Dropshipping - jak ujmować w księgach rachunkowych

Outsourcing logistyczny to metoda zarządzania, oparta na wyodrębnieniu ze struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa funkcji i procesów logistycznych (czynności w zakresie zaopatrzenia, magazynowania, dystrybucji, transportu, spedycji i sprzedaży) oraz przekazaniu ich do realizacji – w ramach zawartej umowy – zewnętrznemu, wyspecjalizowanemu podmiotowi gospodarczemu (tzw. firmie outsourcingowej – krajowej, będziemy mieli wówczas do czynienia z tzw. „onshoringiem" lub zagranicznej, w ramach tzw. „offshoringu"). Celem zlecania „na zewnątrz" działań logistycznych jest ograniczanie kosztów finansowych związanych z obsługą procesu logistycznego w transakcjach łańcuchowych (nakłady na infrastrukturę logistyczną, specjalistyczny sprzęt, wykwalifikowaną kadrę pracowniczą) oraz oszczędność czasu (w zakresie m.in. monitorowania stanów magazynowych, sterowania wysyłką/transportem towarów, w tym przygotowywania związanych z tym procesem przesyłek), wobec wzrastających wymagań finalnych nabywców, ukierunkowanych na czas dostawy i jakość wykonania złożonych przez nich zamówień. Wykorzystanie tego typu rozwiązania umożliwia szybką reakcję na bieżący popyt, poprzez automatyzację i standaryzację operacji logistycznych. Zapewnia ponadto dostęp do innowacyjnych technologii (know-how), umożliwia pozyskanie doświadczenia, wiedzy i umiejętności zewnętrznych usługodawców oraz kreowanie pozytywnego wizerunku przedsiębiorstwa. Może przekładać się na wzrost wydajności i elastyczności przedsiębiorstwa, poprawę jego pozycji konkurencyjnej oraz generowanie wyższych zysków. Korzystanie z usług outsourcingowych może jednak mieć także negatywne konsekwencje. Wśród zagrożeń wymienia się m.in.:

- brak lub utrudniony przepływ informacji zwrotnych od odbiorców towarów, czy

- uzależnienie się od firm outsourcingowych w zakresie przejętych przez nich funkcji logistycznych, a w efekcie ryzyko utraty nad nimi kontroli.

Odmianą (formą) outsourcingu logistycznego jest tzw. dropshipping, czyli model logistyczny sprzedaży w transakcji łańcuchowej, polegający na przejęciu przez faktycznego dostawcę (producenta, dystrybutora lub hurtownię) czynności magazynowania i fizycznego dostarczenia (wysyłki, transportu) towaru bezpośrednio do odbiorcy (finalnego nabywcy).

Czytaj też:

To samo zamówienie, ale kilka dostaw

Co jest przychodem przy usłudze dropshippingu

Dropshipping opodatkowany według zasad ogólnych

Przykład

Dropshipping stosuje się przy sprzedaży towarów specyficznych, takich jak artykuły spożywcze, wymuszające konieczność zachowania określonych warunków ich przechowywania lub zbytu towarów za pośrednictwem Internetu.

Dwa rodzaje

W praktyce gospodarczej można się spotkać z dwoma rodzajami dropshippingu, w zależności od roli sprzedawcy w transakcji:

1. Dropshipping funkcjonujący na zasadzie pośredniczenia przez sprzedawcę między faktycznym dostawcą a ostatecznym nabywcą towaru w sprzedaży towaru.

Jak to działa

Funkcja sprzedawcy-pośrednika sprowadza się tu m.in. do wyszukiwania klientów, zbierania od nich drogą elektroniczną zamówień handlowych i ich przekazywania dostawcy, obsługi płatności, czy promowania towarów będących własnością dostawcy. Sprzedawca nie występuje tu w charakterze dostawcy działającego we własnym imieniu i na własny rachunek, a co za tym idzie nie otrzymuje od dostawcy faktury handlowej z tytułu nabycia towarów. Nie wystawia odbiorcy faktury sprzedaży towarów, nie będąc ich właścicielem, ani nie dysponując nimi w żaden inny sposób. Sprzedawca wystawia jedynie na rzecz faktycznego dostawcy fakturę na prowizję za pośrednictwo. Faktyczny dostawca wystawia fakturę bezpośrednio nabywcy z tytułu sprzedaży towaru. Ostateczny nabywca podpisuje umowę kupna-sprzedaży towaru bezpośrednio z rzeczywistym dostawcą, który odpowiada również m.in. za obsługę potencjalnych reklamacji i zwrotów wadliwych towarów. Wysyłka towarów w tego typu droshippingu może odbywać się z wykorzystaniem poczty lub firmy kurierskiej, za zaliczeniem/pobraniem.

2. Dropshipping funkcjonujący na zasadzie działalności handlowej sprzedawcy, działającego we własnym imieniu i na własny rachunek.

Jak to działa

Sprzedawca formalnie nabywa od faktycznego dostawcy towar handlowy i odsprzedaje kolejnemu sprzedawcy, jeżeli w transakcji łańcuchowej bierze udział większa liczba sprzedawców, lub ostatecznego nabywcy, jeżeli w transakcji uczestniczy tylko ten jeden sprzedawca. Otrzymuje od faktycznego dostawcy fakturę na zakup towaru oraz wystawia nabywcy fakturę z tytułu sprzedaży tego towaru. W cenie towaru widniejącej na fakturze powinien być uwzględniony koszt jego wysyłki/transportu, zgodnie bowiem z art. 29a ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania VAT dla czynności podstawowej, czyli dostawy towarów, obejmuje koszty dodatkowe, takie jak m.in. koszty wysyłki lub transportu towaru, pobierane przez dostawcę od nabywcy. Koszty te, z ekonomicznego punktu widzenia dopełniające świadczenie zasadnicze – nawet jeżeli są odrębnie pobierane i rozliczane między stronami czynności podstawowej, tj. dostawy towarów – powinny być opodatkowane łącznie z czynnością główną. Koszty transportu towarów dzielą stawkę VAT, właściwą dla wysyłanych/transportowanych towarów. Odnosi się to zarówno do sytuacji, gdy koszty wysyłki/transportu towaru stanowią część podstawy opodatkowania dla dostawy towaru objętego tylko jedną stawką VAT, jak i do sytuacji, gdy koszty te stanowią część podstawy opodatkowania dla dostawy towarów z różnymi stawkami VAT – koszty wysyłki/transportu są przyporządkowane proporcjonalnie do podstawy opodatkowania towarów, opodatkowanych różnymi stawkami. Błędne jest wykazywanie na fakturze, dokumentującej sprzedaż towarów, kosztów wysyłki lub transportu towarów w osobnej pozycji. Kalkulacja kosztów wysyłki/transportu może zostać przedstawiona w części informacyjnej faktury lub na oddzielnym załączniku do niej (por. wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 10 sierpnia 2017 r., I SA/Go 264/17; interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 22 lutego 2017 r., 3063-ILPP2-3.4512.205.2016.2.ZD).

Opodatkowana tylko prowizja

Uczestnikami dropshippingu mogą być podmioty krajowe (polscy przedsiębiorcy) lub przedsiębiorcy zagraniczni (unijni lub spoza Wspólnoty). W dropshippingu funkcjonującym na zasadzie pośrednictwa handlowego, sprzedawca-pośrednik wystawia faktycznemu dostawcy fakturę za prowizję (zysk osiągany za usługę pośrednictwa w doprowadzeniu do zawarcia umowy sprzedaży między faktycznym dostawcą a nabywcą towaru) w wysokości różnicy między kwotą zainkasowaną od klienta, a kwotą przekazaną rzeczywistemu dostawcy, po potrąceniu należnej prowizji. Podstawą opodatkowania VAT będzie – zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT – kwota należnej pośrednikowi prowizji.

W rozliczeniach VAT od świadczonych usług pośrednictwa należy pamiętać, że jest ono uzależnione od określenia miejsca ich świadczenia, zgodnie z ogólną zasadą z art. 28b ust. 1–3 ustawy o VAT. Miejscem świadczenia usług pośrednictwa jest miejsce, w którym przedsiębiorca będący usługobiorcą (krajowy lub zagraniczny) posiada siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu (por. interpretacje: Izby Skarbowej w Poznaniu z 25 czerwca 2015 r., ILPP1/4512-1-186/15-4/TK; Izby Skarbowej w Katowicach z 19 kwietnia 2016 r., IBPP1/4512-20/16/LSz; Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 marca 2017 r., 0461-ITPP2.4512.53.2017.1.AK).

W podatku dochodowym, przychodem podatkowym będzie wartość prowizji z  tytułu świadczenia usługi pośrednictwa handlowego w modelu dropshippingu. Za datę powstania przychodu z ww. tytułu należy uznać dzień wpływu środków pieniężnych na rachunek bankowy sprzedawcy-pośrednika (dzień uregulowania należności przez klienta), a nie dzień przekazania tych środków przez pośrednika (po uprzednim potrąceniu przez niego prowizji) na konto faktycznego dostawcy, ponieważ zdarzenie to ma miejsce zarówno przed wykonaniem usługi pośrednictwa, jak i wystawieniem dostawcy faktury z tego tytułu. Jednak w przypadku dokonania przez faktycznego dostawcę dostawy wysyłkowej towaru za zaliczeniem pocztowym, przychód podatkowy u pośrednika powstanie w dacie wykonania przez niego usługi pośrednictwa lub wystawienia na rzecz faktycznego dostawcy – przed wykonaniem ww. usługi, zgodnie z art. 106i ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT – faktury z tego tytułu (art. 14 ust. 1 i ust. 1c ustawy o PIT; art. 12 ust. 3 i ust. 3a ustawy o CIT) (por. interpretacje: Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 14 czerwca 2016 r., ITPB1/4511-291/16/JŁ; Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 kwietnia 2018 r., 0115-KDIT3.4011.96.2018.1.DB; Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 lipca 2017 r., 0111-KDIB1-1.4011.84.2017.1.BS).

Bez zakupu i sprzedaży towarów

W ujęciu bilansowym, sprzedawca-pośrednik w dropshippingu nie ewidencjonuje w swoich księgach rachunkowych obrotu towarowego (obrót taki wykazuje jedynie faktyczny dostawca). Pośrednik ujmuje w ewidencji księgowej wystawienie rzeczywistemu dostawcy faktury z tytułu prowizji za pośrednictwo handlowe, zapisem:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami"

Ma „Sprzedaż usług"

Ma „Rozrachunki publicznoprawne" (VAT)

oraz należną prowizję uregulowaną bezpośrednio przez faktycznego dostawcę na rzecz pośrednika lub potrąconą przez pośrednika od kwoty zainkasowanej przez niego od ostatecznego nabywcy w celu jej przekazania rzeczywistemu dostawcy:

Wn „Kasa" lub „Rachunki bankowe"

Ma „Rozrachunki z odbiorcami".

Wydanie towaru z magazynu i jego sprzedaż przez faktycznego dostawcę na rzecz ostatecznego odbiorcy ewidencjonuje się w księgach faktycznego dostawcy, tak jak zwykłą sprzedaż.

Z kolei zaliczkowa sprzedaż towarów w dropshippingu wymaga zaewidencjonowania w księgach rzeczywistego dostawcy następujących operacji: