W świecie szybko postępującej cyfryzacji i automatyzacji procesów biznesowych trudno się dziwić, że rewolucja ta dotyka również obszaru płatności, przechowywania danych oraz zawierania transakcji z różnymi podmiotami. Tak pojawiły się kryptowaluty, które przez lata zyskują na popularności. Istnieje wiele różnych kryptowalut (czasami określanych jako „wirtualne monety"), a najpopularniejszą jest bitcoin.
Czytaj także: Kryptowaluty: niekorzystna zmiana przepisów dla handlujących wirtualną walutą
Z uwagi na to, że w sferze biznesowej kryptowaluty są coraz chętniej stosowane do rozliczeń handlowych, waluty te stają się przedmiotem częstych dyskusji na temat ich właściwego ujęcia w sprawozdaniach finansowych spółek. Dlatego Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (Rada MSR) w lipcu 2018 r. zwróciła się do Komitetu Interpretacyjnego MSSF w celu uzyskania porady na temat sposobu, w jaki jednostka może zastosować istniejące standardy MSSF w ujmowaniu kryptowalut.
Analizy przeprowadzone przez Komitet Interpretacyjny MSSF (STAFF PAPER September 2018 IFRS Interpretations Committee meeting - Agenda 4 - Project Holdings of cryptocurrencies - Paper topic Item for continuing consideration [https://www.ifrs.org/-/media/feature/meetings/2018/september/ifric/ap04a.pdf]) wykazały, że w praktyce spółki stosują różne sposoby ujmowania kryptowalut, tj. jako aktywa finansowe poprzez zastosowanie analogii do MSSF 9 „Instrumenty finansowe", zapasy zgodnie z MSR 2 „Zapasy" czy aktywa niematerialne zgodnie z MSR 38 „Aktywa niematerialne".
Czy to aktywa finansowe
W odniesieniu do analizy czy kryptowaluty stanowią aktywa finansowe, należy przede wszystkim dokonać oceny, czy kryptowaluty spełniają definicję środków pieniężnych lub aktywów finansowych innych niż środki pieniężne. Objaśnienia stosowania do MSR 32 stanowią, że „środki płatnicze (środki pieniężne) są składnikami aktywów finansowych, ponieważ stanowią środek wymiany", oraz że „środki pieniężne złożone w depozycie w banku lub w podobnej instytucji finansowej są składnikami aktywów finansowych, gdyż reprezentują umowne prawo deponującego do otrzymania środków pieniężnych od tej instytucji lub prawo do wystawienia czeku lub podobnego instrumentu w ramach posiadanego salda, tytułem spłaty zobowiązania finansowego wobec wierzyciela". Kryptowaluty nie mają tych cech, ponieważ nie mają statusu prawnego środka płatniczego. W związku z tym kontrahent nie jest zobowiązany do przyjęcia ich jako środka wymiany za towary lub usługi (i tylko niewielka część z nich to wybiera), a wierzyciel nie jest prawnie zobowiązany do zaakceptowania ich w celu spłaty długu. Innymi słowy, na chwilę obecną uznaje się, że kryptowaluty nie są powszechnie akceptowalnymi środkami wymiany. Kwota środków pieniężnych otrzymana za jednostkę kryptowalutową zależy od wartości, jaką osoba trzecia jest skłonna zapłacić w danym dniu. Jak pokazuje ostatnia historia notowań bitcoina, wartość tej kryptowaluty ulegała znacznej zmienności, sięgającej nawet kilkunastu tysięcy dolarów za bitcoina w krótkim horyzoncie czasowym. W związku z tym kryptowaluty również nie spełniają definicji ekwiwalentów pieniężnych w rozumieniu MSR 7 „Sprawozdanie z przepływów pieniężnych", ponieważ nie są łatwo wymienialne na znaną kwotę środków pieniężnych i podlegają znacznemu ryzyku zmian wartości.
