Uproszczona ewidencja i brak sprawozdania zamiast ksiąg rachunkowych

Tylko małe organizacje pozarządowe, które nie prowadzą działalności gospodarczej oraz nie mają statusu pożytku publicznego, mogą prowadzić księgowość w mocno okrojonej postaci. Przepisy określają też limity rodzaju i wysokości przychodów w tym zakresie.

Publikacja: 13.02.2019 05:50

Uproszczona ewidencja i brak sprawozdania zamiast ksiąg rachunkowych

Foto: Adobe Stock

Artykuł 2 ust. 5 ustawy o rachunkowości przewiduje dla jednostek, o których mowa w art. 10a ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, możliwość prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów (UEPiK) na zasadach określonych w tej drugiej ustawie. Gdy spełnione są ustawowe przesłanki, podatnik może zrezygnować z prowadzenia pełnej księgowości oraz składania sprawozdania finansowego za rok, w którym prowadzono UEPiK.

Czytaj także: Uproszczona ewidencja nie wymaga spisów w księgach co miesiąc

Obligatoryjne elementy

Zasady prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów reguluje nowe rozporządzenie ministra finansów z 22 października 2018 r. w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przez niektóre organizacje pozarządowe oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego. Zastąpiło ono rozporządzenie z 18 grudnia 2015 r.

Uproszczona ewidencja obejmuje zbiory zapisów, obrotów (sum zapisów), które tworzą:

- zestawienie przychodów i kosztów określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia;

- zestawienie przepływów finansowych określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia;

- indywidualne karty przychodów pracownika;

- wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych związanych z prowadzoną działalnością, zwany dalej „wykazem".

Uproszczona ewidencja powinna zawierać opis zasad jej prowadzenia, w szczególności w zakresie:

- określenia roku podatkowego;

- systemu przetwarzania danych wraz z opisem systemu informatycznego;

- systemu służącego ochronie danych i ich zbiorów, w tym dowodów księgowych i innych dokumentów, stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów.

W rozporządzeniu wskazano również wymogi dotyczące ewidencji prowadzonych w systemie teleinformatycznym. W obowiązującym rozporządzeniu, w przeciwieństwie do poprzedniego, nie ma obowiązku określenia na piśmie szczegółowej instrukcji obsługi programu komputerowego wykorzystywanego do prowadzenia tej ewidencji.

Kiedy można skorzystać

Uproszczona ewidencja jest narzędziem przeznaczonym dla małych organizacji, które nie prowadzą działalności gospodarczej oraz nie mają statusu organizacji pożytku publicznego (OPP). Te prowadzą pełne księgi. Uproszczenie nie dotyczy spółek kapitałowych.

UEPiK można prowadzić tylko w przypadku uzyskiwania wyłącznie określonych rodzajów przychodów np.:

- z działalności nieodpłatnej pożytku publicznego z tytułu składek członkowskich,

- darowizn,

- tytułu sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątkowych.

Wysokość tych przychodów w roku poprzedzającym rok wyboru UEPiK nie może przekroczyć 100 000 zł. Limit ten nie dotyczy oczywiście organizacji, która rozpoczyna działalność.

Decyzja należy do podatnika

W niektórych przypadkach, w szczególności z uwagi na inne przepisy bądź decyzje zarządcze, wymagane minimum zapisów dokonywanych w uproszczonej ewidencji może nie być wystarczające. Przykładem jest obowiązek wyodrębnienia kosztów projektów finansowanych z dotacji.

Nawet w przypadku spełnienia wskazanych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie przesłanek podatnik może prowadzić pełną rachunkowość, bowiem prowadzenie ewidencji uproszczonej nie jest obowiązkowe. Decyzję w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów podejmie organ zatwierdzający w rozumieniu przepisów o rachunkowości. Przed dokonaniem wyboru podatnik powinien zastanowić się czy prowadzenie pełnej księgowości, mimo oczywistych ułatwień płynących z wyboru ewidencji uproszczonej, nie okaże się w jego przypadku wskazane.

Konieczne jest zawiadomienie urzędu

O wyborze prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów jednostka zobowiązana jest zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym, w terminie do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym rozpoczyna prowadzenie ewidencji, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność, w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności. Zawiadomienie dotyczy również lat następnych. W terminie 14 dni od końca ostatniego miesiąca roku jednostka prowadząca UEPiK zobowiązana jest zawiadomić o rezygnacji z tej metody, bądź niespełnianiu warunków umożliwiających jej prowadzenie w kolejnym roku.

Złożenie CIT-8

Zakres działalności większości jednostek objętych tą regulacją sprawia, że zazwyczaj korzystają one ze zwolnienia z opodatkowania CIT, jednak nie zwalnia to ich z obowiązku złożenia zeznania rocznego.

Emilia Wolnowska - doradca podatkowy, starszy konsultant w dziale doradztwa podatkowego BDO, biuro w Poznaniu

Podstawa prawna: ustawa z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 450. ze zm.)

ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 395 ze zm.)

Artykuł 2 ust. 5 ustawy o rachunkowości przewiduje dla jednostek, o których mowa w art. 10a ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, możliwość prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów (UEPiK) na zasadach określonych w tej drugiej ustawie. Gdy spełnione są ustawowe przesłanki, podatnik może zrezygnować z prowadzenia pełnej księgowości oraz składania sprawozdania finansowego za rok, w którym prowadzono UEPiK.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów