Odpowiedzialność za sprawozdanie finansowe

Powierzenie prowadzenia ksiąg innej osobie lub przedsiębiorcy nie zwalnia kierownika jednostki z nadzoru nad powierzonymi tym podmiotom obowiązkami.

Publikacja: 20.12.2017 05:00

Odpowiedzialność za sprawozdanie finansowe

Foto: Fotolia

Zbliża się 31 grudnia, czyli dzień bilansowy dla jednostek gospodarczych, których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Po zakończeniu 2017 roku służby księgowe przystąpią do sporządzania sprawozdania finansowego za ten okres. Warto przypomnieć, kto powinien zadbać o sporządzenie tego dokumentu w terminie, zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, oraz uwzględnienie w nim rzetelnych i prawdziwych danych.

Polityka rachunkowości to podstawa

Ustawa o rachunkowości (dalej: uor) w art. 4 zobowiązuje podmioty gospodarcze do stosowania przyjętych zasady (polityki) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiających sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Pod pojęciem przyjętych zasad (polityki) rachunkowości rozumie się wybrane i stosowane przez jednostkę rozwiązania dopuszczone ustawą, w tym także określone w MSR, zapewniające wymaganą jakość sprawozdań finansowych (art. 3 ust. 1 pkt 11 uor). Z art. 4 ust. 3 pkt 5 uor również jasno wynika, że sprawozdania finansowe stanowią integralną część rachunkowości danej jednostki gospodarczej. Ten sam artykuł (ust. 5) wskazuje, że to kierownik jednostki >patrz tabela nr 1 na str. >H2, jeśli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości. Dalsze zapisy prawa bilansowego bezpośrednio wskazują kierownika jednostki jako podmiot odpowiedzialny za sprawozdanie finansowe.

Grzywna lub pozbawienie wolności

Zgodnie z art. 4a uor kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności (w tym także skonsolidowane sprawozdanie finansowe i sprawozdanie z działalności grupy kapitałowej) spełniały wymagania przewidziane w ustawie o rachunkowości. Kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki odpowiadają solidarnie wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem stanowiącym naruszenie powyższych obowiązków. Warto podkreślić, że ustawa o rachunkowości w art. 77 i 79 przewiduje w przypadku niedopełnienia obowiązków związanych ze sprawozdaniem finansowym kary grzywny albo pozbawienia wolności (lub obie te kary łącznie).

Inne obowiązki kierownika jednostki związane ze sprawozdaniem finansowym to:

Funkcja kierownika jednostki zależy od jej formy prawnej

Funkcja kierownika jednostki zależy od jej formy prawnej

Rzeczpospolita

- zapewnienie sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia bilansowego;

Kto zatwierdza sprawozdanie

Kto zatwierdza sprawozdanie

Rzeczpospolita

- przedstawianie omawianego dokumentu do zatwierdzenia właściwym organom, zgodnie z obwiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy >wykaz organów zatwierdzających sprawozdanie finansowe w zależności od formy prawnej jednostki prezentuje tabela nr 2 str. >H2;

- podpisanie (z podaniem daty podpisu) sprawozdania finansowego (odmowa podpisu wymaga pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego);

- zawarcie umowy z firmą audytorską – jeśli sprawozdanie finansowe danej jednostki gospodarczej podlega obowiązkowi badania;

- zapewnienie biegłemu rewidentowi, przeprowadzającemu badanie sprawozdania finansowego, dostępu do ksiąg rachunkowych i dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów oraz wszelkich innych dokumentów (w tym także udzielenie wyczerpujących informacji, wyjaśnień i oświadczeń niezbędnych do sporządzenia sprawozdania z badania);

- złożenie we właściwym rejestrze sądowym rocznego sprawozdania finansowego, sprawozdania z badania (jeżeli podlegało badaniu), odpisu uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego dotyczącego zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego i poddziału zysku lub pokrycia straty, sprawozdania z działalności (jeśli dany jednostka gospodarcza jest zobowiązana sporządzić taki dokument).

Kierownik jednostki może – zgodnie z przywoływanym już art. 4 ust. 5 uor – powierzyć wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości określonych ustawą (czyli również tych związanych ze sporządzaniem sprawozdania finansowego rzetelnie i jasno przedstawiającego sytuację majątkowo-finansową jednostki oraz jej wynik finansowy) innej osobie lub przedsiębiorcy za ich zgodą.

Przyjęcie odpowiedzialności przez inną osobę lub przedsiębiorcę powinno być stwierdzone w formie pisemnej. Zgodnie z art. 52. ust 1. uor podmiot, który przyjął prowadzenie ksiąg rachunkowych, podpisuje sprawozdanie finansowe.

Uwaga! Powierzenie prowadzenia ksiąg innej osobie lub przedsiębiorcy nie zwalnia jednak kierownika jednostki z nadzoru nad powierzonymi innym podmiotom obowiązkami. W świetle prawa bilansowego osoby lub osoby pełniące funkcję kierownika jednostki nadal są zobowiązane do złożenia swojego podpisu pod sprawozdaniem, co w praktyce oznacza potwierdzenie prawidłowości i rzetelności zawartych w nim danych, a co za tym idzie – również kompletności i wiarygodności danych w księgach rachunkowych jednostki.

Uwaga na obowiązki związane ze sprawozdaniem wynikające z prawa podatkowego

Osoby fizyczne

Podatnicy prowadzący księgi rachunkowe obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują do urzędu skarbowego sprawozdanie finansowe w terminie złożenia zeznania, tj. do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1 i 5 ustawy o PIT).

Osoby prawne

Podatnicy obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują do urzędu skarbowego sprawozdanie wraz z opinią i raportem podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, a spółki - także odpis uchwały zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe. Obowiązek złożenia opinii i raportu nie dotyczy podatników, których sprawozdania finansowe, na podstawie odrębnych przepisów, są zwolnione z obowiązku badania (art. 27 ust. 2 ustawy o CIT).

podstawa prawna: ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 1047 ze zm.)

podstawa prawna: ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2016 r.. poz. 2032 ze zm.)

podstawa prawna: ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2016 r.. poz. 1888 ze zm.)

Zbliża się 31 grudnia, czyli dzień bilansowy dla jednostek gospodarczych, których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Po zakończeniu 2017 roku służby księgowe przystąpią do sporządzania sprawozdania finansowego za ten okres. Warto przypomnieć, kto powinien zadbać o sporządzenie tego dokumentu w terminie, zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, oraz uwzględnienie w nim rzetelnych i prawdziwych danych.

Polityka rachunkowości to podstawa

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów