Związki Jareda Kushnera z Polską

Dziadkowie zięcia Trumpa byli obywatelami II RP, a teraz ich potomkowie budują memoriał w Nowogródku.

Aktualizacja: 16.08.2017 06:16 Publikacja: 15.08.2017 19:21

Jared Kushner ma trójkę dzieci, które w przyszłości również mogą odwiedzić Nowogródek.

Jared Kushner ma trójkę dzieci, które w przyszłości również mogą odwiedzić Nowogródek.

Foto: AFP

Pod koniec lipca zięć i starszy doradca amerykańskiego prezydenta Jared Kushner opowiedział o swoich kontaktach z Rosjanami w czasie kampanii wyborczej Donalda Trumpa. Kreml na wszelkie sposoby chciał zaprzyjaźnić się z młodym miliarderem. Najciekawszy pomysł miał szef państwowego „Wnieszekonombanku" Siergiej Gorkow, który zięciowi Trumpa przywiózł prezent. Nie była to jednak rosyjska matrioszka, tylko pamiątka z Nowogródka i woreczek ziemi stamtąd. Absolwent szkoły rosyjskiego kontrwywiadu wiedział, co podarować jednemu z najbardziej wpływowych ludzi na świecie.

Kushnerowie w Polsce

Z rodzimych okolic Mickiewicza pochodzą dziadkowie ze strony ojca Jareda. Jego babcia Rae urodziła się w Nowogródku w 1923 roku w rodzinie krawca Seidela Kushnera. – Seidel miał zakład krawiecki i szył przeważnie czapki i płaszcze. Na rynku znajdowały się dwa jego sklepy, w których sprzedawał swoje wyroby – opowiada „Rzeczpospolitej" Marina Jaroszuk, dyrektor nowogródzkiego Muzeum Oporu Żydowskiego. – Dwadzieścia kilometrów od Nowogródka, w Koreliczach urodził się dziadek Jareda – Józef Bierkowicz. Dopiero po ślubie w 1945 przyjął nazwisko żony – Kushner – dodaje Jaroszuk.

Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Nowogródka we wrześniu 1939 roku rodzina Kushnerów straciła zakład krawiecki, sklepy i dom. Gdy dwa lata później dotarli tam Niemcy, Kushnerowie i Bierkowiczowie trafili do nowogrodzkiego getta. Dziadkowi Jareda udało się stamtąd uciec wcześniej niż babci. Rae Kushner wraz z ojcem znalazła się wśród 250 osób, które z getta wydostawały się przez specjalnie wykopany pod ziemią 200-metrowy tunel. Swojego przyszłego męża Rae poznała dopiero po ucieczce z getta, gdy trafiła do oddziału partyzanckiego braci Bielskich w Puszczy Nalibockiej.

Po zakończeniu wojny w 1945 Związek Radziecki zaczął falę „dobrowolnego" wysiedlenia Polaków z terenów zajętych jeszcze we wrześniu 1939 roku. Wśród setek tysięcy polskich obywateli, na zawsze opuszczających Kresy Wschodnie znaleźli się również dziadkowie zięcia obecnego prezydenta USA. – Posiadali paszporty II Rzeczypospolitej. Na podstawie tych dokumentów wyjechali z Nowogródka, najpierw do Polski, a następnie na zachód Europy. A w 1949 roku udali się do USA – mówi Jaroszuk.

W Stanach nowogródzki krawiec Siedel Kushner zaczął wszystko od nowa. – Wszedł w branżę budowlaną, założył biznes, który później przyjął Joseph, a następnie Charles i synowie tego ostatniego, w tym Jared – dodaje.

Ojciec Jareda, amerykański deweloper Charles, odwiedził wraz z żoną Nowogródek w czerwcu ubiegłego roku.

Powrót do Nowogródka

– To była już chyba jego piąta wizyta na Białorusi. W 1989 roku, jeszcze za czasów ZSRR, przyjechał wraz z mamą, która pokazała mu wszystkie miejsca związane z ich rodziną. Od tamtej pory przyjeżdża tu i przywozi swoich wnuków z okazji „bar micwy" (uroczystość z okazji pełnoletności, którą w judaizmie chłopiec osiąga w wieku 13 lat, a dziewczynka w wieku 12 lat – red.) – mówi „Rzeczpospolitej" Tamara Wierszicka, twórczyni nowogrodzkiego Muzeum Oporu Żydowskiego, która od lat towarzyszy rodzinie Kushnera podczas wizyt na Białorusi. – W ubiegłym roku Charles przywiózł wnuków jednej ze swoich córek. Mówił, że chce tu przywieźć wszystkich 13 swoich wnuków, gdy osiągną pełnoletność. Trzech wnuków już było, przyjeżdżał również jego syn Joshua, ale Jareda na razie tu nie było. Niewykluczone, że do tego dojdzie, ale w obecnej sytuacji to już nie będzie takie proste – konkluduje. Jak twierdzi, rodzina Kusherów finansuje obecnie w Nowogródku budowę memoriału upamiętniającego ucieczkę z getta. W miejscu, gdzie niegdyś znajdowało się wyjście z tunelu, powstaje trzymetrowej wysokości mur o długości 15 metrów. Pojawi się na nim 250 nazwisk uciekinierów z getta. Jedna trzecia z nich zginęła, w 1943 roku naziści zamordowali starszą siostrę Rae i jej matkę. Kamień wmurowany w ścianie przy nazwisku będzie oznaczał, że ten człowiek nie przeżył. Z kolei osoby, którym udało się uciec, będą oznaczone otworami w murze, przez które będą przedostawały się promienie słońca. – Uroczyste otwarcie memoriału Muzeum Oporu Żydowskiego planuje już w przyszłym roku. Na pewno Charles będzie chciał uczestniczyć w tak ważnym dla ich rodziny wydarzeniu, ale nie wiadomo, kogo zabierze ze sobą – twierdzi Wierszicka.

Wymazana historia

Pod koniec lat 80. w wywiadzie dla United States Holocaust Memorial Museum młodsza siostra Rae Kushner Lisa Reibel wspominała „wspaniałą, dużą społeczność żydowską polskiego Nowogródka oraz piękną synagogę". Opowiadała o polskiej szkole, do której chodziła, okupacji rosyjskiej w 1939 i o tym, że mówi po polsku, hebrajsku i rosyjsku.

Po Nowogródku z czasów II RP nie pozostało śladu, nie licząc kilku domów na rynku miasta, którym udało się przetrwać wojnę i które dzisiaj nazywają „żydowskimi domami". – Wtedy 63 proc. z 10 tys. mieszkańców miasta było Żydami. Dzisiaj w całej okolicy jest ich zaledwie kilku. Synagoga przetrwała wojnę, ale nie przeżyła ZSRR. Radzieccy saperzy z Leningradu wysadzili ją w 1964 roku – opowiada Wierszicka. – Wszystko, co dzisiaj w Nowogródku przypomina o Żydach, zostało stworzone ze środków z zagranicy. Rządzący tym się nie zajmują, a gdy przyjeżdżał Charles, nikt z białoruskich władz nie zwrócił na niego uwagi – dodaje.

Pod koniec lipca zięć i starszy doradca amerykańskiego prezydenta Jared Kushner opowiedział o swoich kontaktach z Rosjanami w czasie kampanii wyborczej Donalda Trumpa. Kreml na wszelkie sposoby chciał zaprzyjaźnić się z młodym miliarderem. Najciekawszy pomysł miał szef państwowego „Wnieszekonombanku" Siergiej Gorkow, który zięciowi Trumpa przywiózł prezent. Nie była to jednak rosyjska matrioszka, tylko pamiątka z Nowogródka i woreczek ziemi stamtąd. Absolwent szkoły rosyjskiego kontrwywiadu wiedział, co podarować jednemu z najbardziej wpływowych ludzi na świecie.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 765
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 764
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 763
Świat
Pobór do wojska wraca do Europy. Ochotników jest zbyt mało, by zatrzymać Rosję
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 762