Naruszenie obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego oznacza nie tylko konieczność uiszczenia zaległości podatkowej z odsetkami. Może też pociągać za sobą odpowiedzialność karną z kodeksu karnoskarbowego. Postępowania prowadzone na podstawie k.k.s. często są konsekwencją toczących się lub zakończonych kontroli podatkowych oraz postępowań podatkowych lub kontrolnych. W istocie te same organy, które weryfikują zgodność rozliczeń, są w pierwszej kolejności umocowane do inicjowania spraw karnych skarbowych. Chodzi o urzędy skarbowe, urzędy celne i inspektorów kontroli skarbowej. Na skutek wszczęcia postępowania karnego i zawiadomienia o nim podatnika dodatkowo zyskują dla siebie – a ściślej dla naczelników urzędów skarbowych i celnych oraz dyrektorów urzędu kontroli skarbowej – dłuższy czas na wykonywanie czynności kontrolnych.
Przykładowo, naczelnik urzędu skarbowego, który prowadząc postępowanie podatkowe, zaczął podejrzewać zaniżenia VAT przez bezzasadne odliczenie podatku naliczonego, może – jako urząd skarbowy – wszcząć postępowanie karnoskarbowe w sprawie narażenia podatku na uszczuplenie ze względu na podanie nieprawdy w deklaracji podatkowej i zawiadomić o nim podatnika. W takim przypadku dojdzie do zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, co oznacza, że upływ pięciu lat nie spowoduje przedawnienia podatku, lecz wydłuży się ono de facto o czas trwania postępowania karnoskarbowego.Dodatkowy czas na prowadzenie postępowania lub kontroli na pierwszy rzut oka poprawia sytuację fiskusa, niemniej jednak, paradoksalnie, podatnik może go wykorzystać na wykazanie zgodności swojego rozliczenia z prawem podatkowym. Może także w tym czasie dowieść, nie miał zamiaru popełnienia czynu zabronionego. Jakkolwiek bowiem sprawy podatkowe i sprawy karnoskarbowe w fazie postępowania przygotowawczego są przeważnie prowadzone przez te same organy, to jednak jeden i drugi rodzaj spraw rządzi się odmiennymi zasadami.
Dlatego domiar podatku nie musi automatycznie skutkować ukaraniem na gruncie k.k.s.
—oprac. jol
Autor jest adwokatem i doradcą podatkowym w Kancelarii Podatkowej Irena Ożóg Sp. k.s.
