W listopadzie 2017 r. spółka wpłaciła zaliczkę na poczet zakupu nowej maszyny. Do dnia bilansowego (tj. 31 grudnia 2017 r.) nie otrzymała zamówionej maszyny oraz faktury wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru. Jak wycenić zaliczkę wpłaconą w walucie obcej na dzień jej wpłaty? Jak powinno się ująć to zdarzenie w księgach rachunkowych i jakie ma ono skutki podatkowe? – pyta czytelnik ?
Wpłacona na zakup środka trwałego zaliczka nie stanowi kosztów dla celów bilansowych. Wydatki na nabycie nowych środków trwałych ujmuje są w rozrachunkach i odnosi w ciężar kosztów poprzez odpisy amortyzacyjne naliczane od ich wartości początkowej.
Ujęcie w księgach i prezentacja
Zaliczki na środki trwałe w budowie wykazywane są przez jednostki, które przekazały środki pieniężne na poczet dostaw związanych z budową, zakupem lub ulepszeniem środków trwałych wówczas, gdy do dnia bilansowego nie nastąpiła dostawa, na poczet której została wpłacona zaliczka. W rozpatrywanym przypadku zaliczka dotycząca wewnątrzwspólnotowego nabycia powinna zostać wykazana w bilansie w pozycji A.II.3 „Zaliczki na środki trwałe w budowie" (w przypadku sporządzania sprawozdania finansowego zgodnie z załącznikiem nr 1 do ustawy o rachunkowości) w wartości nominalnej (tj. rzeczywiście wpłaconej).
Jak rozliczyć VAT
Zgodnie z art. 20 ust. 5 ustawy o VAT obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia. Rozpoznanie obowiązku podatkowego na dzień wpłaty zaliczki, czy też dzień otrzymania faktury zaliczkowej, byłoby niepoprawne. W interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 14 maja 2015 r. (IPPP3/4512-166/15-2/JF) czytamy przykładowo, że „(...) jeśli przed wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów spółka wpłaciła zaliczkę za zakupioną maszynę oraz wystawiono fakturę dokumentującą wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów na całą kwotę kontraktu, a dostawa będzie miała miejsce po kilku miesiącach od wystawienia faktury, obowiązek podatkowy nie powstaje w momencie wystawienia przez dostawcę faktury na całą kwotę kontraktu, ale powstaje – zgodnie z przepisem art. 20 ust. 5 ustawy, tj. 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym będzie miała miejsce dostawa zakupionej maszyny będącej przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia przez spółkę. Rozpoznanie obowiązku z chwilą wystawienia faktury dokumentującej wewnątrzwspólnotowe nabycie na kilka miesięcy przed samą dostawą byłoby niezgodne z art. 20 ust. 5 ustawy i nie znajduje podstawy prawnej w obowiązujących przepisach".
Wpłatę zaliczki na zakup maszyny można zaewidencjonować w księgach 2017 r. następujący sposób: