ale amerykańska bomba termojądrowa B61 nie jest tak silna. Jej równoważnik trotylowy wynosi „zaledwie" trzydziestokrotność siły bomby zrzuconej na Hiroszimę.

Od 1945 r. Stany Zjednoczone zbudowały około 70 tys. głowic nuklearnych. W wyniku kilku umów rozbrojeniowych, modernizacji sprzętu lub cięcia kosztów zdemontowały w przybliżeniu 60 tys. głowic, przy czym większość materiału rozszczepialnego została odzyskana i wykorzystana ponownie. Obecnie posiadają 9,4 tys. głowic nuklearnych, których łączny równoważnik trotylowy odpowiada sile wybuchu 2028 Mt. Nie oznacza to jednak, że wszystkie są w gotowości bojowej. Do stałej dyspozycji prezydenta Stanów Zjednoczonych są 1952 głowice strategiczne, stanowiące ok. 22 proc. arsenału atomowego USA. Do tego można doliczyć 500 głowic taktycznych, z czego 200 znajduje się w bazach amerykańskich na terenie Europy.

Ale to nie USA, lecz Federacja Rosyjska posiada największy arsenał jądrowy na naszej planecie. Wśród 12 tys. rosyjskich głowic 2675 to głowice strategiczne – o 723 więcej, niż mają Stany Zjednoczone. Sama ta nadwyżka jest większa niż arsenały atomowe pozostałych państw świata razem wzięte. Rosja posiada także czterokrotnie więcej głowic taktycznych (2000) niż Amerykanie (500). Łączny równoważnik trotylowy całej broni nuklearnej zgromadzonej przez Rosję to 2687 Mt, czyli ekwiwalent siły 191 113 wybuchów atomowych z Hiroszimy.

Trzon sił nuklearnych Wojsk Rakietowych Strategicznego Przeznaczenia Federacji Rosyjskiej stanowią międzykontynentalne pociski balistyczne klasy ICBM. Mogą one zostać wystrzelone z łodzi podwodnych, stacjonarnych silosów lub mobilnych wyrzutni typu TEL umieszczonych na specjalnych ciężarówkach. Największym pociskiem termojądrowym na świecie jest przejęta w spadku po ZSRR „car bomba" – największa zdetonowana w historii bomba lotnicza o sile 54 Mt (3600 bomb z Hiroszimy). Pozostałe 1035 głowic nuklearnych na naszej planecie znajduje się w posiadaniu Francji, Chin, Wielkiej Brytanii, Izraela, Pakistanu i Indii. Wbrew często rozpowszechnianym opiniom trzecim mocarstwem nuklearnym świata nie są wcale Chiny, ale Francja ex aequo z Wielką Brytanią. Na początku lat 90. Francja utrzymywała aż 550 głowic nuklearnych, teraz ma ich o 200 mniej.

W przeciwieństwie do czterech pierwszych mocarstw nuklearnych świata reszta włodarzy broni nuklearnej ma duże problemy techniczne z jej przenoszeniem i składowaniem. W służbie chińskich sił jądrowych znajdują się przestarzałe maszyny z serii H-6, które dwukrotnie posłużyły do zrzucenia ładunku nuklearnego w czasie testów w 1965 r. i dwa lata później. O wiele groźniejsze od samolotów są chińskie wyrzutnie mobilne, które wystrzeliwują rakiety uzbrojone w głowice nuklearne, teoretycznie zdolne dosięgnąć celów oddalonych od 3 tys. do 13 tys. km. Czy zatem Chiny mogą stanowić zagrożenie dla świata? Eksperci oceniają, że tylko 35 chińskich rakiet może dotrzeć do kontynentalnych Stanów Zjednoczonych.

Jest też raczej pewne, że Polska obecnie nie posiada broni atomowej, chociaż wiele wskazuje na to, że od początku lat 60. do 1989 r. ludowe Wojsko Polskie miało do dyspozycji trzy składy broni jądrowej, w których magazynowano przynajmniej 151 głowic nuklearnych. Wśród państw, które mogą mieć broń nuklearną, wymienia się także Białoruś, Ukrainę, Kazachstan, Izrael, Australię oraz RPA. Podejrzewa się, że trzy pierwsze kraje mogły zatrzymać u siebie „zapomniane" lub „zawieruszone" głowice odziedziczone po ZSRR.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora: p.lepkowski@rp.pl

W tych dniach świat rozpadł się na dwa wrogie obozy, które podzieliła żelazna kurtyna. Obecnie istnieje przynajmniej pięć mocarstw nuklearnych, które nie są jednak sobie równe. Rosja posiada więcej głowic jądrowych niż reszta świata razem wzięta.

Siły nuklearne podobnie jak broń niekonwencjonalna podlegają systematycznej modernizacji. Amerykanie zakończyli w tym roku program unowocześnienia taktycznej oraz strategicznej termojądrowej bomby lotniczej B61. Pocisk ten zaliczany jest do grupy bomb wodorowych (bomba H), których głównym źródłem eksplozji jest reakcja termojądrowa zachodząca podczas samej detonacji. Ciekawostką jest, że bombę tę skonstruował zespół amerykańskich fizyków pod kierownictwem Edwarda Tellera i polskiego matematyka prof. Stanisława Ulama, przedstawiciela lwowskiej szkoły matematycznej. To dzięki nim 1 listopada 1952 r. na atolu Eniwetok przeprowadzono pierwszy test bomby termojądrowej Mike. Siła wybuchu wywołała u naukowców przerażenie. Wstępnie oszacowano ją na 10,4 megatony (Mt), co było odpowiednikiem 700 bomb atomowych zrzuconych na Hiroszimę. Bomba wodorowa o tej sile zniszczyłaby całkowicie metropolię warszawską. Ale amerykańska bomba termojądrowa B61 nie jest tak silna. Jej równoważnik trotylowy wynosi „zaledwie" trzydziestokrotność siły bomby zrzuconej na Hiroszimę.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
Pomogliśmy im odejść z honorem. Powstanie w getcie warszawskim
Historia
Jan Karski: nietypowy polski bohater
Historia
Yasukuni: świątynia sprawców i ofiar
Historia
„Paszporty życia”. Dyplomatyczna szansa na przetrwanie Holokaustu
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Historia
Naruszony spokój faraonów. Jak plądrowano grobowce w Egipcie