Polityka rachunkowości: kiedy można korzystać z uproszczeń

Korzystanie z dopuszczonych przepisami bilansowymi uproszczeń w prowadzeniu ksiąg, wycenie i sporządzaniu sprawozdań finansowych wymaga zawarcia odpowiednich zapisów w zasadach (polityce) rachunkowości jednostki.

Publikacja: 06.07.2016 02:00

Foto: Fotolia.com

Zgodnie z art. 4 ustawy o rachunkowości ( dalej: uor) jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. W ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości mogą one stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na realizację tego obowiązku.

W ustępie 3.5 Krajowego Standardu Rachunkowości nr 7 „Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym – ujęcie i prezentacja" wskazano przypadki, w których jednostki – ustalając zasady swojej polityki rachunkowości – mogą zastosować uproszczenia dopuszczone przepisami o rachunkowości.

Uproszczenia te można podzielić na trzy grupy >patrz tabela.

Określając istotność...

Nowelizacją z 23 lipca 2015 r. wprowadzono do uor art. 4 ust. 4a dotyczący zasady istotności. Zgodnie z nim informacje wykazywane w sprawozdaniu finansowym należy uznać za istotne, gdy ich pominięcie lub zniekształcenie może wpływać na decyzje podejmowane na ich podstawie przez użytkowników tych sprawozdań. Nie można uznać poszczególnych pozycji za nieistotne, jeżeli wszystkie nieistotne pozycje o podobnym charakterze łącznie uznaje się za istotne. Wskazane jest, aby każda jednostka w zasadach (polityce) rachunkowości określiła sposób ustalania istotności, jeżeli do tej pory takich zapisów w niej nie było.

... należy uwzględnić specyfikę jednostki

Przepisy uor nie podają sposobów wyznaczania istotności. Jednostki mogą posiłkować się w tym zakresie zasadami stosowanymi przez biegłych rewidentów zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rewizji Finansowej nr 320 „Istotność przy planowaniu i przeprowadzaniu badania". Według tego standardu za punkt wyjścia do wyznaczenia istotności dla sprawozdań finansowych jako całości często przyjmuje się odsetek wybranego wzorca. Czynniki, które mogą wpływać na dobór właściwego wzorca, obejmują:

- składowe sprawozdań finansowych (np. aktywa, zobowiązania, kapitał własny, przychody, koszty),

- pozycje, na których użytkownicy sprawozdań finansowych określonej jednostki skłonni są skupiać szczególną uwagę (np. w celu oceny wyników finansowych działalności użytkownicy koncentrują uwagę na zysku, przychodach lub aktywach netto),

- rodzaj jednostki, etap w „cyklu życia", w którym się znajduje, oraz branże i środowisko gospodarcze, w którym działa,

- strukturę własnościową jednostki i sposób jej finansowania (np. jeśli jednostka jest finansowana wyłącznie ze źródeł zewnętrznych (zadłużenie) a nie przez kapitał własny, użytkownicy mogą kłaść większy nacisk na aktywa oraz na związane z nimi roszczenia, a nie na zyski jednostki) oraz

- względne wahania wzorca. Przykłady wzorców, które mogą być właściwe, zależnie od specyfiki danej jednostki obejmują kategorie wynikowe, takie jak:

- zysk przed opodatkowaniem,

- całkowite przychody,

- marża brutto i całkowite koszty,

- kapitał własny lub

- wartość aktywów netto.

PRZYKŁAD

Zysk z działalności kontynuowanej, przed opodatkowaniem, jest często stosowany w przypadku jednostek nastawionych na zysk. Jeżeli zysk z działalności kontynuowanej przed opodatkowaniem ulega wahaniom, inne wzorce, takie jak marża brutto lub całkowite przychody, mogą być bardziej odpowiednie.

Nowelizacje uor z 11 lipca 2014 r. i z 23 lipca 2015 r. wprowadziły do jej przepisów kategorie jednostki mikro (art. 3 ust. 1a i 1b uor) i jednostki małej (art. 3 ust. 1c i 1d uor) oraz możliwość sporządzania przez te jednostki sprawozdania finansowego w wersji uproszczonej, odpowiednio według załącznika nr 4 i załącznika nr 5 do uor.

Trzeba podjąć uchwałę

Warunkiem niezbędnym do zaliczenia jednostki do kategorii mikro lub małych jest podjęcie przez organ zatwierdzający jej sprawozdania finansowe, który został zdefiniowany w art. 3 ust. 1 pkt 7 uor, decyzji w sprawie sporządzania sprawozdania finansowego:

a) dla jednostek mikro - z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4, art. 48 ust. 3, art. 48a ust. 3, art. 48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4 uor,

b) dla jednostek małych – z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 5, art. 47 ust. 4 pkt 5, art. 48 ust. 4, art. 48a ust. 4, art. 48b ust. 5 lub art. 49 ust. 5 uor.

Organizacje pozarządowe

Specyficznym uproszczeniem jest także możliwość prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów na zasadach i warunkach określonych w ustawie z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (DzU z 2014 poz. 1118, ze zm.) przez jednostki określone w jej art. 10a ust. 1, czyli organizacje pozarządowe, z wyłączeniem spółek kapitałowych, oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 tej ustawy (spółdzielnie socjalne) w przypadku, gdy:

1) działają w sferze zadań publicznych określonych w art. 4 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie,

2) nie prowadzą działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej,

3) nie posiadają statusu organizacji pożytku publicznego,

4) osiągają przychody wyłącznie z:

a) działalności nieodpłatnej pożytku publicznego z tytułu składek członkowskich, darowizn, zapisów, spadków, dotacji, subwencji, przychodów pochodzących z ofiarności publicznej,

b) działalności odpłatnej pożytku publicznego z tytułu sprzedaży towarów i usług,

c) tytułu sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątkowych,

d) tytułu odsetek od środków pieniężnych na rachunkach bankowych lub rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, prowadzonych w związku z wykonywaną działalnością, w tym także odsetek od lokat terminowych oraz innych form oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, tworzonych na tych rachunkach,

5) w roku poprzedzającym rok wyboru prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów osiągnęły przychody wyłącznie z tytułów, o których mowa w pkt 4, w wysokości nieprzekraczającej 100 000 zł

– jeżeli decyzję w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów podejmie organ zatwierdzający w rozumieniu przepisów uor.

Autorka jest biegłym rewidentem, menedżerem zarządzającym, PKF Consult

Zgodnie z art. 4 ustawy o rachunkowości ( dalej: uor) jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. W ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości mogą one stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na realizację tego obowiązku.

W ustępie 3.5 Krajowego Standardu Rachunkowości nr 7 „Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym – ujęcie i prezentacja" wskazano przypadki, w których jednostki – ustalając zasady swojej polityki rachunkowości – mogą zastosować uproszczenia dopuszczone przepisami o rachunkowości.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona