Rachunkowość jest w coraz większym stopniu zautomatyzowana. Systemy informatyczne obejmują całokształt działalności jednostek gospodarczych. Rachunkowością, a w szczególności dokumentacją i ewidencją księgową, zarządza automatyczny pilot. Księgowania prowadzi niewidzialna ręka. Bez mała każdy segment ewidencji zdarzeń gospodarczych objęty jest informatycznym kompleksowym sterowaniem. Dotyczy to środków trwałych, ewidencji kadrowo-płacowej, gospodarki materiałowej, dokumentacji sprzedaży.
Czytaj także: Automatyzacja procesów księgowych
Informatyczne ryzyko
W wielu firmach nawet dokumentację dostaw towarów i usług, czyli zewnętrzne dowody księgowe, opatruje się kodem QR, który uruchamia automatyczny obieg dokumentów oraz ich księgowanie, a narzędziem pracy jest skaner oraz informatyczne oprogramowanie.
Zapisy w księgach rachunkowych dokonywane są automatycznie, z zastosowaniem schematów księgowych, coraz częściej opracowywanych przez informatyków, z niewielkim udziałem księgowych. Struktury i algorytmy programów informatycznych są zawiłe, a księgowi (na ogół) nie mają odpowiedniego przygotowania informatycznego. Księgi rachunkowe są w takich okolicznościach anonimowe, tworzone przez komputery, nad którymi nadzór sprawuje informatyk.
Stwierdzane podczas audytów finansowych nieprawidłowości w ewidencji księgowej są kwitowane przez księgowych szczerym wyznaniem: „to nie ja, to komputer". Odpowiedzialność jednak ponoszą księgowi, na ogół nie mający wiedzy informatycznej, która wpływa na efekty ich pracy księgowej, sporo ryzykują. Księgowe zamknięcia miesiąca oraz roku są tworzone za pośrednictwem funkcjonującego w danej jednostce oprogramowania księgowego. Niektórzy księgowi uważają ten stan rzeczy za wygodny, ponieważ – ich zdaniem – zwalnia ich z obowiązku uczenia się i stosowania zasad i procedur z tym związanych.