Zmiany w raportowaniu Country-By-Country

Dnia 15 kwietnia 2019 r. w Dzienniku Ustaw została opublikowana ustawa z 4 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa nowelizująca). Stanowi ona uzupełnienie rozległych zmian przepisów dotyczących obowiązków dokumentacyjnych oraz sprawozdawczych w zakresie cen transferowych. Znowelizowane przepisy swoim zasięgiem obejmują m.in. mechanizm raportowania Country-By-Country (dalej: CBC).

Czytaj także: CbCR, czyli sprawozdania Country-by-Country Reports dla jednostek dominujących polskich grup kapitałowych

Dla przypomnienia, mechanizm raportowania Country-by-Country jest efektem prac prowadzonych w ramach Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (ang. Organisation for Economic Co-operation and Development) dotyczących przeciwdziałania erozji podstawy opodatkowania i transferu zysków (ang. Base Erosion and Profit Shifting; dalej: BEPS). Państwa członkowskie Unii Europejskiej zostały zobligowane do implementacji rozwiązań przygotowanych przez OECD, m.in. w zakresie automatycznej wymiany informacji podatkowych między państwami (administracjami podatkowymi) w zakresie raportowania Country-by-Country (dyrektywa 2016/881 z 25 maja 2016 r.).

Istota raportu Country-By-Country zawarta w ustawie o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami z 9 marca 2017 r. (dalej: ustawa o wymianie informacji) sprowadza się do tego, że jednostki dominujące grup kapitałowych posiadających siedzibę w Polsce mają obowiązek przekazania Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej raportu (CbC-R), zawierającego informację o grupie podmiotów. Należy przy tym podkreślić, że w określonych przypadkach obowiązek składnia raportu dotyczy również jednostek nie będących jednostką dominującą.

Ponadto spółki będące członkami grup kapitałowych, których wyniki są konsolidowane w sprawozdaniu finansowym grupy objętej obowiązkiem raportowania CbC-R, które same nie składają raportu, zobowiązane są do złożenia powiadomienia (CbC-P) wskazującego jednostkę raportującą oraz państwo, w którym zostanie przekazany stosowny raport CbC-R.

Pierwotna wersja przepisów działu V ustawy o wymianie informacji zakładała, że zobowiązane do złożenia informacji o grupie podmiotów (raport CbC-R) były jednostki dominujące wchodzącej w skład grupy podmiotów lub jednostki wchodzącej w skład grupy podmiotów, niebędące jednostką dominującą, posiadające siedzibę w Polsce.

Najważniejsze zmiany

Wśród najważniejszych zmian wprowadzonych przez ustawę nowelizującą należy wskazać właśnie zmianę definicji grupy podmiotów. Zrezygnowano bowiem z bezpośredniego odwoływania się do rozumienia grupy kapitałowej w oparciu o przepisy ustawy o rachunkowości i zgodnie z brzmieniem art. 82 ust. 1 pkt. 1 nadanym przez ustawę nowelizującą przez grupę podmiotów rozumie się grupę kapitałową:

- dla której jest sporządzane skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z obowiązującymi tę grupę zasadami rachunkowości albo takie sprawozdanie byłoby sporządzane, gdyby udziały kapitałowe w co najmniej jednej jednostce wchodzącej w skład tej grupy były przedmiotem obrotu na rynku regulowanym,

- w której skład wchodzą co najmniej dwie jednostki mające siedzibę lub zarząd w różnych państwach lub terytoriach albo w której skład wchodzi jednostka, która ma siedzibę lub zarząd w jednym państwie lub terytorium a prowadzi działalność przez zagraniczny zakład położony w innym państwie lub terytorium,

- której skonsolidowane przychody przekroczyły w poprzednim roku obrotowym kwotę progową określoną zgodnie z ust. 2 i 3;

Zmianie uległa również kwota progowa skonsolidowanych przychodów. Wspomniane progi uległy zmianie i wynoszą 3,25 mld PLN:

- w przypadku gdy grupa kapitałowa sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe w złotych oraz

- 750 mln EUR albo równowartość tej kwoty przeliczonej według zasad przedstawionych w ustawie nowelizującej, w sytuacji gdy sprawozdanie sporządzanie jest w innej walucie niż polski złoty. Ponadto, przepisy ustawy wskazują, że w przypadku gdy rok obrotowy obejmuje okres inny niż 12 miesięcy, kwotę progową skonsolidowanych przychodów określa się w wysokości 1/12 za każdy rozpoczęty miesiąc roku obrotowego.

Na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów CbC-R należało złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia zakończenia roku obrotowego. Co istotne, raport CbC-R składany był wyłącznie w formie elektronicznej.

Z kolei, powiadomienia CbC-P należało złożyć najpóźniej w ostatnim dniu sprawozdawczego roku obrotowego danej grupy podmiotów. Podatnik miał możliwość złożenia powiadomienia CbC-P zarówno w formie papierowej jak i w formie elektronicznej. W przypadku powiadomienia składanego w formie papierowej, można było skorzystać z własnego wzoru pisma zawierającego wymagane przez ustawodawcę informację. Należy zaznaczyć, że forma złożenia raportu CbC-P nie wynikała wprost z przepisów ustawy o wymianie informacji, lecz została zasugerowana m.in. w przygotowanej przez Ministerstwo Finansów broszurze zawierającej odpowiedzi na pytania podatników, które budziły największe wątpliwości.

W ustawie nowelizującej ustawodawca przedłużył podatnikowi czas na złożenie powiadomienia CbC-P, ustalając trzymiesięczny termin, licząc od dnia zakończenia sprawozdawczego roku obrotowego grupy podmiotów. Bez zmian pozostał natomiast termin na złożenie przez podmiot dominujący raportu CbC-R, który nadal wynosi 12 miesięcy od dnia zakończenia sprawozdawczego roku obrotowego.

W ustawie nowelizującej doprecyzowany został również sposób przesyłania powiadomień i raportów oraz obowiązki składania dodatkowych informacji lub wyjaśnień w języku polskim lub angielskim. Informacja o grupie podmiotów powinna zostać utworzona i przekazana:

- na podstawie wzoru dokumentu elektronicznego zamieszczonego w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych lub

- za pomocą oprogramowania interfejsowego, o którym mowa w art. 3 pkt 11 ustawy z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, którego adres jest zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Także w przypadku powiadomień ustawodawca wprowadził wymóg formy elektronicznej. Ponadto, powiadomienia powinny być przekazywane w sposób tożsamy ze wskazaną wyżej metodą składania informacji o grupie podmiotów.

Co obecnie podlega sankcjonowaniu

Rozszerzony został także katalog okoliczności podlegających sankcjonowaniu. Przepisy przewidują karę pieniężną również za przekazanie informacji lub powiadomienia niepełnego, a także niezgodnego z posiadanymi danymi. W tym miejscu należy wskazać art. 80d ustawy kodeks karny skarbowy, przewidujący karę grzywny w wysokości 240 stawek dziennych. Przywołana sankcja obejmuje tego, kto działając w imieniu lub interesie podatnika, wbrew przepisom ustawy z 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami, składa nieprawdziwą informację dla celów informacji o jednostkach wchodzących w skład grupy podmiotów. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego wyżej podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Podatnik powinien zwrócić uwagę na rozwiązania przyjęte w zakresie norm intertemporalnych. Artykuł 11 omawianej ustawy nowelizującej zakłada bowiem możliwość stosowania nowych przepisów, tj. art. 82 ust. 2 wskazanego w art. 1 ustawy nowelizującej z  mocą wsteczną dla podmiotów rozpoczynających sprawozdawczy rok obrotowy po 31 grudnia 2017 r.

Z kolei, art. 12 ustawy nowelizującej wprowadza przepis obowiązujący z mocą wsteczną względem podmiotów rozpoczynających sprawozdawczy rok obrotowy po 31 grudnia 2016 r., który wprowadza możliwość zastosowania raportowania w stosunku do państw, względem których złożenie raportu nie jest koniczne, ale państwa te mają obowiązek przekazania złożonego raportu do Polski.

Jak wspomniano na początku, przepisy ustawy nowelizującej doprecyzowują obowiązki polskich podatników w zakresie automatycznej wymiany informacji o jednostkach wchodzących w skład grupy kapitałowej.

Dodatkowo zapewniają zgodność m.in. z dyrektywą Rady (UE) 2016/881 z 25 maja 2016 r. zmieniającą dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania oraz wytycznymi BEPS (działał 13) –  Transfer Pricing Documentation and Country-by-Country Reporting.

Podsumowując należy wskazać, że mechanizm CBC służy walce z uchylaniem się od opodatkowania o charakterze transgranicznym oraz przeciwdziała zjawisku zaniżania podstawy opodatkowania i przerzucania dochodów między jednostkami zależnymi oraz jednostką dominującą.

W założeniu ustawodawcy mechanizm CBC dąży więc do zwiększenia transparentności podatkowej w zakresie działalności międzynarodowych grup kapitałowych, przyczynia się do redukcji ryzyka związanego z transferem dochodów za granicę oraz umożliwia wymianę informacji podatkowych pomiędzy administracjami podatkowymi różnych państw.