Taki zakaz to jedno z postanowień nowej ustawy regulującej rynek audytorski i działalność biegłych rewidentów oraz ich samorządu. Wdraża ona – choć z opóźnieniem – postanowienia europejskiej dyrektywy 2014/56/UE, dotyczącej rynku audytorskiego i gwarantującej większą niezależność biegłych rewidentów. Polska opóźnia się z jej wdrożeniem, bo termin na opracowanie krajowych przepisów minął 17 czerwca 2016 r.
Zakaz świadczenia innych usług, niż czynności rewizji finansowej będzie dotyczył firm badających sprawozdania finansowe tzw. Jednostek Zaufania Publicznego (JZP), czyli najczęściej banków i spółek giełdowych. Będzie to doniosła zmiana nie tylko dla JZP i firm audytorskich, ale też np. dla doradców podatkowych czy inwestycyjnych. Ci ostatni mogą bowiem zyskać nowych klientów, którzy nie będą mogli zamawiać u swoich audytorów takich usług jak planowanie strategii podatkowej czy wycena przedsiębiorstwa. Mało tego – audytorzy dotychczas zwyczajowo dokonywali np. weryfikacji poprawności wdrożenia systemów zarządzania firmą czy systemów finansowo-księgowych. Biegli rewidenci zwykle zajmują się też weryfikacją treści prospektu emisyjnego przed wejściem spółki na giełdę. Takie czynności trafiły na tzw. czarną listę, co oznacza że nie będzie ich można wykonywać na rzecz JZP równocześnie z audytem.
Zdaniem Piotra Kamińśkiego, wiceprezydenta Pracodawców RP, takie rozwiązanie wpłynie na wzrost kosztów audytu, gdyż do dodatkowego badania trzeba będzie zatrudnić osobną firmę audytorską. Zwraca on uwagę, że problem będzie dotyczył spółek sporządzającychinformacje finansowe (tzw. pakiety konsolidacyjne) na potrzeby sporządzenia przez ich jednostki dominujące skonsolidowanych sprawozdań finansowych. – Do tej pory pakiety takie były badane przy okazji badania rocznych sprawozdań finansowych przez audytora, który wydawał opinię o tych pakietach adresowaną do audytora grupy. Obecna ustawa zabroni audytorowi wykonania takiej dodatkowej usługi – zwraca uwagę Kamiński.
Zakazu świadczenia dodatkowych usług nie było w pierwotnej wersji projektu. Rząd przeforsował jednak stosowną autopoprawkę. Wcześniej wnioskowała o nią grupa ponad 20 firm doradztwa podatkowego średniej wielkości. Wiceminister finansów Wiesław Janczyk argumentował, że kierunek, w którym zmierza autopoprawka, jest oczekiwany przez znaczną część środowiska osób wykonujących usługi audytu i doradcze. Przypomniał raport Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów sprzed kilku lat, według którego na rynku audytorskim występuje oligopol. – Można powiedzieć, że te regulacje, które zaproponował rząd PiS, idą w kierunku demonopolizacji tych usług – mówił Janczyk w Sejmie. Zapewniał przy tym, że w rezultacie wprowadzenia nowych przepisów podniesie się też bezpieczeństwo firm korzystających z audytu i doradztwa.
Jednak przepisy te krytycznie ocenia szereg organizacji gospodarczych, w tym Krajowa Izba Biegłych Rewidentów, Pracodawcy RP, Konfederacja Lewiatan oraz Związek Rewizyjny Banków Spółdzielczych.
