Kiedy opłacenia kapitału rezerwowego spółki osobowej z PCC

Dla opodatkowania zmiany umowy spółki osobowej tylko w przypadku wniesienia wkładu ustawodawca stawia wymóg, aby zwiększał on majątek spółki. Nie można więc twierdzić, że każda wpłata, która zwiększa majątek spółki, podlega PCC.

Publikacja: 30.10.2017 01:00

Kiedy opłacenia kapitału rezerwowego spółki osobowej z PCC

Foto: Fotolia.com

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 29 sierpnia 2017 r. (III SA/Wa 2467/16).

Spółka komandytowa wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. W opisie stanu faktycznego wskazała, że jej wspólnicy planują utworzenie w drodze uchwały kapitału rezerwowego (celowego/inwestycyjnego) w spółce (dalej: kapitał), a następnie opłacenie kapitału przez komandytariusza, przy czym wpłata ta będzie mieć charakter bezzwrotny. W związku z utworzeniem i zasileniem kapitału nie dojdzie do zmiany umowy spółki, a wpłata nie zwiększy wkładu komandytariusza. Zaznaczono jednocześnie, że umowa spółki nie przewiduje możliwości dopłat. W związku z utworzeniem kapitału, spółka utworzy odpowiednie zapisy w księgach rachunkowych (wpłata komandytariusza zostanie ujęta po stronie pasywów).

Spółka zadała pytanie, czy opłacenie kapitału spółki przez komandytariusza będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zdaniem spółki czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu PCC, gdyż nie jest ona żadną z czynności uznanych za zmianę umowy spółki osobowej zgodnie z art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Organ podatkowy nie zgodził się ze stanowiskiem spółki (IPPB2/4514-412/15-2/MZ) i stwierdził, że w przedmiotowej sprawie wystąpi opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Organ uznał z jednej strony, że wpłata na kapitał powoduje zwiększenie majątku spółki, z drugiej, że należy ją traktować jako dopłatę stanowiącą zmianę umowy spółki, na co bez wpływu pozostaje zarówno przeznaczenie wpłat, jak i sposób ich ujęcia w ewidencji rachunkowej. Spółka wniosła skargę na tę interpretację do WSA, który przyznał jej rację. Ocenił, że w niniejszej sprawie organ błędnie przyjął, jakoby każda wpłata do spółki osobowej skutkowała powstaniem obowiązku podatkowego w PCC, ponieważ powinna być uznana za zmianę umowy spółki. Sąd podkreślił, że tylko gdy ma miejsce wniesienie wkładu, ustawodawca stawia wymóg, aby ten wkład zwiększał wartość majątku spółki, natomiast w przypadku pożyczki lub dopłaty już takiego wymogu nie ma.

Sąd stwierdził, że nie można mówić, iż każda wpłata, która zwiększa majątek spółki, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W ocenie sądu pojęcie „wkład" powinno być rozumiane i interpretowane tak jak jest ono opisane w kodeksie spółek handlowych. W tej sprawie wpłata dokonana przez komandytariusza nie jest wkładem w rozumieniu przepisów kodeksu i w konsekwencji nie może być ujmowana jako podwyższenie wkładu zgodnie z art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o PCC. Ponadto, sąd wykluczył możliwość uznania wpłaty za dopłatę podlegającą PCC z uwagi na bezzwrotny charakter wpłaty.

Autorka jest współpracowniczką zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Tomasz Ulatowski, starszy konsultant w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Komentowane orzeczenie jest istotnym odstępstwem od dotychczasowej linii orzeczniczej dotyczącej opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych wpłat do spółki osobowej.

Istotą sporu jest wykładnia art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Przepis ten zawiera definicję zmiany umowy spółki osobowej podlegającej opodatkowaniu PCC. Za zmianę umowy spółki uznaje się więc:

- wniesienie lub podwyższenie wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki;

- pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika;

- dopłaty;

- oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania.

Co istotne, dopłaty uznane za zmianę umowy spółki osobowej, w świetle kodeksu spółek handlowych przewidziane są jedynie w przypadku spółek kapitałowych (art. 177-179 i art. 396 k.s.h.). W odniesieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przepisy wskazują, że jej umowa może zobowiązywać wspólników do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziału, a dopłaty powinny być nakładane i uiszczane przez wspólników równomiernie w stosunku do ich udziałów. Pojawia się w związku z tym zasadnicze pytanie o rozumienie pojęcia dopłat, wymienionego w ustawie o PCC i o to czy powinno ono być utożsamiane ściśle z instytucją dopłat do kapitału spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (ewentualnie spółki akcyjnej) w rozumieniu przepisów kodeksu spółek handlowych.

Podatnicy odpowiadają zazwyczaj na to pytanie twierdząco. Podnoszą przy tym, że brak powiązania między faktem wpłaty i jej wysokości a wielkością i stosunkiem wkładów powoduje brak możliwości uznania wpłaty za dopłatę podlegającą PCC. Jednocześnie twierdzą, że brak przeznaczenia wpłaty na zwiększenie wkładu wspólnika (zgodnie z uchwałą wspólników) uniemożliwia ujęcie jej jako podwyższenie wkładu w rozumieniu art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o PCC, wobec czego taka wpłata nie podlega opodatkowaniu.

Obecnie wydawane interpretacje odmawiają racji takiemu podejściu. Wskazują bowiem, że dla zakwalifikowania wpłaty jako dopłaty istotny jest cel wpłaty, którym jest zwiększenie majątku spółki. Bez znaczenia pozostaje natomiast brak przeznaczenia wpłaty na zwiększenie wartości wkładów wspólników, czy też sposób ujęcia wpłaty w ewidencji rachunkowej (tak np. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 4 lipca 2016 r., IBPB-2-1/4514-246/16/MZ; interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 9 listopada 2015 r., IPPB2/4514-412/15-2/MZ). Również orzecznictwo prezentuje szeroką interpretację pojęcia dopłat, uznając za nie każdą wpłatę wspólnika dla spółki osobowej, niestanowiącą innej formy wymienionej w powyższym wyliczeniu, której celem jest dokapitalizowanie spółki, przekazanie do rozporządzania dodatkowych świadczeń pieniężnych, niezależnie od trybu (np. wyrok WSA w Szczecinie z 2 lipca 2015 r., I SA/Sz 483/15).

Komentowane orzeczenie jest bezprecedensowym przykładem zmiany dotychczasowej, jak się wydawało już ugruntowanej, linii interpretacyjnej. Zaprezentowane stanowisko powoduje możliwość wystąpienia takiej formy dofinansowania spółki osobowej przez wspólników, która nie podlegałaby opodatkowaniu PCC. Należy się spodziewać, że organ podatkowy złoży w sprawie skargę kasacyjną. Z tego względu, przed potwierdzeniem przez NSA przedstawionej przez WSA korzystnej dla podatników wykładni, zmiana podejścia organów podatkowych do opodatkowania wpłat na kapitał rezerwowy lub zapasowy w spółkach osobowych nie wydaje się prawdopodobna.

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 29 sierpnia 2017 r. (III SA/Wa 2467/16).

Spółka komandytowa wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. W opisie stanu faktycznego wskazała, że jej wspólnicy planują utworzenie w drodze uchwały kapitału rezerwowego (celowego/inwestycyjnego) w spółce (dalej: kapitał), a następnie opłacenie kapitału przez komandytariusza, przy czym wpłata ta będzie mieć charakter bezzwrotny. W związku z utworzeniem i zasileniem kapitału nie dojdzie do zmiany umowy spółki, a wpłata nie zwiększy wkładu komandytariusza. Zaznaczono jednocześnie, że umowa spółki nie przewiduje możliwości dopłat. W związku z utworzeniem kapitału, spółka utworzy odpowiednie zapisy w księgach rachunkowych (wpłata komandytariusza zostanie ujęta po stronie pasywów).

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów