Jak przygotować raport z przeprowadzonej analizy danych porównawczych

Podmioty powiązane, u których wartość przychodów lub kosztów przekroczyły w poprzednim roku podatkowym 10 mln euro, mają obowiązek sporządzenia analizy benchmarkingowej i dołączenia jej do dokumentacji lokalnej.

Publikacja: 26.02.2018 01:00

Jak przygotować raport z przeprowadzonej analizy danych porównawczych

Foto: Fotorzepa, Jakub Ostałowski

Zgodnie z przepisami w zakresie cen transferowych obowiązującymi od 1 stycznia 2017 r., dokumentacja podatkowa powinna zawierać analizę danych porównawczych (studium porównawcze, tzw. benchmark study) dla transakcji (innych zdarzeń) mających istotny wpływ na dochód podatnika. Obowiązek taki został nałożony wyłącznie na podatników, których przychody lub koszty ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych przekroczą w roku poprzedzającym ich rok podatkowy równowartość 10 mln euro.

Benchmark study – co to jest

Studium porównawcze jest procesem polegającym na uzasadnieniu rynkowego charakteru danej transakcji wewnątrzgrupowej (zdarzenia). W ramach przeprowadzonej analizy podatnik musi udowodnić, że ceny w dokumentowanej transakcji (zdarzeniu) realizowanej ze stroną powiązaną są rynkowe, tj. odpowiadają cenom, jakie ustaliłyby pomiędzy sobą niezależne podmioty.

Analiza danych porównawczych jest, w określonych przypadkach, elementem lokalnej dokumentacji cen transferowych. W praktyce, jest ona często przedstawiana w formie raportu stanowiącego załącznik do dokumentacji.

Informacje jakie powinna zawierać analiza porównawcza, a tym samym elementy, które powinny zostać zawarte w raporcie z przeprowadzonego studium porównawczego, zostały określone w rozporządzeniu ministra rozwoju i finansów z 12 września 2017 r. w sprawie informacji zawartych w dokumentacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: rozporządzenie dot. elementów dokumentacji) (§ 3 ust. 4).

Niezbędne elementy

1. Wskazanie stron

Jednym z tych elementów jest wskazanie strony transakcji lub innego zdarzenia, które podlegają analizie danych porównawczych. W ramach tego elementu, należy wskazać analizowaną stronę lub strony (jeśli zastosowana metoda kalkulacji ceny wymaga przedstawienia dwóch lub więcej stron) oraz opisać ich rolę w grupie i w badanej transakcji. Należy również przedstawić powody wyboru danej strony (stron) jako strony analizowanej.

2. Przedstawienie przyjętych założeń

Kolejnym elementem jest przedstawienie założeń stanowiących podstawę analizy danych porównawczych, które mają wpływ na wartość rynkową przedmiotu transakcji. W ramach tego elementu należy przedstawić cechy charakterystyczne dóbr, usług lub innych świadczeń, które są przedmiotem porównywalnych transakcji. Należy zauważyć, że tylko w przypadku zastosowania metody porównywalnej ceny niekontrolowanej, porównywalność cech przedmiotu transakcji pomiędzy podmiotem badanym a podmiotami niezależnymi ma znaczenie. Przy zastosowaniu pozostałych metod większe znaczenie ma porównywalność funkcjonalna między podmiotem badanym a podmiotami niezależnymi. Oznacza to, że w przypadku zastosowania metody, w której istotne znaczenie ma porównywalność funkcjonalna, należy odpowiednio uzasadnić ewentualny brak cech charakterystycznych przedmiotu oraz powołać się na porównywalność funkcjonalną. Ponadto, należy przedstawić przebieg transakcji oraz jej analizę funkcjonalną. Analogiczne elementy przedstawiane są również w dokumentacji cen transferowych, dlatego nie jest konieczne powielanie tej samej informacji w przypadku, gdy raport stanowi załącznik do dokumentacji. W raporcie można wtedy odwołać się do odpowiednich elementów dokumentacji cen transferowych. Dodatkowo, należy przedstawić warunki określone w porównywalnych transakcjach lub innych zdarzeniach, tj. podsumować kluczowe założenia analizy porównawczej, czyli wskazać: badany wskaźnik finansowy, badany rynek, stosowaną bazę danych oraz kryteria porównywalności, którymi kierowaliśmy się przy akceptowaniu porównywalnych transakcji/podmiotów. Ostatnim punktem tego elementu jest przedstawienie stosowanej strategii gospodarczej. Strategia gospodarcza powinna odzwierciedlać faktycznie realizowane działania podmiotu, które mają wpływ na ustalone warunki transakcji (zdarzenia).

Przy przeprowadzaniu analizy danych porównawczych polegającej na wyszukiwaniu porównywalnych podmiotów na niezależnym rynku, należy w szczególności ustalić warunki porównywalności, takie jak: analizowany rynek, profil działalności oraz określenie progu przychodowego na podstawie wartości transakcji. W raporcie powinny zostać przedstawione podmioty, których działalność została uznana za porównywaną oraz nieporównywalną do badanej transakcji.

3. Wyjaśnienie przyczyny zastosowania określonych danych

Raport z analizy danych porównawczych powinien również wskazywać na przyczynę zastosowania danych z jednego roku lub danych wieloletnich. Wytyczne OECD w sprawie cen transferowych dla przedsiębiorstw wielonarodowych oraz administracji podatkowych wyraźnie wskazują (dalej: Wytyczne OECD), że „w celu uzyskania pełnego zrozumienia faktów i okoliczności związanych z kontrolowaną transakcją zasadniczo wskazane jest przeanalizowanie danych za rok podlegający badaniu oraz za lata poprzednie" (punkt 3.76). Wykorzystanie w analizie danych wieloletnich, tj. 3-letnich lub 5-letnich, pozwala na przeanalizowanie wyników na przestrzeni kilu lat oraz usunięcie efektów ewentualnych odchyleń.

Przykład

Analiza danych finansowych spółek za okres wieloletni jest przydatnym źródłem informacji o cyklach gospodarczych i cyklach życia produktów. Tego rodzaju analiza może odzwierciedlać między innymi na jakim etapie rozwoju znajduje się cykl życia oferowanego produktu.

4. Przedstawienie danych porównawczych

Ponadto, w raporcie powinny zostać przedstawione dane porównawcze, w tym dane finansowe lub wskaźniki finansowe wykorzystywane w przeprowadzonej analizie danych porównawczych. Takie informacje pozyskuje się co do zasady z zewnętrznych baz danych oferowanych przez komercyjne firmy.

5. Wyjaśnienie zastosowania korekt

Jeżeli analiza porównawcza wymagała zastosowania korekt w celu eliminacji istotnych różnic pomiędzy porównywalnymi transakcjami (zdarzeniami) lub podmiotami je zawierającymi, to informacje te należy również przedstawić w raporcie wraz z uzasadnieniem konieczności ich dokonania. W sytuacji, gdy nie zastosowano żadnej korekty, należy zawrzeć krótką informację o jej braku.

6. Informacje o punkcie lub przedziale rynkowym

Raport powinien również zawierać informacje o wyznaczonym punkcie lub przedziale rynkowym. Wytyczne OECD wskazują, że w niektórych przypadkach możliwe jest zastosowanie zasady ceny rynkowej w celu wyliczenia jednej wielkości (np. ceny lub marży), jednak może się zdarzyć, że w wyniku zastosowania najbardziej właściwej metody lub metod kalkulacji ceny uzyskany zostanie przedział wielkości. Co istotne, każda wartość w przedziale będzie w takim samym stopniu wiarygodna (punkt 3.55). Tym samym raport powinien uwzględniać także opis wykorzystanych miar statystycznych do wyznaczenia zastosowanego przedziału / punktu wraz z uzasadnieniem zastosowanego podejścia potwierdzającego, że warunki analizowanej transakcji (lub innego zdarzenia) nie różnią się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty.

7. Wyjaśnienie braku określonego elementu

W raporcie należy również wskazać przyczyny braku któregokolwiek z obowiązkowych elementów wynikających z rozporządzenia dot. elementów dokumentacji w przypadku, gdy przeprowadzenie analizy danych porównawczych nie wymaga ich posiadania lub użycia.

8. Uzasadnienie wyboru danych

Co ważne, polskie przepisy wskazują, że analiza porównawcza powinna zawierać dane porównywalne podmiotów mających siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, jeżeli dane te są dla podatnika dostępne. Jeżeli nie, to podatnik może przeprowadzić analizę porównawczą na podstawie danych z innych rynków uznanych za porównywalne do analizowanej transakcji, np. rynku Europy Środkowo-Wschodniej lub całego rynku europejskiego. Tym samym raport z analizy porównawczej powinien uwzględniać także uzasadnienie wyboru danych porównawczych dotyczących danego rynku. W sytuacji, gdy niemożliwe jest przeprowadzenie analizy porównawczej ze względu na brak danych porównywalnych zarówno na rynku polskim, jak i na pozostałych rynkach, podatnik powinien przedstawić w dokumentacji tzw. opis zgodności warunków transakcji ustalonych z podmiotami powiązanymi z warunkami, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty.

Karolina Kozłowska jest konsultantem w Zespole Cen Transferowych w MDDP

podstawa prawna: rozporządzenie ministra rozwoju i finansów z 12 września 2017 r. w sprawie informacji zawartych w dokumentacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (DzU z 2017 r. poz. 1753)

Zdaniem autorki

Odpowiednio przeprowadzona analiza chroni przez doszacowaniem dochodu - Agnieszka Krzyżaniak, menedżer w Zespole Cen Transferowych w MDDP

Obowiązujące przepisy z zakresu cen transferowych po raz pierwszy prezentują w sposób skonkretyzowany oczekiwania organów dotyczące przygotowywania analizy danych porównawczych oraz elementów, które powinny zostać w jej ramach przedstawione. Informacje, których oczekuje ustawodawca, są bardzo szczegółowe i trafne z punktu widzenia typowania transakcji do kontroli podatkowej w zakresie cen transferowych i weryfikacji rynkowości transakcji. W ramach analizy danych porównawczych podatnik jest zobowiązany do ujawnienia szczegółowych informacji, których wcześniej nie musiał przedstawiać. Informacje zawarte w dokumentacji cen transferowych, tj. część transakcyjna oraz analiza danych porównawczych przedstawiają organowi pełen obraz przeprowadzanej transakcji z podmiotami powiązanymi.

Analiza danych porównawczych z perspektywy podatnika to dodatkowe obciążenie administracyjne, ale też narzędzie, dzięki któremu może przedstawić, wyjaśnić oraz uzasadnić przesłanki, którymi się kierował przy ustalaniu cen w transakcji realizowanej z podmiotami powiązanymi. Odpowiednio przeprowadzona analiza danych porównawczych chroni zatem podatnika przez ewentualnym ryzykiem doszacowania dochodu przez organy w przypadku podważenia rynkowego charakteru transakcji. Ważne jest, aby studium porównawcze przygotowane zostało rzetelnie, wiarygodnie i w sposób potwierdzający zasadność zastosowanych cen w transakcjach (zdarzeniach) wewnątrzgrupowych, a przedstawione opisy i wyjaśnienia w sposób niebudzący wątpliwości fiskusa.

Zgodnie z przepisami w zakresie cen transferowych obowiązującymi od 1 stycznia 2017 r., dokumentacja podatkowa powinna zawierać analizę danych porównawczych (studium porównawcze, tzw. benchmark study) dla transakcji (innych zdarzeń) mających istotny wpływ na dochód podatnika. Obowiązek taki został nałożony wyłącznie na podatników, których przychody lub koszty ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych przekroczą w roku poprzedzającym ich rok podatkowy równowartość 10 mln euro.

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów