- Jesteśmy spółką usługową sporządzającą sprawozdania finansowe zgodnie z MSSF UE. Prowadzimy działalność w formie spółki z o.o. Najistotniejszymi pozycjami składającymi się na naszą sumę bilansową są należności handlowe, udzielone pożyczki, środki pieniężne, kapitał własny oraz kredyty. Trudno odnaleźć się nam w gąszczu nowych przepisów. Nie wiemy jak dostosować naszą codzienną praktykę księgową do nowych wymagań i na co zwrócić szczególną uwagę. Jak powinien wyglądać proces wdrożenia MSSF 9 w naszych księgach rachunkowych, na co zwrócić uwagę przy nowych zasadach wyceny? – pyta czytelnik.
Spółki sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z MSR/MSSF zobowiązane są do wdrożenia nowego standardu MSSF 9 „Instrumenty finansowe", dla okresów sprawozdawczych rozpoczynających się 1 stycznia 2018 r. i późniejszych. Wejście w życie nowego standardu – MSSF 9 – prowadzi do rewolucyjnych zmian w zasadach klasyfikacji oraz wyceny aktywów finansowych. Zmienia także wymogi dotyczące rachunkowości zabezpieczeń. Panujące powszechnie przekonanie o tym, że wymogi MSSF 9 dotyczą jedynie sektora finansowego, jest błędne. De facto każda spółka będzie zobligowana do wprowadzenia istotnych zmian w swojej sprawozdawczości, niezależnie od stopnia skomplikowania posiadanych przez nią instrumentów finansowych. Przedstawiająca swój problem spółka z o.o., posiadając jedynie proste instrumenty, takie jak należności handlowe czy udzielone pożyczki, również będzie zobowiązana do wprowadzenia zmian w podejściu do wyceny i prezentowania swoich aktywów finansowych.
Klasyfikacja, wycena, utrata wartości
Zanim – jako spółka – rozpoczniemy cały proces implementacji nowego standardu do naszych ksiąg rachunkowych, musimy poznać jego kluczowe wymogi. Nowe regulacje szczególną uwagę poświęcają zagadnieniu utraty wartości aktywów, równolegle podchodząc w zupełnie nowy sposób do tego zagadnienia. Zgodnie z MSSF 9 jednostki – w miejsce rozpoznawania i pomiaru utraty wartości według strat poniesionych- będą zmuszone do odzwierciedlenia oczekiwanych strat kredytowych. Poza wykorzystywanymi dotąd danymi historycznymi, do pomiaru utraty wartości jednostki będą również musiały uwzględniać dane bieżące, i – co wydaje się chyba najbardziej skomplikowane – oczekiwania co do przyszłości. MSSF 9 prognozuje, że klasyfikacja i wycena aktywów finansowych ma być oparta o model biznesowy stosowany przez daną jednostkę oraz o ocenę warunków kontraktowych elementu aktywów finansowych.
Testy SPPI i model biznesowy
Klasyfikacja instrumentów dłużnych według MSSF 9 po pierwsze opiera się na modelu biznesowym, który stosowany jest przez jednostkę do zarządzania aktywami finansowymi. Po drugie na tym, czy przepływy pieniężne wynikające z zawieranych umów obejmują wyłącznie płatności kapitału i odsetek (ang.: solely payments of principal and interest, „SPPI").
Poniżej przedstawiono schemat obrazujący zależności pomiędzy testem SPPI i oceną modelu biznesowego, a także wpływ poszczególnych klasyfikacji na zastosowaną metodę wyceny aktywów finansowych.