Jak ewidencjonować zakup czy sprzedaż nowych pojazdów

Księgowe ujęcie zakupu czy sprzedaży nowych pojazdów w obrębie UE zależy od zaliczenia ich do bilansowej kategorii środków trwałych bądź towarów. Większym wyzwaniem są podatkowe rozliczenia.

Publikacja: 30.01.2019 05:20

Foto: Fotolia.com

Zgodnie z art. 2 pkt 10 ustawy o VAT, przez nowe środki transportu należy rozumieć przeznaczone do transportu osób lub towarów:

- pojazdy lądowe napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 cm3 lub o mocy większej niż 7,2 kW, jeżeli przejechały nie więcej niż 6 tys. km lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż sześć miesięcy,

- jednostki pływające o długości większej niż 7,5 m, jeżeli były używane nie dłużej, niż 100 godzin roboczych na wodzie lub od momentu ich dopuszczenia do użytku upłynęło nie więcej niż trzy miesiące,

- statki powietrzne o maksymalnej masie startowej większej niż 1,55 tony, jeżeli były używane nie dłużej, niż 40 godzin roboczych lub od momentu ich dopuszczenia do użytku upłynęło nie więcej niż trzy miesiące.

Czytaj też: Jak księgować operacje związane z firmowymi samochodami

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy

Nowe środki transportu mogą stanowić przedmiot wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT). W przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu, obowiązek podatkowy w VAT powstaje z chwilą otrzymania tych towarów, nie później jednak, niż z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej. Z kolei, do powstania obowiązku podatkowego w VAT w wewnątrzwspólnotowej dostawie nowych środków transportu mają zastosowanie zasady ogólne w zakresie powstania obowiązku podatkowego w WDT. Co do zasady, powstaje on w dacie wystawienia faktury przez podatnika VAT, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy (art. 20 ust. 1 i 4 ustawy o VAT). Wewnątrzwspólnotowe nabycie nowego środka transportu ma miejsce w Polsce (tj. na terytorium państwa członkowskiego, na którym ten środek transportu znajdzie się w momencie zakończenia jego transportu). Z kolei, wewnątrzwspólnotowa dostawa nowego środka transportu następuje w miejscu, w którym znajduje się on w momencie rozpoczęcia transportu do nabywcy.

Dodatkowe deklaracje

Jeżeli nabywca nowych środków transportu wywozi je bez użycia innego środka transportu (przewozowego), podatnik VAT – sprzedawca oprócz specyfikacji poszczególnych sztuk ładunku powinien posiadać dokument potwierdzający wywóz przez nabywcę nowego środka transportu z Polski do innego państwa UE (druk VAT-22), zawierający dane umożliwiające prawidłową identyfikację podatnika VAT dokonującego dostaw i nabywcy oraz nowego środka transportu, w szczególności:

- dane dotyczące podatnika VAT i nabywcy,

- dane pozwalające jednoznacznie zidentyfikować przedmiot dostawy jako nowy środek transportu,

- datę dostawy,

- podpisy podatnika VAT i nabywcy,

- oświadczenie nabywcy o wywozie nowego środka transportu poza terytorium Polski w terminie 14 dni od daty dostawy,

Uwaga! W razie przekroczenia tego terminu, na nabywcy nowego środka transportu będzie ciążył obowiązek dokonania w pierwszym dniu po upływie tego terminu zapłaty VAT od dokonanej na jego rzecz dostawy tego środka transportu. Kwota zapłaconego podatku podlega zwrotowi na wniosek nabywcy nowego środka transportu, w przypadku gdy nowy środek transportu zostanie wywieziony na terytorium państwa członkowskiego innego, niż Polska i tam zostanie zarejestrowany – o ile podlega obowiązkowi rejestracji – przy czym nabywca ma obowiązek udowodnić na podstawie posiadanych dokumentów wywóz tego środka transportu i jego zarejestrowanie (podatek zwraca urząd skarbowy, który pobrał ten podatek); pouczenie nabywcy o skutkach niewywiązania się z obowiązku wywozu nowego środka transportu poza terytorium Polski w ustalonym terminie.

Dokument wywozu powinien być wystawiany dla wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu dokonywanej na rzecz nabywcy, innego niż podatnik podatku od wartości dodanej zidentyfikowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innego, niż Polska oraz osoby prawnej niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innego, niż Polska, działających (zamieszkujących) w innym, niż Polska państwie członkowskim.

Naliczony i należny

W przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu, które mają zostać przez nabywcę zarejestrowane na terytorium Polski lub jeżeli nie podlegają one rejestracji, ale są użytkowane w Polsce, nabywcy (podatnicy VAT) są zobowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania VAT w terminie 14 dni od daty powstania obowiązku podatkowego na rachunek urzędu skarbowego. Ponadto, na podatnikach VAT będzie ciążył obowiązek przedłożenia naczelnikowi urzędu skarbowego informacji o nabywanych środkach transportu (na formularzu VAT-23). Do ww. informacji należy dołączyć kopię faktury, potwierdzającej nabycie środka transportu przez podatnika VAT (art. 103 ust. 4 w zw. z ust. 3 i ust. 5 ustawy o VAT). Trzeba przy tym pamiętać, że – zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. c i d oraz ust. 10b pkt 2 i pkt 3 w zw. z ust. 10 ustawy o VAT – VAT należny z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia nowego środka transportu stanowi jednocześnie VAT naliczony. Prawo do obniżenia VAT należnego o VAT naliczony powstanie – po spełnieniu określonych warunków – w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytego przez podatnika VAT nowego środka transportu powstał obowiązek podatkowy.

Przykład

Jednostka będąca podatnikiem VAT nabyła nowy jacht w Niemczech z przeznaczeniem do wykorzystania w Polsce. Dokonała jego rejestracji na terytorium Polski. Będzie na niej – jako nabywcy nowego środka transportu w ramach WNT – ciążył obowiązek rozliczenia w odpowiednim terminie VAT od ww. transakcji, tj. jego wpłaty do urzędu skarbowego (z możliwością skompensowania – po spełnieniu ustawowych warunków – VAT należnego o VAT naliczony) oraz wykazania nabycia jachtu w informacji podatkowej VAT-23 i w odpowiedniej deklaracji, w zależności od stosowanego okresu rozliczeniowego (VAT-7, VAT-7K).

Gdy nabywca nowych środków transportu przed zarejestrowaniem nowego środka transportu na terytorium państwa członkowskiego innym, niż Polska dokona dostawy tego środka transportu na terytorium Polski, od czynności tej VAT powinien naliczyć i rozliczyć nabywca środka transportu, który rejestruje ten środek transportu w Polsce.

Przykład

Firma A nabyła nowy samochód osobowy. Nie wywiozła go jednak w odpowiednim terminie z Polski, lecz sprzedała na terytorium Polski na rzecz podmiotu B (dostawa krajowa). Na podmiocie B, który dokona rejestracji ww. pojazdu w Polsce, będzie ciążył obowiązek rozliczenia VAT należnego od tej transakcji (art. 42 ust. 10 w zw. z ust. 5 pkt 5 ustawy o VAT).

Okazjonalne transakcje

Generalnie, rozliczenie wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu następuje za pośrednictwem deklaracji: VAT-7, VAT-7K lub VAT-8. Gdy podatnicy VAT oraz podmioty niebędące podatnikami VAT, niemające obowiązku składania deklaracji podatkowej (na drukach: VAT-7, VAT-7K lub VAT-8; np. osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, podatnicy VAT zwolnieni, którzy nie przekroczyli w trakcie roku podatkowego progu 50 tys. zł całkowitej wartości WNT lub nie skorzystali z opcji opodatkowania WNT na podstawie art. 10 ust. 6 ustawy o VAT) dokonują jedynie wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu, deklarację podatkową w zakresie nabywanych nowych środków transportu (na formularzu VAT-10) składa się w terminie 14 dni od daty powstania obowiązku podatkowego z tego tytułu. Z kolei, podmioty dokonujące okazjonalnie wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu powinny złożyć w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe (na formularzu VAT-11) w terminie do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Uwaga na wyjątek

Gdy przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia są nowe środki transportu, wówczas na nabywcy – bez względu na jego status podatkowy (np. brak prowadzenia działalności gospodarczej, korzystanie ze zwolnienia od VAT) oraz wartość WNT w ciągu danego roku podatkowego lub w poprzednim roku – będzie ciążył obowiązek rozliczenia WNT. Z tym, że w przypadku, gdy wartość WNT w przypadku podatników zwolnionych nie przekracza limitu 50 tys. zł, wówczas należy rozliczyć się na formularzu VAT-10 (art. 10 ust. 1 pkt 2 lit.c, ust. 2 i ust. 3 pkt 1 w zw. z art. 99 ust. 10 ustawy o VAT).

Zgodnie z art. 2 pkt 10 ustawy o VAT, przez nowe środki transportu należy rozumieć przeznaczone do transportu osób lub towarów:

- pojazdy lądowe napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 cm3 lub o mocy większej niż 7,2 kW, jeżeli przejechały nie więcej niż 6 tys. km lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż sześć miesięcy,

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów