- Spółka (podatnik VAT czynny) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu hurtowego. Jej klientami są inne firmy. Całość sprzedaży dokumentuje za pomocą faktur. Przy ich wystawianiu spółka korzysta z oprogramowania, które zawiera mechanizmy uniemożliwiające ingerencję w treść wystawionej faktury po jej zatwierdzeniu i ujęciu w ewidencji podatkowej.
W praktyce zdarzają się przypadki, że po wystawieniu faktury i jej doręczeniu kontrahentowi, odbiorca zgłasza żądanie zmiany nabywcy, pomimo że faktura pierwotna została wystawiona zgodnie z otrzymanym zamówieniem. Możliwe są również przypadki, kiedy na skutek błędu po stronie spółki konieczna jest zmian strony (nabywcy) w fakturze, która została doręczona do podmiotu wskazanego jako nabywca. Kontrahenci zwracają wtedy spółce oryginały faktur. W tym przypadku przeprowadzane jest „wirtualne" zwrotne przyjęcie towaru i ponowne wydanie go podmiotowi, który jest rzeczywistym nabywcą i powinien być wskazany na fakturze. Wirtualny zwrot towaru powoduje, że w fakturze wystawionej już na właściwego nabywcę, jako data wydania towaru prezentowany będzie dzień wydania towaru z magazynu po wirtualnym zwrocie, czyli data zakończenia dostawy (całego procesu łącznie z dokumentowaniem). Z tego względu faktura wystawiona po takiej operacji reklamacyjnej zawiera dane nabywcy zgodnie z żądaniem oraz aktualną datę jako datę zakończenia dostawy towaru. Innymi słowy, wystawiona faktura pierwotna, której oryginał jest w posiadaniu spółki, zostanie całkowicie wycofana z obrotu i skorygowana do zera, a w jej miejsce zostanie wystawiona faktura z nowymi danymi wskazanymi we wniosku klienta. Czy faktura korygująca zerująca wymaga odrębnego potwierdzenia odbioru, skoro nie wpływa na rozliczenia z fiskusem? Czy w takiej sytuacji może powstać obowiązek zapłaty VAT wykazanego w którymś z dokumentów w trybie art. 108 ustawy o VAT? – pyta czytelniczka.
Istota opisanego problemu sprowadza się do odpowiedzi na pytanie czy w przypadku zmiany strony transakcji, tj. gdy wystawiona faktura (w tym faktura konsumencka), oryginał której jest w posiadaniu spółki, zostanie wycofana z obrotu i skorygowana do zera, a w jej miejsce zostanie wystawiona faktura z „nowymi" danymi wskazanymi przez klienta, to faktura korygująca zerująca nie wymaga odrębnego potwierdzenia odbioru, nie wpływa na rozliczenia z fiskusem a wobec żadnego z dokumentów nie powstaje obowiązek zapłaty VAT wykazanego w niej w trybie art. 108 ustawy o VAT.
W odniesieniu do wystawianych przez spółkę faktur, które zostały doręczone podmiotowi, dla którego zostały pierwotnie wystawione, a następnie – w związku z błędnie wykazanymi danymi nabywcy lub jego całkowitą zmianą – zostały zwrócone do spółki celem korekty tych danych, spółka (jako wystawca faktury) jest zobowiązana do skorygowania błędów za pomocą faktury korygującej.
Faktura ma odzwierciedlać prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Nie można zatem uznać za prawidłową takiej faktury, która wskazuje co prawda zaistniałe zdarzenie gospodarcze, ale jednocześnie błędnie wskazuje podmioty, pomiędzy którymi to zdarzenie wystąpiło.