Zakaz opuszczania kraju coraz częściej orzekany

Brak zgody na opuszczenie kraju często stosowany jest razem z wysokim poręczeniem majątkowym.

Aktualizacja: 10.12.2018 07:54 Publikacja: 09.12.2018 15:56

Zakaz opuszczania kraju coraz częściej orzekany

Foto: AdobeStock

Rośnie liczba orzekanych przez sądy zakazów opuszczenia kraju. W 2005 r. było ich 2 tys. W 2017 r. ponad 5 tys. Skąd ten wzrost ? To życie decyduje co sąd stosuje – twierdzą prawnicy.

Nic dziwnego

Wzrost liczby zakazów pomiędzy 2005 i 2017 r. da się wytłumaczyć kilkoma przyczynami – uważa sędzia Tomasz Krawczyk. Jego zdaniem po pierwsze, od lat jest tendencja do preferowania środków wolnościowych zamiast tymczasowego aresztowania.

Po drugie, pamiętać należy, że w każdym czasie sąd musi uchylić lub zmienić środek zapobiegawczy, jak tylko zaistnieją do tego przesłanki (art. 253 § 1 k.p.k.).

Bywa więc, że nawet jeśli aresztowanie jest pierwotnie zastosowane wobec oskarżonego, to jednak w toku postępowania przygotowawczego albo potem sądowego na skutek decyzji prokuratora, a potem sądu, w miejsce aresztu wchodzi właśnie zakaz opuszczania kraju (np. wraz z poręczeniem czy dozorem policji). – Sam ostatnio w jednej sprawie po areszt stosowany prawie trzy lata zamieniłem na dozór policji i właśnie zakaz opuszczania kraju – mówi sędzia.

Wzrost owej liczby zakazów to też efekt większej mobilności Polaków po wejściu do UE i generalnie wzrostu możliwości wyjazdów zagranicznych oraz osiedlania się za granicą – uważa prokurator Piotr Kosmaty. Gdybyśmy tak często nie wyjeżdżali (zwłaszcza z zamiarem osiedlenia się na stałe), to akurat o zakazach opuszczania kraju nikt by nawet nie myślał. Na pewno nie w tej skali.

- Wiadomo, że tygodniowy wyjazd oskarżonego na wczasy np. do Egiptu nie zakłóci w żadnym wypadku prawidłowego toku postępowania. Oskarżony sobie tam nawet wypocznie, pobawi się, poopala, odstresuje się... i lepiej zniesie dalsze niewygody postępowania karnego i... ewentualnego wykonawczego – dodaje sędzia Krawczyk

Czytaj także: Czy państwo zapłaci za niedbalstwo prokuratury

– Ten wzrost stosowanego środka zapobiegawczego w postaci zakazu opuszczania kraju mnie nie dziwi – mówi „Rz" prokurator Kosmaty.

Tendencja ta, jego zdaniem, wpisuje się w zmieniający się charakter przestępczości, zwłaszcza tej, w której nie ma konieczności stosowania izolacyjnego środka zapobiegawczego. Zauważyłem też tendencję do częstszego stosowanie zakazu połączonego z poręczeniem majątkowym kosztem dozoru policyjnego, co moim zdaniem przy pewnych przestępstwach jest lepszym rozwiązaniem – uważa prokurator.

Zakaz opuszczania kraju stosowany jest najczęściej z wysokim poręczeniem majątkowym. Niestosowanie się do niego powoduje przepadek poręczenia, co jest bolesne. Jest on wpisywany do Systemu Informacji Shengen, dzięki czemu można zatrzymać podejrzanego na lotniskach, a na terenie UE podczas każdej kontroli policyjnej, celnej, Straży Granicznej. Przykład to zatrzymanie Miśka, przywódcy kiboli Wisły, podczas rutynowej kontroli policji drogowej we Włoszech. Poza UE nie wyjedzie, gdyż stosuje się zakaz opuszczania kraju połączony z zaborem paszportu.

Siedem dni

Zgodnie z art. 75 k.p.k. oskarżony (a także podejrzany), który pozostaje na wolności, jest obowiązany stawić się na każde wezwanie w toku postępowania karnego oraz zawiadamiać organ prowadzący postępowanie o każdej zmianie miejsca swego zamieszkania lub pobytu trwającego dłużej niż siedem dni, o czym należy oskarżonego uprzedzić przy pierwszym przesłuchaniu. Jeżeli strona, nie podając nowego adresu, zmienia miejsce zamieszkania lub nie przebywa pod wskazanym przez siebie adresem, pismo wysłane pod tym adresem uważa się za doręczone.

2,1 tys. zakazów opuszczenia kraju orzekły sądy rejonowe i okręgowe w 2005 r.

5 tys. zakazów opuszczania kraju orzekły sądy rejonowe i okręgowe w 2017 r.

Rośnie liczba orzekanych przez sądy zakazów opuszczenia kraju. W 2005 r. było ich 2 tys. W 2017 r. ponad 5 tys. Skąd ten wzrost ? To życie decyduje co sąd stosuje – twierdzą prawnicy.

Nic dziwnego

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami