Podatek od importu można rozliczyć prościej

Przedsiębiorca ma prawo rozliczenia w deklaracji podatkowej kwoty VAT przy sprowadzaniu towarów spoza UE. Jest to jednak uzależnione od spełnienia kilku przesłanek.

Publikacja: 01.07.2019 06:00

Podatek od importu można rozliczyć prościej

Foto: Adobe Stock

W przypadku importu towarów, zgodnie z art. 33 ust. 4 ustawy o VAT zasadą jest, że importer wpłaca kwotę podatku na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego. Nie jest trudno wyobrazić sobie sytuację, w której przepis ten może być utrudnieniem dla podatników importujących towary. Gdy sprowadzony na terytorium kraju towar ma znaczną wartość, podatnik zmuszony jest do rzeczywistego wygospodarowania niemałej kwoty w celu zapłaty podatku. Oczywiście, zgodnie z zasadą neutralności VAT, podatnik będzie mógł w deklaracji podatkowej obniżyć kwotę podatku należnego o podatek naliczony wynikający z otrzymanego dokumentu celnego (art. 86 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy o VAT). Obniżenie podatku należnego albo jego zwrot, gdy podatek naliczony przewyższy podatek należny, nastąpi jednak dopiero po pewnym czasie.

Czytaj także: VAT od importu będzie można rozliczać w zwykłej deklaracji

Da się to zrobić szybciej

Rozwiązaniem tego problemu jest przepis art. 33a ust. 1 ustawy o VAT, który wprowadza możliwość rozliczenia kwoty podatku przy imporcie towarów w deklaracji podatkowej. Zastosowanie tego przepisu uzależnione jest od spełnienia określonych przesłanek.

1. Pierwszą z nich jest to, że importowane towary muszą być objęte tzw. procedurą uproszczoną wynikającą z art. 166 albo art. 182 unijnego kodeksu celnego.

2. Ponadto, art. 33a ust. 1 ustawy o VAT stosuje się pod warunkiem przedstawienia naczelnikowi urzędu celno-skarbowego, przed którym podatnik dokonuje formalności związanych z importem, zaświadczeń o braku zaległościach we wpłatach należnych składek na ubezpieczenie społeczne oraz we wpłatach poszczególnych podatków stanowiących dochód budżetu państwa. Zaświadczenia te muszą być wydane nie wcześniej niż sześć miesięcy przed importem.

3. Podatnik obowiązany jest również do pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu celno-skarbowego oraz naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze rozliczania podatku na zasadach określonych w art. 33a ust. 1 ustawy o VAT przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego będzie stosował ten sposób rozliczenia.

Trzeba przedstawić dokumenty

Po spełnieniu ww. warunków podatnik może korzystać z uprawnienia polegającego na rozliczeniu podatku z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej. Ustawodawca zastosował jednak mechanizm kontroli prawidłowości rozliczeń dokonywanych przez podatnika. Mianowicie podatnik jest obowiązany do przedstawienia naczelnikowi urzędu celno-skarbowego dokumentów potwierdzających rozliczenie kwoty podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej w terminie czterech miesięcy po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu (art. 33a ust. 6 ustawy o VAT).

Sankcje za naruszenie wymagań ustawowych

Opisywany sposób rozliczania podatku z tytułu importu towarów jest niewątpliwie ułatwieniem dla importerów. Pozwala ograniczyć przepływ pieniądza w przypadku częstego importu towarów lub importu towarów o znacznej wartości. Jednak ustawodawca dostrzegł także ryzyko związane ze stosowaniem art. 33a ust. 1 ustawy o VAT. Wobec czego postanowił, że zgodnie z art. 33a ust. 7 ustawy o VAT podatnik, który nie przedstawił ww. dokumentów, traci prawo do rozliczenia podatku w deklaracji podatkowej. Utrata prawa do rozliczenia podatku w deklaracji może dotyczyć nawet całej kwoty podatku należnej z tytułu importu towarów, która powinna być rozliczona w deklaracji. W tym przypadku podatnik obowiązany jest do zapłaty kwoty podatku wraz z odsetkami naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu do poboru kwoty należności celnych przywozowych wynikających z długu celnego.

Sankcja ta dotyczy jednak nie tylko podatnika. Solidarną odpowiedzialność z importerem ponosi również przedstawiciel celny.

Firmy mają wątpliwości

Opisywany sposób rozliczania podatku z tytułu importu towarów cieszy się znaczną popularnością wśród podatników. Jednak stosowanie art. 33 ust. 1 ustawy o VAT wiąże się w praktyce z wieloma trudnościami, które w dużej mierze wynikają z jego niespójności.

Zaświadczenia o niezaleganiu we wpłatach składek i podatków, o których mowa w art. 33a ust. 2 ustawy o VAT, powinny być składane naczelnikowi urzędu celno-skarbowego, przed którym podatnik dokonuje formalności związanych z importem towarów. Przepis ten wprost wskazuje zatem organy właściwe miejscowo. Jednak już art. 33a ust. 6 ustawy o VAT, odnoszący się do dokumentów potwierdzających rozliczenie kwoty podatku w deklaracji, stanowi że podatnik jest obowiązany do przedstawienia potwierdzenia rozliczenia podatku naczelnikowi urzędu celno-skarbowego. Przepis ten nie nakłada więc obowiązku złożenia potwierdzenia rozliczenia podatku w deklaracji wszystkim organom, przed którymi dokonywany był import. Budziło to jednak wątpliwości podatników czy wystarczające jest złożenie potwierdzenia rozliczenia podatku w deklaracji tylko do naczelnika urzędu celno-skarbowego właściwego ze względu na siedzibę importera, czy konieczne jest przesłanie tych dokumentów każdemu organowi, przed którym dokonywany był import towarów. Praktyka organów była różna, a Ministerstwo Finansów w swoich wytycznych stało na stanowisku, że chodzi o wszystkie organy, przed którymi dokonany był import. Obrona argumentacji zawartej w stanowisku ministerstwa jest dość trudna, zważywszy na to, że ustawodawca zróżnicował organy właściwe w ramach tego samego przepisu.

Przedstawiciele celni zostali pokrzywdzeni

Z kolei art. 33a ust. 8 ustawy o VAT wywołuje obawy przedstawicieli celnych (agencji celnych), którzy stali się solidarnie odpowiedzialni za prawidłowe rozliczenie kwoty podatku w deklaracji przez importera, z którym mogły współpracować tylko od czasu do czasu. Co więcej, ustawodawca w sposób nierówny potraktował importera i przedstawiciela celnego. Mianowicie zgodnie z art. 33a ust. 9 ustawy o VAT, gdy naczelnik urzędu skarbowego pobrał kwotę podatku, a podatnik rozliczył ją w deklaracji podatkowej, podatnik ma prawo do skorygowania kwoty podatku w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym kwota tego podatku została pobrana. Niestety uprawnienia tego nie posiada przedstawiciel celny, który - jako podmiot solidarnie odpowiedzialny za zapłatę podatku – nie może obniżyć swojego podatku należnego o podatek zapłacony w trybie art. 33a ust. 8 ustawy o VAT.

Zakres decyzji

Kolejnym i najbardziej niebezpiecznym dla importera skutkiem braku precyzji ustawodawcy jest wątpliwość co do zakresu decyzji nakładającej obowiązek zapłaty podatku w przypadku nierozliczenia lub nieprawidłowego rozliczenia podatku w deklaracji podatkowej. Ustawa o VAT wskazuje, że gdy podatnik nie przedstawił dokumentów potwierdzających rozliczenie podatku w deklaracji, traci prawo do rozliczenia tego podatku w deklaracji w odniesieniu do kwoty podatku należnej z tytułu importu towarów, którą miał rozliczyć w deklaracji podatkowej. Zatem w przypadku, gdy importer nie rozliczy jednego importu w deklaracji, ciąży nad nim widmo zakwestionowania całego okresu rozliczeniowego, co może się wiązać z wielomilionową kwotą podatku. Organy podatkowe, świadome tych wątpliwości, niejednokrotnie informowały podatników o możliwości wydania decyzji wymiarowej także w stosunku do całego okresu rozliczeniowego, a nie tylko konkretnego importu towarów.

Prawo czy obowiązek

Następną wątpliwą kwestią art. 33a ustawy o VAT jest to, czy podatnik, który złożył zawiadomienie o zamiarze rozliczania podatku w deklaracji podatkowej, staje się obowiązany przyjąć ten sposób, czy tylko jest uprawniony do korzystania z tego sposobu.

Przykład

Duży przedsiębiorca korzystający z opisywanych uproszczeń sporadycznie importuje towary w procedurze uproszczonej z zapłatą podatku na rachunek bankowy organu. Sytuacja taka ma miejsce np. przy powszechnie stosowanych przesyłkach kurierskich. Podatnik, który nie wykaże w deklaracji takiego drobnego importu w procedurze uproszczonej, zgodnie z treścią art. 33a ustawy o VAT, naraża się również na sankcję.

Autor jest konsultantem podatkowym w ECDP sp. z o.o.

www.ecdpgroup.com

podstawa prawna: art. 33 ust. 1 i 4 oraz art. 33a ust. 1 – 11 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 2174 ze zm.)

Jest projekt zmian

W Sejmie trwają prace nad ustawą o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (druk 3500). Z jego treści można wywnioskować, że Ministerstwo Finansów dostrzegło poważne mankamenty obecnie obowiązującej regulacji.

Projekt reguluje sytuację, w której importer łączy import towarów w procedurze uproszczonej z prawem rozliczenia podatku w deklaracji z importem towarów w tej samej procedurze, tyle że z zapłatą podatku na rachunek bankowy urzędu skarbowego. W myśl proponowanego art. 33a ust. 7 ustawy o VAT podatnik, który wybrał rozliczenie podatku w deklaracji i nie rozliczył tego podatku w ten sposób w całości lub w części, straci prawo do rozliczenia podatku w deklaracji podatkowej w odniesieniu do kwoty podatku należnej z tytułu importu towarów, której nie rozliczył w deklaracji podatkowej. Przedłożony projekt, pomimo że nie wyeliminuje wszystkich wątpliwości związanych ze stosowaniem art. 33a ust. 1 ustawy o VAT, to niewątpliwie stanowi krok zmierzający ku doprecyzowaniu regulacji. Projekt ten jednak przesądza, że z chwilą wyboru sposobu rozliczania podatku z tytułu importu towarów w deklaracji, art. 33a ust. 1 ustawy o VAT nie będzie stanowić prawa podatnika, ale jego obowiązek, a odstępstwa od tej metody spotykać się będą z sankcją wynikającą z nowego art. 33a ust. 7 ustawy o VAT.

W przypadku importu towarów, zgodnie z art. 33 ust. 4 ustawy o VAT zasadą jest, że importer wpłaca kwotę podatku na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego. Nie jest trudno wyobrazić sobie sytuację, w której przepis ten może być utrudnieniem dla podatników importujących towary. Gdy sprowadzony na terytorium kraju towar ma znaczną wartość, podatnik zmuszony jest do rzeczywistego wygospodarowania niemałej kwoty w celu zapłaty podatku. Oczywiście, zgodnie z zasadą neutralności VAT, podatnik będzie mógł w deklaracji podatkowej obniżyć kwotę podatku należnego o podatek naliczony wynikający z otrzymanego dokumentu celnego (art. 86 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy o VAT). Obniżenie podatku należnego albo jego zwrot, gdy podatek naliczony przewyższy podatek należny, nastąpi jednak dopiero po pewnym czasie.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe