500 plus - jak dzielić świadczenie wychowawcze

Gdy rodzice opiekują się dziećmi na zmianę, nie wiadomo, jak dzielić świadczenie wychowawcze.

Aktualizacja: 06.05.2016 07:55 Publikacja: 06.05.2016 06:45

500 plus - jak dzielić świadczenie wychowawcze

Foto: 123RF

Uruchomiony 1 kwietnia program 500+ wywołał wiele wątpliwości, które trzeba wyjaśnić. Problemem jest już nie tylko to, by nie dochodziło do obniżania alimentów z powodu pieniędzy z 500+ i egzekwowania ich z konta (stąd pomysły na odrębne rachunki bankowe). Jasne też nie jest, jak dzielić te pieniądze przy tzw. opiece naprzemiennej, gdy władzę rodzicielską mają oboje rodzice, a np. po rozwodzie dziecko przebywa raz u jednego, raz u drugiego.

Bartosz Marczuk, sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, twierdzi, że najważniejszy jest rodzicielski plan wychowawczy, zwykle ustalany przez rodziców pod okiem sądu przy rozwodzie. Tyle że nie zawsze jest ustalany; nie zawsze też odnosi się do kwestii 500+. To zresztą zupełnie nowy temat.

Kto pierwszy, ten lepszy

– Kodeks rodzinny nie posługuje się pojęciem „opieka naprzemienna", ale zostało ono wprowadzone do kodeksu postępowania cywilnego w art. 5821 § 4, który pozwala sądowi określić, że „dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach" – wskazuje prof. Henryk Haak z Uniwersytetu Szczecińskiego. – To jeden ze sposobów wykonywania władzy rodzicielskiej – dodaje.

Ustawa 500+ w art. 22 stanowi, że kiedy opieka nad dzieckiem sprawowana jest równocześnie przez oboje rodziców, świadczenie wychowawcze wypłaca się temu, kto pierwszy złoży wniosek. Gdy drugi rodzic również złoży wniosek, o tym, kto sprawuje opiekę i w jakim okresie, rozstrzygnie gmina. W tym celu może się zwrócić do ośrodka pomocy społecznej o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, by ustalić osobę sprawującą opiekę.

– Nie ma innego wyjścia: trzeba się domagać ustalenia czasu przebywania dziecka, co decydowałoby o udziale danego rodzica w 500+ – wskazuje Grażyna Tomanek, adwokata ze Śląska.

To jednak uruchomi lawinę ekstraprocesów w sądach rodzinnych.

Po połowie dla każdego

Angażowanie do dzielenia 500+ sądów rodzinnych, i tak przeciążonych i powolnych, odradza adwokat Rafał Wąworek. A mecenas Anisa Gnacikowska proponuje rozwiązanie radykalniejsze i prostsze:

– Uprawnionymi do świadczenia wychowawczego są rodzice, a nie same dzieci. To rodziców mają te pieniądze zachęcić do posiadania większej liczby dzieci i ułatwić ich wychowanie. Nie widzę więc powodu, by różnicować sytuację rodziców prowadzących wspólne gospodarstwo od żyjących w rozłące. O uprawnieniu decydować powinien sam fakt posiadania władzy rodzicielskiej. Jeśli więc oboje mają władzę, świadczenie powinno być dzielone między nich po połowie.

– Powinno być uwzględniania przez sądy w sprawach o alimenty i rozłożone między rodziców – mówi Gnacikowska.

Tyle że autorzy programu przyjęli inne założenie: pieniądze z 500+ nie mają wpływu na wysokość alimentów.

Małgorzata Heller-Kaczmarska - adwokat z Poznania

Podstawą podziału świadczenia wychowawczego powinna być moim zdaniem treść prawomocnego wyroku sądu, a nie ustalenia wywiadu przeprowadzanego przez ośrodek pomocy społecznej, który nie może mieć mocy wiążących ustaleń choćby dlatego, że rodzice często są w konflikcie i podają odmienne informacje o sprawowanej pieczy. Niezbędna jest więc zmiana ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, która zobliguje sądy rodzinne do regulowania pieczy naprzemiennej z dokładnym określeniem czasu spędzanego przez dziecko u każdego z rodziców.

Uruchomiony 1 kwietnia program 500+ wywołał wiele wątpliwości, które trzeba wyjaśnić. Problemem jest już nie tylko to, by nie dochodziło do obniżania alimentów z powodu pieniędzy z 500+ i egzekwowania ich z konta (stąd pomysły na odrębne rachunki bankowe). Jasne też nie jest, jak dzielić te pieniądze przy tzw. opiece naprzemiennej, gdy władzę rodzicielską mają oboje rodzice, a np. po rozwodzie dziecko przebywa raz u jednego, raz u drugiego.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe