RPO: niech dopuszczenie nielegalnych dowodów oceni Trybunał Konstytucyjny

Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył przepis, dopuszczający przeprowadzenie i wykorzystanie przed sądem dowodu uzyskanego do celów postępowania karnego za pomocą czynu zabronionego.

Aktualizacja: 10.05.2016 19:23 Publikacja: 10.05.2016 18:23

RPO: niech dopuszczenie nielegalnych dowodów oceni Trybunał Konstytucyjny

Foto: 123RF

Chodzi o art. 168a kodeksu postępowania karnego, który został dopisany do ustawy w niedawnej nowelizacji. Przepis ten nakazuje sądom uwzględniać (z nielicznymi wyjątkami) dowody zdobyte nielegalnie.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich regulacja ta jest niezgodna z przepisami Konstytucji RP, w tym przede wszystkim z prawem do sądu, prawem do prywatności, prawem do ochrony tajemnicy komunikowania się, zakazem tortur, a także z art. 3 i 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

RPO wskazuje, iż procedura karna ma być skonstruowana w taki sposób, aby gwarantowała sprawiedliwe rozpoznanie sprawy, a więc w poszanowaniu prawa, a także uprawnień stron i uczestników postępowania, a przede wszystkich ich prawa do podmiotowego traktowania. Oznacza to, że postępowanie musi być prowadzone zgodnie z prawem i rzetelnie.

Zdaniem Rzecznika, naruszeniem zasady rzetelnego procesu, umocowanej w art. 45 Konstytucji RP i art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności jest chociażby oparcie materiału dowodowego na bezpodstawnej prowokacji prowadzonej w ramach czynności operacyjnych. - Taki materiał dowodowy nie powinien zostać uwzględniony przez sąd – uważa RPO.

Adam Bodnar nie ma wątpliwości, że bezprawne pozyskiwanie dowodów przez organy władzy publicznej może naruszać art. 47 Konstytucji RP.

Rzecznik zwraca uwagę na problematykę inwigilacji obywateli. - W orzecznictwie ETPC wskazuje się, że nie tylko zastosowanie, ale już samo obowiązywanie przepisów zezwalających na arbitralną ingerencję organów władzy publicznej, poprzez inwigilację, w sferę prywatności jednostek stanowi naruszenie Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności – pisze RPO.

- Jeżeli zatem można zrekonstruować zakaz uchwalania przepisów, które pozwalałyby na zarządzanie kontroli operacyjnej w sposób arbitralny, to tym bardziej naruszać standardy konstytucyjne i konwencyjne musi przepis, który pozwala na wykorzystywanie w postępowaniu karnym materiałów zdobytych nawet nie na podstawie przepisów arbitralnych, ale nielegalnie, a więc wbrew zasadom kierującym realizowaniem czynności operacyjno-rozpoznawczych – dodaje.

Chodzi o art. 168a kodeksu postępowania karnego, który został dopisany do ustawy w niedawnej nowelizacji. Przepis ten nakazuje sądom uwzględniać (z nielicznymi wyjątkami) dowody zdobyte nielegalnie.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich regulacja ta jest niezgodna z przepisami Konstytucji RP, w tym przede wszystkim z prawem do sądu, prawem do prywatności, prawem do ochrony tajemnicy komunikowania się, zakazem tortur, a także z art. 3 i 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe