Jak zaksięgować sprzedaż wyposażenia i środków trwałych

- Prowadzę sklep z częściami samochodowymi. Nie jestem podatnikiem VAT. Sąsiad – osoba fizyczna – zamierza ode mnie odkupić używany w działalności gospodarczej metalowy regał magazynowy o wartości 1700 zł. Regał ujęty był w ewidencji wyposażenia. Jak zaksięgować i udokumentować taką operację? – pyta czytelnik.

Handel częściami samochodowymi na rzecz osób fizycznych związany jest z obowiązkiem ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej. Podatnik z całą pewnością taką kasę posiada. Według art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Każda sprzedaż na rzecz osoby fizycznej powinna być wykonywana z użyciem kasy fiskalnej, z pewnymi wyjątkami, które jednak w tym przypadku nie znajdują zastosowania. Przedsiębiorca ma obowiązek wydać sąsiadowi paragon z kasy fiskalnej. Stanowi o tym § 3 ust. 1 oraz § 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia ministra finansów z 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących (DzU poz. 363). Powołane regulacje stanowią, że podatnicy prowadzą ewidencję każdej sprzedaży, w tym sprzedaży zwolnionej, wyłącznie przy użyciu kas. Podatnicy, prowadząc ewidencję wydają nabywcy, bez jego żądania, paragon fiskalny.

Nowa kategoria

Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 6 ww. rozporządzenia paragon fiskalny powinien zawierać nazwę towaru pozwalającą na jednoznaczną jego identyfikację. Jeżeli do tej pory podatnik nie wykonał podobnej sprzedaży, to oznacza to, że przed wykonaniem transakcji powinien wprowadzić do pamięci kasy nazwę sprzedawanego wyposażenia. Do pamięci kasy może wprowadzić towar pod nazwą: „używany regał magazynowy".

Po zakończonej sprzedaży za dany dzień – tak jak zwykle – należy sporządzić raport dobowy. Raport może być wykonany także następnego dnia, ale nie później niż przed pierwszą sprzedażą w dniu następnym. Natomiast, po zakończeniu sprzedaży za dany miesiąc, należy sporządzić raport fiskalny okresowy (miesięczny) w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po danym miesiącu.

Miesięczny lub dobowy

Raport fiskalny dobowy bądź miesięczny są podstawą do zaksięgowania sprzedaży w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. To, który dokument będzie księgowany, zależy od podatnika. Ustawodawca dopuszcza dwa rozwiązania. Przepisy § 20 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (tekst jedn. DzU z 2014 poz.1037 ze zm.) stanowią, że podatnicy, którzy ewidencjonują obrót przy zastosowaniu kas rejestrujących, dokonują zapisów w księdze na podstawie danych wynikających z raportów dobowych. Podatnicy mogą także dokonywać zapisów w księdze na podstawie danych wynikających z raportów miesięcznych.

W innej kolumnie...

Należy zwrócić uwagę na to, że w raporcie – czy to dobowym, czy miesięcznym – sprzedaż wyposażenia nie będzie nigdzie wyodrębniona. Wartość sprzedaży będzie ukryta w sumie sprzedaży w danym miesiącu. Należy ją wyodrębnić z raportu w celu zaewidencjonowania w kolumnie 8 podatkowej księgi. Do kolumny 7 przedsiębiorca powinien przenieść z raportu sprzedaż części samochodowych (towarów handlowych), natomiast w kolumnie 8 należy ująć wartość sprzedanego wyposażenia.

Nie ma precyzyjnych unormowań jak ująć zapis w księdze w opisanych okolicznościach.

...jednym zapisem

Księgowanie można wykonać jednym zapisem – w jednym wierszu księgi wykazując w kolumnie 7 sprzedaż towarów, a w kolumnie 8 sprzedaż wyposażenia. Suma sprzedaży zostanie wykazana w kolumnie 9 „Razem przychód". Podstawą do zaksięgowania będzie jeden raport, odpowiednio: dobowy lub miesięczny. W kolumnie 3 „Numer dowodu księgowego" należy wpisać numer raportu.

Jeżeli sąsiad nie zażądał wystawienia faktury, poza paragonem sprzedaży czytelnik nie musi wystawiać żadnego innego dokumentu.

Sprzedane wyposażenie należy wykreślić z ewidencji wyposażenia. W ewidencji trzeba podać datę likwidacji (w tym również datę sprzedaży) oraz przyczynę likwidacji wyposażenia. Wymaga tego § 4 ust. 3 rozporządzenia w sprawie prowadzenia pkpir. W przypadku czytelnika w przyczynie likwidacji należy wpisać „sprzedaż wyposażenia".

- Prowadzę stację kontroli pojazdów. Jestem podatnikiem VAT. Ewidencję księgową prowadzę w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. W działalności gospodarczej wykorzystuję podnośnik o wartości kilku tysięcy złotych, który kupiłem jeszcze przed rozpoczęciem działalności i nigdy nie został wprowadzony do majątku firmy – ani do ewidencji wyposażenia, ani do ewidencji środków trwałych. Czy sprzedaż podnośnika powinienem rozliczyć jako przychód z działalności gospodarczej? – pyta czytelnik.

Opodatkowaniu w prowadzonej działalności gospodarczej podlegają przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych – wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą. Warunkiem rozpoznania przychodu jest to, żeby określony składnik majątku był wykorzystywany w firmie. Przy czym nie chodzi tu tylko o obecnie używane składniki majątku, ale także o sprzęt, maszyny, itp., które kiedykolwiek były używane w firmie.

Ważny stan faktyczny

Dla rozpoznania przychodu bez znaczenia jest to, czy dana ruchomość była ujęta w ewidencji środków trwałych czy nie. Okoliczność ta jest istotna jedynie z punktu widzenia możliwości księgowania odpisów amortyzacyjnych. Także termin nabycia nie ma znaczenia. Ważne jest czy – obiektywnie rzecz biorąc – podnośnik miał cechy środka trwałego. W opisanych okolicznościach warunki te są spełnione: podnośnik jest własnością podatnika, był wykorzystywany na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością dłużej niż rok, jego wartość wynosi kilka tysięcy złotych.

Faktura lub paragon

Sprzedaż należy udokumentować fakturą bądź paragonem – w zależności od tego, kto jest nabywcą towaru. Ponieważ przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT, konieczne będzie rozliczenie należnego VAT, mimo że przy nabyciu podnośnika prawo do odliczenia podatku naliczonego nie zostało zrealizowane. Od stycznia 2014 r. nie obowiązuje już w VAT zwolnienie od opodatkowania towarów używanych (ruchomości), których okres używania przez podatnika wynosił co najmniej pół roku.

Kwotę netto uzyskaną ze sprzedaży podnośnika należy ująć w podatkowej księdze jako „Pozostałe przychody". Należny VAT należy wykazać w rejestrach VAT sprzedaży, a następnie przenieść do deklaracji VAT-7.

- Rozliczam się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Prowadzę firmę remontowo-budowlaną. Chcę sprzedać używaną w działalności przyczepę samochodową lekką, która była ujęta w ewidencji wyposażenia. Wartość przyczepki w momencie jej zakupu wynosiła 2300 zł. Czy kwota uzyskana ze sprzedaży będzie opodatkowana ryczałtem? – pyta czytelnik.

Przychód uzyskany ze sprzedaży wyposażenia będzie podlegał opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zasady opodatkowania ryczałtem reguluje ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 2180 ze zm; dalej: ustawa). Według art. 6 ust. 1 ustawy opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Stawka 3 proc.

Przychód uzyskany ze sprzedaży będzie opodatkowany podatkiem w wysokości 3 proc. Tak wynika z art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. f ustawy. Przepis wskazuje, że ryczałt w stawce 3 proc. ma zastosowanie do przychodu z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat. Regulację tę stosuje się do:

- środków trwałych podlegających ujęciu w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

- składników majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o PIT (o wartości do 3500 zł), z wyłączeniem składników, których wartość początkowa nie przekracza 1500 zł,

- składników majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych.

W opisanej sprawie przedmiotem sprzedaży jest wyposażenie o wartości powyżej 1500 zł. Oznacza to konieczność opodatkowania uzyskanego przychodu.