Nowe uprawnienia kontrolerów skarbówki

„Rzeczpospolita" dotarła do projektu zmian w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej, ordynacji podatkowej i 21 innych ustaw. Nowe przepisy mają zrewolucjonizować procedury kontrolne i egzekucyjne stosowane przez fiskusa. Wszystko w celu zwiększenia wydajności fiskusa. Dotychczas resort finansów oficjalnie nie zapowiadał takich zmian.

Ważna trójka

W projekcie są trzy najważniejsze nowinki. Po pierwsze: procedura tzw. nabycia kontrolowanego. Chodzi o sprawdzanie, czy dany przedsiębiorca sprzedaje towary i usługi z zachowaniem przepisów o kasach rejestrujących i paragonach. Urzędnik będzie mógł – udając zwykłego klienta – sprawdzić, czy transakcja została właściwie udokumentowana. Jeśli nie, będzie mógł się ujawnić i wszcząć odpowiednią procedurę zmierzającą do ukarania przedsiębiorcy.

Czytaj także: Fiskus przyjdzie po hot doga

Druga zmiana to wprowadzenie tzw. postępowania sprawdzającego w miejsce dwóch procedur: czynności sprawdzających i postępowania kontrolnego. MF twierdzi, że te procedury się dublowały, co komplikowało kontrole.

Trzecia zmiana dotyczy postępowania egzekucyjnego. W przypadku gdy podatnik będzie winien fiskusowi ponad 5 tys. zł, a będą kłopoty z wyegzekwowaniem tej zaległości, będzie można tymczasowo (do 36 godzin) zająć środek transportu i towar dłużnika.

Zmiany budzą mieszane uczucia ekspertów, zwłaszcza że nabycie sprawdzające może się kojarzyć ze słynną prowokacją fiskusa w Bartoszycach. Tam dwie urzędniczki namówiły właściciela warsztatu samochodowego do drobnej usługi bez paragonu, po czym nałożono mandat.

Ryzyko nadużyć

Zdaniem Agaty Dziwisz, adwokata i partnera w kancelarii Kochański & Partners, zalegalizowanie takich działań może mieć sens w kontrolowaniu prawidłowości ewidencjonowania sprzedaży towarów, ale istnieje ryzyko nadużywania tego rozwiązania w drobnych sprawach. – Być może należałoby określić jakiś minimalny próg istotności przewinienia, by zastosować takie nabycie – sugeruje ekspertka.

Z kolei likwidacja procedury czynności sprawdzających może oznaczać, że w drobnych sprawach, dotyczących np. omyłek w zeznaniu, trzeba będzie uruchamiać machię urzędniczą. Grozi to nadmiernym formalizmem w sprawach tego niewartych.

– Zamiast tego może należałoby uregulować uproszczone formy kontaktu urzędu z podatnikiem. Natomiast sam kierunek usunięcia kontroli podatkowej wydaje się być właściwy – twierdzi ekspertka.

Zmianę surowo ocenia Alicja Sarna, doradca podatkowy i partner w MDDP. – Skomplikuje to i tak niezbyt klarowne zasady prowadzenia kontroli rozliczeń podatkowych, tym razem rozdzielając tryby w zależności od tego, czy mowa o podatkach stanowiących dochód budżetu państwa czy samorządu. Zamiast upraszczania procedury i jej ujednolicania, tworzy się kolejne wyjątki – zauważa. Podkreśla, że do tej nowej procedury powinny mieć zastosowanie wszystkie zasady ochrony praw podatnika wynikające z Prawa przedsiębiorców, jak limit czasu trwania kontroli i zakaz kontroli jednoczesnych.

Ostatnia propozycja, czyli zajęcie towaru czy środka transportu jest obliczona na usprawnienie procedury egzekucyjnej. – W takich przypadkach trzeba zadbać o zgodność z konstytucyjną zasadą ochrony własności prywatnej. To ważne zwłaszcza, gdy towar czy pojazd nie jest własnością osoby, wobec której prowadzi się egzekucję – przestrzega Agata Dziwisz.