Sponsoring sportowy sposobem na promocję gminy

Treść umowy sponsoringu należy tak ukształtować, by uwzględnić interesy obu stron: samorządu, który otrzymuje narzędzie promocji i klubu lub zawodnika uzyskujących wsparcie.

Aktualizacja: 06.09.2016 07:26 Publikacja: 06.09.2016 03:00

Foto: 123RF

Sponsoring sportowy najczęściej kojarzy się z sektorem prywatnym. Globalne marki reklamują się za pośrednictwem znanych klubów sportowych i sportowców osiągających najlepsze wyniki, a także wydarzeń sportowych o dużym zasięgu. Sport stał się skutecznym kanałem komunikacji między producentem towaru a potencjalnymi klientami. Może być również efektywnym sposobem promocji miast i gmin. Jednostki samorządu terytorialnego często w sposób naturalny związane są ze sportem jako podmioty wpierające lokalne kluby oraz wydarzenia sportowe. To zaangażowanie gmin i miast w sport może być w stosunkowo łatwy sposób wykorzystane w celu promowania jednostek samorządu terytorialnego, budowania ich rozpoznawalności a także wyróżniającego wizerunku społeczności lokalnej. W tym celu konieczne jest zawieranie tzw. umów sponsorskich, w których obie strony są beneficjentami przedsięwzięcia. Gmina – sponsor pozyskuje efektywne narzędzie promocji, a sponsorowany klub lub zawodnik potrzebne wsparcie finansowe.

Zadanie własne

Przepisy wprost przewidują zaangażowanie jednostek samorządu terytorialnego w organizację i promowanie sportu oraz zasady finansowania tej działalności. Art. 27 ustawy z 25 czerwca 2010 r. o sporcie stanowi, że tworzenie warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu stanowi zadanie własne jednostek samorządu terytorialnego, a także, iż organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może określić, w drodze uchwały, warunki i tryb finansowania, wskazując w niej cel publiczny z zakresu sportu, który jednostka ta zamierza osiągnąć.

Ustawa o sporcie przewiduje przede wszystkim zasady i tryb udzielania dotacji oraz stypendiów sportowych. Jej przepisy nie wyłączają stosowania innych regulacji umożliwiających jednostkom samorządu terytorialnego wspieranie przedsięwzięć sportowych, przede wszystkim ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, która sferą zadań publicznych realizowanych przez organizacje pozarządowe obejmuje wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej. Ta druga ustawa nie wymaga podjęcia wcześniejszych uchwał. Obecnie zostało w zasadzie przesądzone, że dotacje celowe do klubów sportowych mogą być udzielane niezależnie w dwóch trybach przewidzianych w ww. ustawach.

Umowy sponsorskie nie są regulowane ww. ustawami. Stanowią one odrębny sposób wspierania sportu przez gminy a ich zawarcie nie powinno być warunkowane żadnym z wyżej omówionych trybów. Zawarcie umowy sponsorskiej różni się od udzielenia dotacji celowej na sport przede wszystkim tym, że beneficjentem współpracy jest nie tylko organizacja sportowa lub zawodnik, ale również podmiot udzielający wsparcia. Umowa sponsorska jest umową zawieraną przez organ gminy na ogólnych zasadach przewidzianych dla zawierania umów cywilnoprawnych.

Umowa nienazwana

Zawarcie kontraktu sponsorskiego to nic innego jak zawarcie umowy o charakterze cywilnoprawnym określającej prawa i obowiązki obu stron. Umowa sponsorska nie jest zdefiniowana w żadnym akcie prawnym. Stanowi ona zatem tzw. umowę nienazwaną, której postanowienia określają strony w ramach tzw. swobody umów.

Należy pamiętać, że pomimo przyznanej swobody w kształtowaniu stosunku prawnego, strony muszą uwzględnić bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa oraz naturę stosunku obligacyjnego, która wyraża się m. in. w takim ukształtowaniu jego treści, by uwzględnić interesy obu stron. Przyjmuje się przy tym, że umowa sponsorska ma charakter umowy wzajemnej, tj. takiej, w której świadczenia obu stron uznawane są przez strony za równoważne.

Treść kontraktu

W związku z tym, że brak jest jakichkolwiek wymogów ustawowych dotyczących treści umowy sponsorskiej, tylko strony decydują jak ułożyć stosunek prawny. Uregulowanie świadczenia sponsora jest stosunkowo proste, gdyż należy określić jego rodzaj (tj. przede wszystkim, czy jest to świadczenie pieniężne i jaką ma wysokość lub czy jest to świadczenie rzeczowe i jaką ma formę). Przy świadczeniu pieniężnym należy też ustalić, czy świadczenie ma charakter jednorazowy, czy okresowy. Może to mieć znaczenie, gdy zaistnieje konieczność wcześniejszego zakończenia umowy.

Kwestią kluczową jest też okres trwania współpracy. Z pewnością należy go skorelować z rodzajem świadczenia sponsora. Jeśli sponsor udostępnia infrastrukturę, umowa może być zawierana na dłuższy okres. W zależności od okoliczności korzystne może być zawarcie bezterminowego stosunku prawnego jak i ograniczonego czasowo. Wydaje się, że w umowach sponsorskich bardziej korzystne jest określenie z góry czasu trwania umowy a – dodatkowo – zawieranie umów na krótsze okresy. W tej kwestii decydują jednak okoliczności konkretnej sprawy. Z pewnością długotrwałe umowy mogą rodzić więcej komplikacji we wzajemnych stosunkach. Trudno jest bowiem przewidzieć jak będzie rozwijać się współpraca, jaka będzie sytuacja społeczno-gospodarcze, a także, jakie wyniki będzie osiągał sponsorowany klub, zespół czy zawodnik.

Szczególnie w przypadku długotrwałych stosunków prawnych konieczne jest uregulowanie możliwości wcześniejszego zakończenia umowy, tj. wskazanie precyzyjnie warunków, kiedy może dojść do wcześniejszego zakończenia współpracy i w jakim trybie. Dotyczy to zarówno trybu zwykłego, jakim jest wypowiedzenie umowy, jak i trybu szczególnego, np. natychmiastowego rozwiązania umowy na wypadek naruszenia jej postanowień lub zmiany okoliczności.

Należy przy tym pamiętać, że zawierając umowę bezterminową niewskazanie okresu wypowiedzenia będzie skutkować automatycznym zastosowaniem art. 365 1 kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim – w razie braku wskazania terminu wypowiedzenia, stosunek prawny wygasa niezwłocznie po wypowiedzeniu. Sytuacja taka może być niekorzystna dla obu stron umowy, gdyż współpraca wygaśnie natychmiast po złożeniu wypowiedzenia, np. pomimo zbliżającej się imprezy sportowej.

Ważne jest także uregulowanie zasad zakończenia współpracy i dokonanie wzajemnych rozliczeń. Podpisując umowę, strony najczęściej jedynie ogólnie regulują kwestie, które wydają się odległe w czasie lub mało prawdopodobne. Zwykle okazuje się jednak, że pozostawienie tych kwestii otwartymi powoduje niepotrzebne trudności na etapie kończenia współpracy.

Istotną częścią umowy sponsorskiej jest sprecyzowanie świadczenia podmiotu sponsorowanego. Przyjmuje się, że świadczy on określone usługi na rzecz sponsora. Często zobowiązania tego typu opisywane są w bardzo ogólny sposób, co podczas współpracy może rodzić problemy interpretacyjne. Z tego względu lepiej jest precyzyjnie uzgodnić, w jaki sposób będzie odbywać się promocja gminy. Określić należy przede wszystkim za pomocą jakich środków sponsorowany ma promować gminę, podczas jakich wydarzeń, a także z jaka częstotliwością.

Wskazać trzeba, najlepiej w załączniku do umowy, oznaczenia, jakimi sponsorowany może się posługiwać, jak nazwa i herb gminy, charakterystyczne obiekty architektoniczne, a także szczegółowo określić formę graficzną wykorzystywanych materiałów, określić gdzie mogą być one prezentowane, np. na obiektach, odzieży sportowej, plakatach, banerach itp. Strony powinny w samej umowie uzgodnić również, na ile sponsorowany samodzielnie podejmuje decyzje odnośnie do sposobu promowania swego sponsora, a w jakich okolicznościach konieczne jest uzyskanie wcześniej zgody.

Powyższe zasady dotyczą także sytuacji, kiedy to gmina może aktywnie prowadzić własną promocję z wykorzystaniem odniesień do sponsorowanego, jego nazwy bądź nazwiska, a w szczególności wizerunku osób fizycznych. Z góry należy również przewidzieć, np. udział sportowca w lokalnym wydarzeniu, czy udział w spocie reklamowym. Należy jednak pamiętać, że jeśli sponsorowanym jest np. klub sportowy, który udzielił w ramach umowy sponsorskiej określonych uprawnień sponsorowi, nie musi to być równoznaczne z udzieleniem upoważnienia przez konkretnych zawodników. Dlatego przed rozpoczęciem nowego przedsięwzięcia należy sprawdzić, czy gmina posiada stosowne upoważnienia.

W niektórych przypadkach dobrze jest nawet przewidzieć konieczność uzyskiwania każdorazowo zgody przed przygotowaniem nowego materiału odnoszącego się do sponsorowanego, by uniknąć ewentualnej odpowiedzialności. Z jednej strony może się to wydawać uciążliwe, z drugiej strony pozwoli w wielu sytuacjach uniknąć problemów prawnych.

Umowa sponsorska może też przewidywać zasady odpowiedzialności na wypadek naruszenia postanowień umowy oraz tryb usuwania nieprawidłowości. Może też przewidywać kary umowne, które zastąpią odszkodowania na wypadek zaistnienia określonych okoliczności. Konieczne jest także uregulowanie, czy umowa sponsorska zakłada wyłączność promocji jednego sponsora, czy też podmiot sponsorowany może zawierać inne umowy z podmiotami publicznymi lub prywatnymi. Wydaje się, że w kontraktach sponsorskich z udziałem gminy zastrzeżenie wyłączności będzie należeć do rzadkości.

Ochrona dóbr osobistych

Istotnym elementem omawianych umów są zagadnienia związane z wzajemnych korzystaniem z dóbr osobistych, tj. nazw, herbów, nazwisk, wizerunku osób fizycznych, a także z praw własności intelektualnej, tj. przede wszystkim znaków towarowych, praw do logo, wzorów przemysłowych, czy praw autorskich. Korzystanie z cudzych praw własności intelektualnej wymaga posiadania stosownego upoważnienia (licencji) a korzystanie z cudzych dóbr osobistych zgody drugiej strony.

Warto zatem zasadom korzystania z tych praw poświęcić osobne postanowienia umowne, wyodrębnione od opisu świadczeń, do których zobowiązują się strony, tak by uregulować wszystkie istotne kwestie. W przypadku, gdy strony umowy posługują się prawami, do których prawa przysługują innym podmiotom (np. twórcom utworów plastycznych) konieczne może być również uzyskanie upoważnień od osób trzecich.

Warto jest też przewidzieć sposób, w jaki może dochodzić do łączenia nazw czy logo sponsora i sponsorowanego, w konsekwencji, czego może dojść do powstania nowego oznaczenia, które może zostać zgłoszone do rejestracji jako znak towarowy. Może się pojawić pytanie, komu takie oznaczenie powinno przysługiwać. Choć do regulowania zasad związanych z udzielaniem licencji niewyłącznych nie jest konieczna forma pisemna, udokumentowanie pewnych ustaleń a także przewidzenie określonych sytuacji może być bardzo korzystne dla zapewnienia zgodnej współpracy.

podstawa prawna: Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 380 ze zm.)

podstawa prawna: Ustawa z 25 czerwca 2010 r. o sporcie (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 176 ze zm.)

podstawa prawna: Ustawa z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 239 ze zm.)

Komentarz

dr Monika Żuraw, radca prawny, wspólnik w kancelarii BSWW Legal & Tax

Próbę zdefiniowania umowy sponsorskiej podjęły sądy. Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdził, że „umowa sponsoringu jako umowa nienazwana przewiduje, m.in. zobowiązanie się sponsora do finansowania lub współfinansowania działalności zamierzonej lub realizowanej już przez sponsorowanego, natomiast sponsorowany zobowiązuje się do poinformowania opinii publicznej o finansowaniu lub współfinansowaniu wyżej wymienionej działalności przez sponsora poprzez popularyzowanie oznaczenia indywidualizującego sponsora w obrocie w trakcie tego przedsięwzięcia" (wyrok SA w Warszawie z 19 kwietnia 2004 r., sygn. akt VI Aca 709/03). Definicję tę można uznać za zbyt wąską, gdyż współpraca sponsora i podmiotu sponsorowanego może mieć różną formę, nie tylko wskazaną w tezie orzeczenia. Świadczenie sponsora przede wszystkim nie musi mieć charakteru pieniężnego. Może stanowić przekazanie rzeczy, np. sprzętu sportowego lub udostępnienie infrastruktury a także – jak się wydaje - każde inne dowolne wsparcie na rzecz sponsorowanego, które zaoszczędzi mu ponoszenia określonych wydatków. Świadczenie pieniężne w umowach sponsoringu można jednak uznać za najbardziej typowe. Sponsorowany świadczy zaś określone usługi. Zwykle polegają one nie tylko na informowaniu o sponsorze i fakcie sponsorowania przez niego określonego podmiotu lub wydarzenia, lecz aktywnym promowaniu jednostki samorządu terytorialnego przez używanie jej nazwy, herbu czy innych oznaczeń w działalności sponsorowanego lub nawet w wydarzeniach stricte promocyjnych, jak udział w spocie reklamowym.

Sponsoring sportowy najczęściej kojarzy się z sektorem prywatnym. Globalne marki reklamują się za pośrednictwem znanych klubów sportowych i sportowców osiągających najlepsze wyniki, a także wydarzeń sportowych o dużym zasięgu. Sport stał się skutecznym kanałem komunikacji między producentem towaru a potencjalnymi klientami. Może być również efektywnym sposobem promocji miast i gmin. Jednostki samorządu terytorialnego często w sposób naturalny związane są ze sportem jako podmioty wpierające lokalne kluby oraz wydarzenia sportowe. To zaangażowanie gmin i miast w sport może być w stosunkowo łatwy sposób wykorzystane w celu promowania jednostek samorządu terytorialnego, budowania ich rozpoznawalności a także wyróżniającego wizerunku społeczności lokalnej. W tym celu konieczne jest zawieranie tzw. umów sponsorskich, w których obie strony są beneficjentami przedsięwzięcia. Gmina – sponsor pozyskuje efektywne narzędzie promocji, a sponsorowany klub lub zawodnik potrzebne wsparcie finansowe.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe