Palenie flagi Unii Europejskiej to nie przestępstwo

Palenie czy niszczenie symbolu Wspólnoty Europejskiej może oburzać, ale nie stanowi przestępstwa.

Aktualizacja: 14.11.2018 11:14 Publikacja: 13.11.2018 17:20

Palenie flagi Unii Europejskiej to nie przestępstwo

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Flaga Unii Europejskiej nie ma takiego statusu jak polska czy innego państwa, nie jest chroniona kodeksem karnym. Była to świadoma decyzja prawodawcy polskiego, a poniekąd także unijnego.

Czytaj także: Jak powiesić flagę biało-czerwoną i prezentować barwy narodowe

Mają rację ci, którzy mówią – jak np. wicepremier Piotr Gliński – że spalenie flagi Unii podczas marszu z okazji 100. rocznicy odzyskania niepodległości mogło godzić w wartości innych ludzi. Sprawcy czy sprawców spalenia unijnej flagi nie można jednak ścigać za sam fakt jej znieważenia.

Kodeks milczy

Kodeks karny (art. 137) owszem, przewiduje karę, nawet do roku więzienia dla osoby, która publicznie znieważa, niszczy lub usuwa godło, sztandar, chorągiew, flagę lub inny znak państwowy. Tej samej karze podlega, kto na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dopuszcza się takiego czynu w stosunku do flagi lub innych znaków „państwa obcego" wystawionych publicznie przez jego przedstawicielstwo lub polski urząd. Nie ma jednak w tym przepisie mowy o organizacjach międzynarodowych, nawet tak ważnych dla Polski jak Unia Europejska.

I nie jest to przeoczenie ani luka prawna, tylko świadomy wybór polskiego ustawodawcy.

Tu ciekawostka: przeciw wprowadzeniu tzw. penalizacji za niszczenie, znieważenie flagi unijnej był rząd Donalda Tuska. Za takim stanowiskiem stoją głębsze racje prawne, a zwłaszcza polityczne: Unia Europejska nie jest państwem.

Próby penalizacji

W 2014 r. grupa posłów złożyła w Sejmie projekt nowelizacji kodeksu karnego, przewidujący kary za znieważenie lub niszczenie flagi Unii Europejskiej (druk nr 2534), ale ówczesny rząd Donalda Tuska był przeciwny wprowadzeniu penalizacji takich czynów. Stanowisko swoje uzasadniał tym, że nie ma wiążących regulacji prawnych określających symbole Unii, przypominał, że owszem, regulacje takie znajdowały się w projekcie traktatu konstytucyjnego (art. I-8), ten jednak nie wszedł w życie.

W traktacie lizbońskim nie przewidziano takich postanowień, żeby nie powstały obawy, że Unia może być traktowana jako państwo. Jedynym odniesieniem do unijnej symboliki jest deklaracja nr 52 do aktu końcowego konferencji zakończonej przyjęciem traktatu z Lizbony, która określiła wygląd flagi Unii i wskazała, że wyraża ona poczucie wspólnoty obywateli UE.

W stanowisku podpisanym przez premiera Tuska zaznaczono jednak, że owa deklaracja nie ma mocy wiążącej i należy pamiętać, że ustanawiana ochrona musi być proporcjonalna do wagi chronionych praw i wolności.

Od wiosny tego roku podpisy pod podobnym do złożonego w 2014 r. w Sejmie projektem zbierali działacze KOD, ale teraz ich akcja przycichła, a projektu jeszcze nie złożyli. Co pewien czas wybuchają spory z powodu obraźliwych dla flagi unijnej gestów czy wypowiedzi. Cztery lata temu np. sejmowa Komisja Etyki ukarała „zwróceniem uwagi" posłankę PiS Krystynę Pawłowicz za nazwanie flagi UE „szmatą". Posłanka powiedziała teraz „Rzeczpospolitej", że decyzja ta była swego rodzaju szykaną politycznych przeciwników. Były też sprawy o spalenie flagi UE, tyle że nie za zniszczenie symbolu Unii, ale za stwarzanie zagrożenia w miejscu publicznym.

Prawo karne oraz wykroczeń cechuje rygoryzm i nie może być mowy o odnoszeniu jego przepisów w rodzaju potraktowania Unii jak quasi-państwa, a w konsekwencji jej flagi jako państwowej.

– W obowiązującym stanie prawnym nie ma przepisu pozwalającego na ściganie za zniszczenie flagi Unii Europejskiej – mówi „Rz" adwokat Radosław Baszuk. – Niezależnie od tego uważam, że nie powinno być karnej ochrony jakichkolwiek flag, ponieważ uznaję prawo każdego do symbolicznych wypowiedzi.

Ochronę prawną polskiej flagi, godła i hymnu przewiduje jednak nasza konstytucja, chociaż nie mówi wyraźnie o karaniu. To natomiast przewiduje kodeks karny. ©?

Flaga Unii Europejskiej nie ma takiego statusu jak polska czy innego państwa, nie jest chroniona kodeksem karnym. Była to świadoma decyzja prawodawcy polskiego, a poniekąd także unijnego.

Czytaj także: Jak powiesić flagę biało-czerwoną i prezentować barwy narodowe

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego