Korekta faktury VAT nie może być tylko obejściem systemu księgowego

Zmiana strony transakcji wskazanej na fakturze następuje przez wystawienie do niej faktury korygującej. Nie wolno traktować wirtualnego zwrotu towaru jako podstawy pozwalającej sporządzić kolejną fakturę z danymi innego nabywcy.

Publikacja: 12.07.2017 06:30

Korekta faktury VAT nie może być tylko obejściem systemu księgowego

Foto: www.sxc.hu

- Spółka (podatnik VAT czynny) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu hurtowego. Jej klientami są inne firmy. Całość sprzedaży dokumentuje za pomocą faktur. Przy ich wystawianiu spółka korzysta z oprogramowania, które zawiera mechanizmy uniemożliwiające ingerencję w treść wystawionej faktury po jej zatwierdzeniu i ujęciu w ewidencji podatkowej.

W praktyce zdarzają się przypadki, że po wystawieniu faktury i jej doręczeniu kontrahentowi, odbiorca zgłasza żądanie zmiany nabywcy, pomimo że faktura pierwotna została wystawiona zgodnie z otrzymanym zamówieniem. Możliwe są również przypadki, kiedy na skutek błędu po stronie spółki konieczna jest zmian strony (nabywcy) w fakturze, która została doręczona do podmiotu wskazanego jako nabywca. Kontrahenci zwracają wtedy spółce oryginały faktur. W tym przypadku przeprowadzane jest „wirtualne" zwrotne przyjęcie towaru i ponowne wydanie go podmiotowi, który jest rzeczywistym nabywcą i powinien być wskazany na fakturze. Wirtualny zwrot towaru powoduje, że w fakturze wystawionej już na właściwego nabywcę, jako data wydania towaru prezentowany będzie dzień wydania towaru z magazynu po wirtualnym zwrocie, czyli data zakończenia dostawy (całego procesu łącznie z dokumentowaniem). Z tego względu faktura wystawiona po takiej operacji reklamacyjnej zawiera dane nabywcy zgodnie z żądaniem oraz aktualną datę jako datę zakończenia dostawy towaru. Innymi słowy, wystawiona faktura pierwotna, której oryginał jest w posiadaniu spółki, zostanie całkowicie wycofana z obrotu i skorygowana do zera, a w jej miejsce zostanie wystawiona faktura z nowymi danymi wskazanymi we wniosku klienta. Czy faktura korygująca zerująca wymaga odrębnego potwierdzenia odbioru, skoro nie wpływa na rozliczenia z fiskusem? Czy w takiej sytuacji może powstać obowiązek zapłaty VAT wykazanego w którymś z dokumentów w trybie art. 108 ustawy o VAT? – pyta czytelniczka.

Istota opisanego problemu sprowadza się do odpowiedzi na pytanie czy w przypadku zmiany strony transakcji, tj. gdy wystawiona faktura (w tym faktura konsumencka), oryginał której jest w posiadaniu spółki, zostanie wycofana z obrotu i skorygowana do zera, a w jej miejsce zostanie wystawiona faktura z „nowymi" danymi wskazanymi przez klienta, to faktura korygująca zerująca nie wymaga odrębnego potwierdzenia odbioru, nie wpływa na rozliczenia z fiskusem a wobec żadnego z dokumentów nie powstaje obowiązek zapłaty VAT wykazanego w niej w trybie art. 108 ustawy o VAT.

W odniesieniu do wystawianych przez spółkę faktur, które zostały doręczone podmiotowi, dla którego zostały pierwotnie wystawione, a następnie – w związku z błędnie wykazanymi danymi nabywcy lub jego całkowitą zmianą – zostały zwrócone do spółki celem korekty tych danych, spółka (jako wystawca faktury) jest zobowiązana do skorygowania błędów za pomocą faktury korygującej.

Faktura ma odzwierciedlać prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Nie można zatem uznać za prawidłową takiej faktury, która wskazuje co prawda zaistniałe zdarzenie gospodarcze, ale jednocześnie błędnie wskazuje podmioty, pomiędzy którymi to zdarzenie wystąpiło.

Tylko rzeczywiste zdarzenia...

W aktualnej praktyce organy podatkowe zaczynają przyjmować, że gdy błędne są wszystkie dane nabywcy towaru lub usługi wskazane na fakturze, to usunięcie tego typu błędu następuje poprzez wystawienie faktury korygującej przez sprzedawcę. Skorygowanie błędu polegającego na nieprawidłowym wskazaniu nabywcy powinno nastąpić poprzez wystawienie faktury korygującej, zawierającej dane określone w art. 106j ust. 2 ustawy o VAT, wskazującej jako przyczynę korekty błędne określenie danych nabywcy oraz prawidłową treść korygowanych pozycji, czyli prawidłowe dane nabywcy.

... a nie techniczne czynności

Z tego względu organy podatkowe zaczynają twierdzić, że nieprawidłowe jest postępowanie polegające na tym, że wystawiona faktura dokumentująca zdarzenie gospodarcze, która jest zwracana do wystawcy i oryginał której jest w jego posiadaniu, zostaje całkowicie wycofana z obrotu i skorygowana do zera, a w jej miejsce zostaje wystawiona nowa faktura z danymi wskazanymi przez klienta. Dochodzi tu bowiem tylko do wirtualnego zwrotnego przyjęcia towaru i ponownego wydania podmiotowi, który jest rzeczywistym nabywcą, a który powinien być wskazany w dokumencie nabycia – tak jak ma to miejsce w sytuacji opisanej przez czytelniczkę. Organy podatkowe zaczynają twierdzić, że taka zmiana błędnych danych nabywcy nie będzie odzwierciedlała prawdziwego przebiegu zdarzenia gospodarczego. Co prawda faktura wystawiona w ramach tej specyficznej operacji reklamacyjnej będzie zawierała prawidłowe dane podmiotów, pomiędzy którymi wystąpiło zdarzenie, jednak będzie zawierała niezgodne z rzeczywistością dane dotyczące zakończenia dostawy towarów. Ponadto, faktury i faktury korygujące mają dotyczyć zdarzeń, które faktycznie mają miejsce. Niedopuszczalne jest natomiast dokumentowanie fakturami czy fakturami korygującymi wirtualnych zwrotów, kiedy fizyczne zwroty towarów faktycznie nie następują.

Najpierw przepisy

Zgodnie z aktualnym stanowiskiem organów podatkowych, w analizowanej sprawie zmianę strony transakcji na wystawionej fakturze spółka powinna przeprowadzić poprzez wystawienie faktury korygującej do wystawionej wcześniej faktury, i korekta ta nie może być tylko obejściem ograniczeń systemu księgowego. Występujące w systemie księgowym ograniczenia nie mogą mieć wpływu na prawidłowość wystawianych dokumentów. Spółka zobowiązana jest do stosowania metod pozwalających na dokumentowanie przeprowadzonych transakcji zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w tym zakresie. W interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 5 stycznia 2017 r. (1462-IPPP3.4512.744.2016.1.ISK), w której organ odnosił się do analogicznego stanu faktycznego, uznano, że kwestie dotyczące posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej oraz obowiązku zapłaty wykazanego na fakturze podatku w trybie art. 108 ustawy o VAT są bezprzedmiotowe.

Spółka nie ma więc prawa do wystawienia faktury korygującej fakturę pierwotną do zera wyłącznie ze względu na ograniczenia systemu księgowego.

Uwaga! Wystawienie noty korygującej nie może prowadzić do zmiany podmiotu umowy sprzedaży. Gdy wszystkie dane nabywcy wskazane na fakturze są błędne, nie jest dopuszczalne jej korygowanie notą korygującą. Jedynym sposobem naprawienia tego typu błędu jest wystawienie faktury korygującej przez sprzedawcę.

—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy

podstawa prawna: ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 710 ze zm.)

Za wcześnie, by mówić o jednolitym stanowisku

Jeszcze niedawno w stanowiskach fiskusa prezentowany był pogląd, że w przypadku wystawienia faktury na niewłaściwego nabywcę jedyną praktyczną możliwością, na którą pozwala system księgowy jest wystawienie przez podatnika faktury korygującej „do zera", a następnie - wystawienie kolejnej faktury z prawidłowo wskazaną nazwą lub/i adresem nabywcy (zob. interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 12 kwietnia 2016 r., IPPP1/4512-82/16-4/KR0).

Dlatego radzę wystąpić do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji prawa podatkowego w omawianym zakresie.

- Spółka (podatnik VAT czynny) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu hurtowego. Jej klientami są inne firmy. Całość sprzedaży dokumentuje za pomocą faktur. Przy ich wystawianiu spółka korzysta z oprogramowania, które zawiera mechanizmy uniemożliwiające ingerencję w treść wystawionej faktury po jej zatwierdzeniu i ujęciu w ewidencji podatkowej.

W praktyce zdarzają się przypadki, że po wystawieniu faktury i jej doręczeniu kontrahentowi, odbiorca zgłasza żądanie zmiany nabywcy, pomimo że faktura pierwotna została wystawiona zgodnie z otrzymanym zamówieniem. Możliwe są również przypadki, kiedy na skutek błędu po stronie spółki konieczna jest zmian strony (nabywcy) w fakturze, która została doręczona do podmiotu wskazanego jako nabywca. Kontrahenci zwracają wtedy spółce oryginały faktur. W tym przypadku przeprowadzane jest „wirtualne" zwrotne przyjęcie towaru i ponowne wydanie go podmiotowi, który jest rzeczywistym nabywcą i powinien być wskazany na fakturze. Wirtualny zwrot towaru powoduje, że w fakturze wystawionej już na właściwego nabywcę, jako data wydania towaru prezentowany będzie dzień wydania towaru z magazynu po wirtualnym zwrocie, czyli data zakończenia dostawy (całego procesu łącznie z dokumentowaniem). Z tego względu faktura wystawiona po takiej operacji reklamacyjnej zawiera dane nabywcy zgodnie z żądaniem oraz aktualną datę jako datę zakończenia dostawy towaru. Innymi słowy, wystawiona faktura pierwotna, której oryginał jest w posiadaniu spółki, zostanie całkowicie wycofana z obrotu i skorygowana do zera, a w jej miejsce zostanie wystawiona faktura z nowymi danymi wskazanymi we wniosku klienta. Czy faktura korygująca zerująca wymaga odrębnego potwierdzenia odbioru, skoro nie wpływa na rozliczenia z fiskusem? Czy w takiej sytuacji może powstać obowiązek zapłaty VAT wykazanego w którymś z dokumentów w trybie art. 108 ustawy o VAT? – pyta czytelniczka.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami