500plus: zmiana w dochodach może wpłynąć na prawo do świadczenia

Przy ustalaniu prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko na okres od 1 kwietnia 2016 r. do 30 września 2017 r. uwzględnia się dochody z 2014 r. Trzeba jednak wziąć pod uwagę także przewidziane w ustawie 500+ przypadki późniejszej utraty lub uzyskania dochodu.

Aktualizacja: 10.04.2016 16:40 Publikacja: 10.04.2016 14:51

500plus: zmiana w dochodach może wpłynąć na prawo do świadczenia

Foto: 123rf

Problem

O świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko w rodzinie ubiega się jego matka. W 2014 roku pobierała ona zasiłek dla bezrobotnych, do którego nie ma już prawa, mimo że nadal jest bezrobotna. Ponadto zarobki ojca dziecka z umowy zlecenia w 2014 r. były wyższe niż obecnie, gdyż sporządzono później aneks do tej umowy. Czy przy ustalaniu prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko wójt powinien uwzględnić wszystkie te zmiany w sytuacji dochodowej rodziny? – pyta czytelnik.

Co mówią przepisy

W art. 5 ust. 3 i 4 ustawy 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (dalej: ustawa 500+) przewidziano, że świadczenie wychowawcze przysługuje na pierwsze dziecko tylko wtedy, gdy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza 800 zł, a jeżeli członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne – 1200 zł.

Zgodnie z definicjami zawartymi w art. 2 ustawy 500+ pojęcie dochód oznacza dochód w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych, dochód rodziny – sumę dochodów członków rodziny, a dochód członka rodziny – przeciętny miesięczny dochód osiągnięty przez tę osobę w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego. W sytuacji gdy prawo do świadczenia ustala się na dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego, uwzględnia się tylko dochód dziecka (art. 7 ust. 9 ustawy 500+).

Pierwszy okres, na który ustala się prawo do omawianego świadczenia, rozpoczął się 1 kwietnia 2016 r. i kończy się 30 września 2017 r. Przy uznawaniu prawa do świadczenia na ten okres bierze się pod uwagę dochody z 2014 roku (art. 48 ustawy 500+).

Prawo do świadczenia wychowawczego ustala się z uwzględnieniem zawartych w ustawie 500+ regulacji o utracie i uzyskaniu dochodu (art. 2 pkt 19–20 i art. 7 ust. 1–3 tej ustawy). Utratą dochodu jest m.in. utrata prawa do zasiłku dla bezrobotnych bądź utrata zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Przy ustalaniu dochodu, dochód utracony nie jest uwzględniany.

Prawnik wyjaśnia

Anna Puszkarska, radca prawny

W przypadku opisanym w pytaniu za utratę dochodu należy uznać tylko utratę prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Natomiast obniżenie wynagrodzenia z kontynuowanej nadal umowy-zlecenia, na skutek zmiany warunków tej umowy, nie jest utratą dochodu i nie wpłynie na obliczenie dochodu w celu ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego. Utratę dochodu spowodowałoby natomiast np. rozwiązanie umowy-zlecenia.

Katalog przyczyn

Okoliczności uznawane za utratę lub uzyskanie dochodu wymieniono w art. 2 pkt 19–20 ustawy 500+. Jest to katalog zamknięty, co powoduje, że przy obliczaniu dochodu w celu ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego nie uwzględnia się przypadków pogorszenia lub poprawy sytuacji dochodowej niewymienionych w tym przepisie.

Utratę dochodu powoduje: uzyskanie prawa do urlopu wychowawczego, wyrejestrowanie pozarolniczej działalności gospodarczej lub zawieszenie jej wykonywania bądź utrata:

- prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,

- zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,

- zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej,

- zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,

- zasądzonych świadczeń alimentacyjnych w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do tych świadczeń lub świadczeń pieniężnych wypłacanych w razie bezskuteczności egzekucji alimentów w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych,

- świadczenia rodzicielskiego,

- zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników,

- stypendium doktoranckiego dla uczestnika stacjonarnych studiów doktoranckich (z art. 200 ust. 1 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym).

Natomiast uzyskanie dochodu powodują następujące okoliczności: zakończenie urlopu wychowawczego, rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej lub wznowienie jej wykonywania po okresie zawieszenia bądź uzyskanie:

- prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,

- zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,

- zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej bądź renty socjalnej,

- zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,

- świadczenia rodzicielskiego,

- zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników,

- wskazanego wyżej stypendium doktoranckiego dla uczestnika stacjonarnych studiów doktoranckich.

Zgodnie z art. 2 pkt 21 ustawy 500+ zatrudnienie lub inna praca zarobkowa oznacza m.in. wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego, umowy o pracę nakładczą oraz wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia czy umowy o dzieło. Podkreśla się, że utrata dochodu z powodu utraty zatrudnienia ma miejsce wtedy, gdy członek rodziny nie osiąga już dochodu, który utracił, np. w wyniku rozwiązania umowy o pracę czy zlecenia. Utratą dochodu nie jest natomiast obniżenie wynagrodzenia w ramach wykonywanego zatrudnienia (por. wyjaśnienia resortu pracy, http://www.mpips.gov.pl).

Zasady postępowania

Tryb postępowania w razie utraty lub uzyskania dochodu określono w art. 7 ust. 1–3 ustawy 500+. Przewidziano, że w razie utraty dochodu przez członka rodziny lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego, lub po tym roku, ustalając ich dochód, nie uwzględnia się utraconego dochodu (np. nieuzyskanego z powodu rozwiązania umowy-zlecenia).

Natomiast w przypadku uzyskania dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego, przy obliczaniu dochodu członka rodziny lub dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego osiągnięty w tym roku dochód dzieli się przez liczbę miesięcy, w których dochód ten był osiągany, jeżeli dochód ten jest nadal uzyskiwany w okresie, na jaki ustala się lub weryfikuje prawo do świadczenia.

W razie uzyskania dochodu po roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego, dochód oblicza się na podstawie dochodu członka rodziny lub dochodu dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, powiększonego o kwotę osiągniętego dochodu za miesiąc następujący po miesiącu, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu, jeżeli dochód ten jest osiągany w okresie, na jaki ustala się lub weryfikuje prawo do świadczenia wychowawczego.

podstawa prawna: art. 2 pkt 1–4 oraz pkt 19–21, art. 5 ust. 3 i 4, art. 7 ust. 1–3 i ust. 9, art. 48 ustawy 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 195)

podstawa prawna: art. 3 pkt 1 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 114 ze zm.)

podstawa prawna: art. 200 ust. 1 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn. DzU z 2012 r., poz. 572 ze zm.)

Problem

O świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko w rodzinie ubiega się jego matka. W 2014 roku pobierała ona zasiłek dla bezrobotnych, do którego nie ma już prawa, mimo że nadal jest bezrobotna. Ponadto zarobki ojca dziecka z umowy zlecenia w 2014 r. były wyższe niż obecnie, gdyż sporządzono później aneks do tej umowy. Czy przy ustalaniu prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko wójt powinien uwzględnić wszystkie te zmiany w sytuacji dochodowej rodziny? – pyta czytelnik.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe