Koszty podatkowe: jak księgować zaliczkę na środek trwały

Przedpłata na składniki majątku trwałego, z wyjątkiem budynków, budowli i samochodów, może być od niedawna kosztem podatkowym. Jednak w ujęciu rachunkowym nie ma wpływu na wynik i należy ją wykazywać w rozrachunkach.

Publikacja: 17.01.2018 04:30

Koszty podatkowe: jak księgować zaliczkę na środek trwały

Foto: 123RF

W listopadzie 2017 r. spółka wpłaciła zaliczkę na poczet zakupu nowej maszyny. Do dnia bilansowego (tj. 31 grudnia 2017 r.) nie otrzymała zamówionej maszyny oraz faktury wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru. Jak wycenić zaliczkę wpłaconą w walucie obcej na dzień jej wpłaty? Jak powinno się ująć to zdarzenie w księgach rachunkowych i jakie ma ono skutki podatkowe? – pyta czytelnik ?

Wpłacona na zakup środka trwałego zaliczka nie stanowi kosztów dla celów bilansowych. Wydatki na nabycie nowych środków trwałych ujmuje są w rozrachunkach i odnosi w ciężar kosztów poprzez odpisy amortyzacyjne naliczane od ich wartości początkowej.

Ujęcie w księgach i prezentacja

Zaliczki na środki trwałe w budowie wykazywane są przez jednostki, które przekazały środki pieniężne na poczet dostaw związanych z budową, zakupem lub ulepszeniem środków trwałych wówczas, gdy do dnia bilansowego nie nastąpiła dostawa, na poczet której została wpłacona zaliczka. W rozpatrywanym przypadku zaliczka dotycząca wewnątrzwspólnotowego nabycia powinna zostać wykazana w bilansie w pozycji A.II.3 „Zaliczki na środki trwałe w budowie" (w przypadku sporządzania sprawozdania finansowego zgodnie z załącznikiem nr 1 do ustawy o rachunkowości) w wartości nominalnej (tj. rzeczywiście wpłaconej).

Jak rozliczyć VAT

Zgodnie z art. 20 ust. 5 ustawy o VAT obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia. Rozpoznanie obowiązku podatkowego na dzień wpłaty zaliczki, czy też dzień otrzymania faktury zaliczkowej, byłoby niepoprawne. W interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 14 maja 2015 r. (IPPP3/4512-166/15-2/JF) czytamy przykładowo, że „(...) jeśli przed wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów spółka wpłaciła zaliczkę za zakupioną maszynę oraz wystawiono fakturę dokumentującą wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów na całą kwotę kontraktu, a dostawa będzie miała miejsce po kilku miesiącach od wystawienia faktury, obowiązek podatkowy nie powstaje w momencie wystawienia przez dostawcę faktury na całą kwotę kontraktu, ale powstaje – zgodnie z przepisem art. 20 ust. 5 ustawy, tj. 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym będzie miała miejsce dostawa zakupionej maszyny będącej przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia przez spółkę. Rozpoznanie obowiązku z chwilą wystawienia faktury dokumentującej wewnątrzwspólnotowe nabycie na kilka miesięcy przed samą dostawą byłoby niezgodne z art. 20 ust. 5 ustawy i nie znajduje podstawy prawnej w obowiązujących przepisach".

Wpłatę zaliczki na zakup maszyny można zaewidencjonować w księgach 2017 r. następujący sposób:

Wn „Pozostałe rozrachunki"

Ma „Rachunek bankowy"

Po dostawie środka trwałego i otrzymaniu faktury końcowej należy jego zakup rozliczyć i przyjąć środek trwały do ewidencji księgowej – przy założeniu, że spełnia on wszystkie wymagania ustalone dla środków trwałych w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości. Załóżmy, że nastąpiło to w 2018 r.

Ewidencja w księgach rachunkowych roku 2018 otrzymanej dostawy zamówionej maszyny (maszyna nie wymaga montażu) może przebiegać następująco:

Wn „Środki trwałe"

Ma „Rozliczenie zakupu"

Fakturę dokumentującą wewnątrzwspólnotowe nabycie maszyny można z kolei ująć:

Wn „Rozliczenie zakupu"

Ma „Pozostałe rozrachunki"

Wpłata...

Stosownie do zapisów art. 30 ust. 2 ustawy o rachunkowości wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych po jednym z następujących kursów:

a) faktycznie zastosowanym w dniu operacji, wynikającym z jej charakteru – w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań,

b) średnim ogłoszonym dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego ten dzień – w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w pkt a), a także w przypadku pozostałych operacji.

Wyceny na dzień wpłaty zaliczki spółka może dokonać w dwojaki sposób, co jest uzależnione od posiadania przez jednostkę rachunku walutowego:

- spółka może zastosować kurs średni NBP z dnia poprzedzającego dzień zapłaty lub kurs historyczny – jeśli zaliczkę w walucie wypłaciła rachunku prowadzonego w walucie obcej;

- spółka może przyjąć kurs faktycznie zastosowany (tj. kurs sprzedaży banku) – jeśli nie posiada rachunków w walutach obcych.

... i wycena bilansowa

W przypadku zapłaty przez spółkę zaliczki na środek trwały, którego dostawa ma zostać zrealizowana dopiero w kolejnym roku, należy wycenić tę zaliczkę na dzień bilansowy po kursie średnim NBP obowiązującym na ten dzień. Zgodnie bowiem z art. 30 ust 1 ustawy o rachunkowości wartości składników aktywów i pasywów wyrażone w walucie obcej wycenia się na dzień bilansowy po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez NBP.

W wyniku wyceny powstają różnice kursowe, których wartość będzie miała wpływ na cenę nabycia środka trwałego. Różnice te ujmuje się w księgach odpowiednio zapisami:

A) różnicę kursową dodatnią:

B) różnicę kursową ujemną:

Stosowanie krajowych standardów rachunkowości przy ustalaniu zasad rachunkowości przez jednostki nie jest obowiązkowe. Jednak w sytuacji, gdy jednostki zawrą w swojej polityce rachunkowości zapis o ich stosowaniu, to w odniesieniu do środków trwałych, uwzględniając w tym zapłacone zaliczki na ich zakup, powinny zastosować się do rozwiązań zawartych w KSR 11 „Środki trwałe". Z treści par. 6.18 KSR nr 11 wynika, że nie dokonuje się ponownej wyceny zaliczek, ani na dzień bilansowy, ani na dzień przyjęcia dostawy. Zaliczki zapłacone na poczet zakupu środka trwałego , które wyrażone są w walucie obcej,przeliczane są na złotówki tylko w momencie ich zapłaty.

Zmiany w podatkowych, nowe możliwości

W sierpniu 2017 r. znowelizowano ustawy o podatkach dochodowych. Nowością dla jednostek jest możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zaliczek na poczet nabycia fabrycznie nowych środków trwałych z grup 3–6 oraz 8 Klasyfikacji Środków Trwałych o wartości co najmniej 10 000 zł. Kwota wydatkowana na zakup środka trwałego, także w postaci zaliczki, możliwa do odliczenia jest limitowana, i wynosi maksymalnie 100 000 zł w roku podatkowym. Nową regulacją powiązaną ściśle z zaliczkami na poczet zakupu środków trwałych jest też prawo do dokonania przez podatnika jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w roku podatkowym na wartość do 100 000 zł. Dotyczy to również tylko fabrycznie nowych środków trwałych.

Uwaga! Podatnik, który uprzednio zaliczył do kosztów uzyskania przychodów zaliczkę na nabycie środka trwałego, powinien pomniejszyć limit jednorazowej amortyzacji o kwotę tej zaliczki. Ponadto podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych dokonujący jednorazowych odpisów powinni pamiętać o utworzeniu ewentualnej rezerwy na podatek odroczony. ?

Autorka jest starszym konsultantem w Grupie UHY ECA

W listopadzie 2017 r. spółka wpłaciła zaliczkę na poczet zakupu nowej maszyny. Do dnia bilansowego (tj. 31 grudnia 2017 r.) nie otrzymała zamówionej maszyny oraz faktury wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru. Jak wycenić zaliczkę wpłaconą w walucie obcej na dzień jej wpłaty? Jak powinno się ująć to zdarzenie w księgach rachunkowych i jakie ma ono skutki podatkowe? – pyta czytelnik ?

Wpłacona na zakup środka trwałego zaliczka nie stanowi kosztów dla celów bilansowych. Wydatki na nabycie nowych środków trwałych ujmuje są w rozrachunkach i odnosi w ciężar kosztów poprzez odpisy amortyzacyjne naliczane od ich wartości początkowej.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe