Jedną z wielu prawnych konsekwencji opuszczenia struktur unijnych przez Wielką Brytanię będzie zaprzestanie stosowania wobec Zjednoczonego Królestwa zasady wzajemnego uznawania środków identyfikacji elektronicznej wydanych w innych państwach członkowskich UE. Znajduje ona zastosowanie w sytuacji wykorzystywania m.in. kwalifikowanego certyfikatu wydanego przez dostawcę usług zaufania z siedzibą w jednym z państw członkowskich dla potrzeb dostępu do usługi online świadczonej przez podmiot sektora publicznego w innym państwie członkowskim (por. art. 9 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 910/2014 z 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE – dalej: rozporządzenie eIDAS).
Czytaj także: Elektroniczne sprawozdania finansowe za 2018 rok
Tylko do rozwodu
Przekładając powyższe na język ustawy o rachunkowości należy dojść do wniosku, że przy planowanym opuszczeniu struktur unijnych przez Zjednoczone Królestwo jedynie do ustalonego dnia wyjścia z Unii będzie można użyć kwalifikowanego podpisu elektronicznego – wydanego zgodnie z wymogami rozporządzenia eIDAS przez dostawcę usług zaufania z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie – aby podpisać sprawozdanie finansowe zgodnie z art. 45 ust. 1f ustawy o rachunkowości.
E-system przetworzy zgłoszenie, ale ...
Nie zmienia tego fakt, że obecna funkcjonalność portalu S24 oraz narzędzia bezpłatnego zgłaszania dokumentów finansowych do Repozytorium Dokumentów Finansowych (łącznie zwane jako „e-system") są w stanie przetworzyć wniosek lub zgłoszenie, którego załącznik stanowić będzie sprawozdanie finansowe lub inny dokument, opatrzony kwalifikowanym podpisem wystawiony zgodnie z rozporządzeniem eIDAS przez innego niż polski dostawcę usług zaufania. Potwierdza to wypowiedź Ministerstwa Finansów opublikowana na podstronie internetowej, służącej udzielaniu odpowiedzi na pytania dotyczące e-sprawozdań finansowych. W odpowiedzi na pytanie nr 33 stwierdza się bowiem, że „(...) obowiązujące od 1 października 2018 r. przepisy w zakresie elektronicznej postaci sprawozdań finansowych nie ograniczają możliwości podpisania sprawozdania wyłącznie do kwalifikowanego podpisu elektronicznego wydanego przez polskie centra certyfikacji", natomiast (...) kwalifikowany podpis elektroniczny wydany na terenie Unii Europejskiej (...) będzie ważny do podpisania sprawozdań finansowych." (https://www.podatki.gov.pl/e-spra-wozdania-finansowe/pytania-i-odpowiedzi/). Jednocześnie MF dodaje, że to samo dotyczyć będzie kwalifikowanych e-podpisów wydanych w państwie spoza UE, co mogłoby sugerować wniosek, że kwalifikowany e-podpis użyty w dacie po opuszczeniu struktur unijnych przez Zjednoczone Królestwo również będzie wywoływał skutki prawne równoważne własnoręcznemu podpisowi według ustawy o rachunkowości. Z tym jednak nie można się zgodzić.
Warunki uznania ważności e-podpisu spoza EU
Należy zauważyć, że na podstawie rozporządzenia eIDAS o tym, czy usługi zaufania świadczone przez dostawców usług zaufania spoza UE są uznawane za prawnie równoważne kwalifikowanym usługom zaufania świadczonym przez kwalifikowanych dostawców usług zaufania z UE, decydować będzie fakt zawarcia pomiędzy Wielką Brytanią oraz UE umowy, o której mowa w art. 218 traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Tylko bowiem jeśli dojdzie do zawarcia takiej umowy, a jej brzmienie zapewni spełnienie odpowiednich wymogów opisanych w art. 14 ust. 2 rozporządzenia eIDAS, wówczas kwalifikowane certyfikaty wystawione w Zjednoczonym Królestwie po dacie brexitu, będą mogły być użyte dla potrzeb podpisania e-sprawozdania finansowego.
